Artikel Julia van Leeuwen: AI in de creatieve sector

Er zijn eindeloos veel mogelijkheden met AI. Denk aan DALL-E waarmee afbeeldingen gegeneerd kunnen worden, Sora waarmee video’s gemaakt kunnen worden, met Suno kun je complete liedjes componeren en natuurlijk het welbekende ChatGPT. Te gek al die mogelijkheden, maar wat zijn de risico’s en valkuilen voor content creators en de openbaarmakers ervan bij het gebruik van AI? Om hen te behoeden voor een aantal van die juridische risico’s en valkuilen, geef ik praktische juridische tips met betrekking tot AI. In dit artikel refereer ik een aantal keer aan auteursrechtelijke begrippen. Daarom in het heel kort een recap wanneer een werk auteursrechtelijk beschermd is. Een werk kan auteursrechtelijk beschermd zijn als het creatief (eigen oorspronkelijk karakter) en origineel (persoonlijk stempel van de maker) is. Als een werk auteursrechtelijk beschermd is, mag het in principe alleen met toestemming van de maker gepubliceerd en gekopieerd worden. De Auteurswet kent een aantal uitzonderingen wanneer een werk wél zonder toestemming van de maker openbaar gemaakt mag worden of verveelvoudigd. In dit stuk zoom ik in op de uitzondering die specifiek in het kader van AI voor content creators en de openbaarmakers ervan relevant is.

De Auteurswet houdt namelijk al rekening met AI! De Auteurswet geeft sinds 2021 aan makers van AI-systemen de mogelijkheid om gebruik te maken van tekst- en datamining. Dit is opgenomen in artikel 15n Auteurswet en houdt in dat in principe alles wat openbaar (rechtmatig) te vinden is, mag worden ‘gebruikt’ door een AI-systeem om zich te trainen. De uitzondering is echter niet onbegrensd. Je kan er daarom voor zorgen dat jouw werk uit de klauwen van AI blijft.

Tip 1: je moet voorwaarden stellen en/of voeg een opt-out toe
Wanneer je wil voorkomen dat AI-systemen jouw content gebruiken geef ze dan geen rechtmatige toegang tot die content. Dit kan door bijvoorbeeld een inlogsysteem met voorwaarden te hanteren, waarbij pas na het inloggen bepaald materiaal zichtbaar is of waarbij je gebruik maakt van een betaalmuur. Als dan iets of iemand de website opgaat zonder aan die voorwaarden te voldoen, is die toegang niet rechtmatig.

Een andere tip om ervoor te voor zorgen dat jouw content, desgewenst, uit de klauwen van commerciële AI blijft is: voeg een opt-out toe, ook wel het maken van een uitdrukkelijk voorbehoud genoemd.