Autodelen
Vzr. Rechtbank Utrecht, 21 november 2007, LJN: BB8341, Wegener IICT Media B.V., tegen Innoweb B.V.
Nootwaardig vonnis. Wel databank in de zin van de Databankenwet, maar geen inbreuk. Inbreuk zou kunnen, maar is i.c. volgens de voorzieningenrechter niet aannemelijk. Het is namelijk niet aannemelijk dat een zodanig gedeelte van de databank wordt overgenomen dat Gaspedaal.nl daardoor substantieel profiteert van de commerciële waarde van de databank, dan wel substantiële schade toebrengt aan (de exploitatiemogelijkheden van) de databankproducent Autotrack.nl.
Gedaagde Innoweb exploiteert via de website Gaspedaal.nl een gespecialiseerde internet-zoekmachine. De zoekmachine doorzoekt het occasionaanbod t op een aantal gespecialiseerde autosites, onder andere AutoScout24, AutoTelegraaf, AutoTrader, Autobytel, AutoDealers, Nederland Mobiel en AutoTrack. De zoekresultaten geven o.a. een foto, een korte beschrijving en een hyperlink naar de originele advertentie weer.
Autotrack.nl, een website van eiser Wegener, wordt weliswaar door de voorzieningenrechter als een databank in de zin van de databankenwet aangemerkt, er is substantieel geïnvesteerd en het geen afgeleide is van een kernactiviteit (zoals bijvoorbeeld websites van makelaars) en er is weliswaar sprake van opvraging en hergebruiken in de zin van artikel 1 lid 1 subs c en d Dw,, maar Gaspedaal.nl maakt geen inbreuk.
“4.15. Gesteld noch gebleken is dat Innoweb de gehele AutoTrack.nl databank opvraagt of hergebruikt.
4.16. Het is verder – mede gelet op de gemotiveerde betwisting van Innoweb – onvoldoende aannemelijk dat Innoweb (Gaspedaal.nl) – een in kwalitatief of kwantitatief opzicht substantieel deel van de AutoTrack.nl databank opvraagt of hergebruikt. Volgens de Memorie van Toelichting is van een substantieel gedeelte sprake wanneer een zodanig gedeelte van een databank wordt overgenomen dat de opvrager of hergebruiker daardoor substantieel profiteert van de commerciële waarde van de databank, dan wel substantiële schade toebrengt aan (de exploitatiemogelijkheden van) de databankproducent.
Feiten en omstandigheden waaruit volgt dat dit het geval is, zijn onvoldoende gebleken.
Daarbij wordt in aanmerking genomen dat Gaspedaal.nl per keer maar een uiterst klein deel van de AutoTrack.nl databank opvraagt en hergebruikt, namelijk de foto van de gevonden occasion(s) en de gegevens met betrekking tot merk, type, bouwjaar en kilometerstand van de gevonden occasion(s), die aan de zoekopdracht van de bezoeker voldoen.
4.17. Het is verder onvoldoende aannemelijk dat sprake is van het herhaald of systematisch opvragen van niet-substantiële gedeelten van de databank zoals bedoeld in artikel 2 lid 1 sub b Dw. Dit wordt als volgt toegelicht.
4.17.1. Het herhaald of systematisch opvragen van niet-substantiële gedeelten van de databank is niet toegestaan voorzover dit in strijd is met de normale exploitatie van die databank of ongerechtvaardigde schade toebrengt aan de rechtmatige belangen van de producent van de databank. De bepaling is er vooral op gericht te voorkomen dat steeds opnieuw kleine gedeelten van een databank, die gezien de databank als geheel, niet-substantieel zijn, opgevraagd of hergebruikt worden zodat de databank als het ware stukje bij beetje wordt “uitgemolken”. Alleen het herhaald en systematisch opvragen en/of hergebruiken van niet-substantiële delen van de inhoud van een databank dat door zijn cumulatieve werking ernstige schade toebrengt aan de investering van de samensteller van de databank kan op grond van deze bepaling worden verboden.
4.17.2. Het is op grond van de volgende overwegingen onvoldoende aannemelijk dat Innoweb – zoals Wegener stelt – door haar handelswijze ongerechtvaardigde schade toebrengt aan de investering van Wegener. Dat het aantal bezoekers van AutoTrack.nl is afgenomen als gevolg van het op de markt komen van Gaspedaal.nl is niet gesteld of gebleken. In tegendeel, Wegener heeft gesteld het voor mogelijk te houden dat het nu nog wel meevalt met het verlies aan “kliks”. Wegener heeft haar stelling, inhoudende dat door de werkwijze van Innoweb (Gaspedaal.nl) het aantal bezoekers van AutoTrack.nl in de toekomst drastisch zal afnemen tegenover de betwisting door Innoweb onvoldoende onderbouwd.
In dit verband is van belang dat het op voorhand niet is uitgesloten is dat – zoals Innoweb aanvoert – naast potentiële nadelen voor Wegener, ook rekening moet worden gehouden met potentiële voordelen voor haar als gevolg van het op de markt komen van Gaspedaal.nl. In het bijzonder heeft Innoweb gewezen op de mogelijke aanzuigende werking, die voor Autotrack.nl kan uitgaan van de doorklikmogelijkheid op Gaspedaal.nl, en dat deze aanzuigende werking een eventuele terugloop van het aantal (initiële) bezoekers van AutoTrack.nl kan beperken of opheffen. Er kan dan ook in dit geding niet op voorhand van worden uitgegaan dat het aantal bezoekers van AutoTrack.nl als gevolg van het op de markt komen van Gaspedaal.nl zal teruglopen. Dit betekent dat evenmin kan worden aangenomen dat – als Wegener stelt en Innoweb betwist – vanwege de terugloop van het aantal bezoekers van AutoTrack.nl de occasionbedrijven hun abonnementen bij Wegener zullen opzeggen en dat daardoor een terugloop van de inkomsten van Wegener te verwachten is. Teneinde hierover zekerheid te verkrijgen, zou een nader onderzoek naar de feiten en mogelijk bewijslevering nodig zijn, waarvoor dit kort geding zich echter niet leent.”
4.18. Het voorgaande leidt tot de conclusie dat het onvoldoende aannemelijk is dat Innoweb inbreuk maakt op het databankrecht van Wegener.”
Volgens de Voorzieningenrechter is inbreuk op geschriftenbescherming, op de gehanteerde voorwaarden of een aparte onrechtmatige daad is ook niet aan de orde.
“4.23. Op grond van het voorgaande wordt geconcludeerd dat de resultatenlijst van Gaspedaal.nl niet als een eenvoudige herhaling is te beschouwen van de resultatenlijst van AutoTrack.nl. Hiervoor is van belang dat Wegener zich op de bescherming van een “rudimentair” geschrift beroept, hoofdzakelijk bestaande uit enige technische gegevens en cijfers. Van overneming met wijzigingen van minder ingrijpende aard is – in tegenstelling tot wat Wegener meent – daarom geen sprake.”
Omdat er naast geschriftenbescherming geen beroep is gedaan op het auteursrecht, komt het 155 tekens-criterium (de zaak Jaap.nl) niet aan de orde (de overweging in 4.6. (uiterst klein deel) doet daar wel aan denken).
Ook van een onrechtmatige daad is geen sprake. Innoweb exploiteert geen autosite en treedt niet in directe concurrentie met Wegener. Zij ontleent haar informatie aan die van de website van onder andere Wegener en maakt dat naar buiten duidelijk. Het is onvoldoende aannemelijk geworden dat van misleiding of van reputatieschade aan de zijde van Wegener sprake is.
Ook de vordering op grond van de algemene vorowaarden op de website van Autotrack.nl slaagt niet. Door het op een website vermelden van algemene voorwaarden / gebruiksvoorwaarden kan Wegener niet eenzijdig een recht voorbehouden dat zij anders niet bezit.
Naar afspraak van partijen bedragen de proceskosten op grond van artikel 1019h € 39.000,-. Aangezien de vorderingen worden afgewezen komen deze kosten voor rekening van eiser Wegener.
Lees het vonnis hier.