Bedacht en beducht moet zijn
Voorzieningenrechter Rechtbank Amsterdam, LJN: BB6926. Prins Willem Alexander, Prinses Maxima, mede als wettelijk vertegenwoordigers van Prinses Catharina-Amalia, Prins Maurits, Prinses Marilène, mede in hun hoedanigheid van wettelijk vertegenwoordigers van Anastasia en Lucas van Lippe-Biesterfeld van Vollenhoven tegen de Vereniging Martijn.
Nootwaardig vonnis, in naam der Koningin en over haar familie. Websitebeheerder pedofielensite met forum moet gezien de aard van de website berichten controleren op portretrecht- en privacy-inbreuk. Controle op auteursrechtinbreuk kan echter niet worden verwacht van de beheerder.
De gedaagde, advocaatloze, vereniging is eigenaar van de website www.martijn.org en heeft als oogmerk het verspreiden van bepaalde ideeën over en acceptatie van pedofilie. Op een forum op de website stond tot voorkort een door Willem Alexander gemaakte foto van zijn dochter Amalia. De foto was door een member van het forum op de site gezet. Volgens de eisers werden er ook foto’s van de kinderen van Prins Maurits en Prinses Marilène op de website geplaatst, maar dan op een besloten deel van de website.
Op grond van het auteursrecht, portretrecht en bescherming van de persoonlijke levenssfeer verzoeken eisers in dit kort geding om een verbod tot openbaarmaking van foto’s van de minderjarige kinderen van eisers op een website van de vereniging. Wellicht opemerkelijk is dat de auteursrechtelijke vordering wordt afgewezen, maar de vorderingen met betrekking tot het portretrecht en de persoonlijke levenssfeer worden toegewezen.
“De vereniging heeft aannemelijk gemaakt dat genoemde forummember de foto en de bijbehorende tekst heeft geplaatst en zij heeft voldoende gegevens van forummember bekend gemaakt om diens identiteit te kunnen achterhalen. De plaatsing van een auteursrechtelijk beschermd portret van Prinses Amalia op het forum door die forummember, brengt mee dat eisers in de eerste plaats die forummember zouden moeten aanspreken op schending van het auteursrecht op die foto. De vereniging biedt met haar forum weliswaar een podium voor members, ook voor het plaatsen van foto’s, maar zij heeft zelf de portretten niet geplaatst en in zijn algemeenheid kan niet worden gezegd dat het aanstonds voor vereniging kenbaar is, dan wel moet zijn, dat met die plaatsing het auteursrecht van een derde wordt geschonden.
Het gaat te ver om van een eigenaar of beheerder van een website, dus ook van de vereniging, te verlangen dat zij op voorhand de op het forum te plaatsen stukken, of dit nu teksten zijn, foto’s of andere werken, op schending van auteursrechten van derden onderzoekt. (…) Wel is de eigenaar of beheerder van een website gehouden op eerste aanmaning, zodra hem door mededeling van de auteursrechthebbende bekend wordt dat op zijn website een publicatie in strijd met een auteursrecht plaatsvindt, die publicatie op zijn website te beëindigen. Aan die verplichting heeft de vereniging, naar zij voldoende aannemelijk heeft gemaakt, voldaan.”
Maar bij portretten ligt dat anders:
“(…) dat op grond van het bijzondere karakter van de website van gedaagde zij bedacht moet zijn op, en beducht moet zijn voor misbruik en ook door haar ongewenst gebruik van haar website. Om die reden mag van gedaagde – anders dan wellicht [deze slag om de arm zal ongetwijfeld opduiken in toekomstige geschillen – IEF] van eigenaren of beheerders van websites die door hun aard niet op dergelijk misbruik en onbedoeld gebruik bedacht behoeven te zijn – worden verlangd dat zij bij het beheren van die website en van dat forum zodanige voorzieningen treft dat niet dankzij door haar geopende publicatiemogelijkheden personen, die de grenzen aan hun vrijheid van meningsuiting niet kennen, van die website gebruik kunnen maken om publicaties die inbreuken op de rechten van anderen opleveren te verspreiden.
Het beroep van gedaagde op het bepaalde in artikel 6:196c BW gaat niet op. Zij is geen internet dienstverlener die uitsluitend (technische) toegang verschaft tot een communicatienetwerk of behulpzaam is bij het tijdelijk, tussentijds geautomatiseerd opslaan van gegevens van een ander. Zij selecteert immers de personen die zij tot haar forum actief toegang verleent en plaatst dat forum in de context van haar eigen doelstellingen.
Gedaagde bestrijdt niet dat de publicatie van de foto's in strijd is met het portretrecht van de kinderen en inbreuk maakt op de persoonlijke levenssfeer van die kinderen en hun ouders. Zij meent echter dat van haar, als kleine organisatie, niet kan worden verlangd dat zij 24 uur per dag haar forumpagina bewaakt, teneinde publicaties als de onderhavige op ieder moment van de dag te onderscheppen.
Dit standpunt kan niet worden gevolgd. Het organisatorische onvermogen van gedaagde rechtvaardigt geen inbreuk op de rechten van anderen. Naar gedaagde heeft gesteld controleert zij min of meer regelmatig de berichten op het forum op rechtmatigheid. Niet valt in te zien waarom gedaagde haar forum niet zo zou kunnen inrichten dat daarop slechts berichten worden geplaatst nadat die controle heeft plaatsgevonden. Dat daarbij enige vertraging in publicatie van meningen van forumbezoekers plaatsvindt, leidt niet tot de conclusie dat het recht op vrijheid van meningsuiting van gedaagde zelf niet is gewaarborgd.”
De vordering met betrekking tot de volledige proceskosten wordt afgewezen op formele gronden:
“Eisers hebben ter terechtzitting verzocht om vergoeding van de volledige proceskosten ingevolge artikel 1019h Rv. Nu in de dagvaarding enkel de gebruikelijke veroordeling in de proceskosten wordt gevorderd en gedaagde zich op de eerst aan het slot van het pleidooi van eisers geuite vordering niet heeft kunnen voorbereiden en daartegen dus geen gemotiveerd verweer heeft kunnen voeren, wordt vergoeding van de volledige proceskosten afgewezen.”
Lees het vonnis hier. Lees de eerste commentaren van Alberdingk Thijm (hier) en Van Gelderen (hier) en, via recht.nl, de pleitnota’s en producties van de vereniging Martijn (hier).
