Artikel ingezonden door Kim de Bonth en Daan Breuking, Holla legal & tax.
Bescherming van AI-output: modellenrecht to the rescue?
AI en het auteursrecht
Op dit moment is er veel te doen over de vraag of door artificiële intelligentie (AI) gegenereerde output voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komt. Om voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking te komen, is immers vereist dat sprake is van een zekere mate van menselijke creativiteit:
“De eis dat het voortbrengsel het persoonlijk stempel van de maker moet dragen betekent dat sprake moet zijn van een vorm die het resultaat is van scheppende menselijke arbeid en dus van creatieve keuzes, die aldus voortbrengsel is van de menselijke geest”
Dat deze vraag de gemoederen bezighoudt, is dus goed te verklaren; is er sprake van de vereiste menselijke creativiteit wanneer de maker van een werk uitsluitend verantwoordelijk is voor de input die aan AI wordt gegeven? De maker heeft nadat hij op ‘enter’ drukt, immers geen (directe) invloed op de output. Ter illustratie: wanneer ‘een kat op een fiets’ als input wordt gebruikt, bestaan er oneindig veel mogelijke uitkomsten. Wanneer deze prompt wordt ingevoerd in bijvoorbeeld Midjourney, komen er in ons geval al vier totaal verschillende resultaten uit (zie hierboven).
Wanneer deze prompt nogmaals zou worden ingevoerd, zal dit voor weer totaal andere resultaten zorgen. Dit illustreert goed dat het echte creatieve uitvoerende werk niet door de mens zelf wordt gedaan. Bij het invoeren van prompts wordt uitsluitend het idee voor een afbeelding – in dit geval een kat op een fiets – ingevoerd. De concrete uitwerking van dit idee wordt volledig door AI gedaan en de mens heeft op deze concrete uitwerking geen invloed.
Bij het uitwerken van dit idee komt dus geen menselijke creativiteit kijken. Omdat de mens in deze situatie alleen verantwoordelijk is voor het bedenken en invoeren van het idee (in de vorm van het invoeren van een prompt) en omdat een idee niet voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komt, zijn wij van mening dat AI-uitvoer niet voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking hoort te komen.
Omdat wij menen dat AI-output niet voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komt, zou dit betekenen dat de ‘maker’ van een AI-afbeelding niet op grond van het auteursrecht zou kunnen optreden tegen een partij die zijn AI-afbeelding zonder toestemming openbaar maakt en/of verveelvoudigt.
