Heatbooster BV maakt zich schuldig aan slaafse nabootsing

Rechtbank Noord Holland 7 februari 2023, IEF 21269; ECLI:NL:RBNHO:2023:1725 (SpeedComfort BV tegen Heatbooster BV) In deze zaak staat centraal de vraag of Heatbooster BV (hierna: Heatbooster) zich schuldig maakt aan slaafse nabootsing of auteursrechtinbreuk met hun product dat sterk lijkt op de SpeedComfort van SpeedComfort BV (hierna: SpeedComfort). De voorzieningenrechter heeft geoordeeld dat de SpeedComfort voldoende onderscheidend vermogen heeft en dat de vormgeving van Heatbooster verwarring bij het publiek kan veroorzaken. Het feit dat Heatbooster haar logo en patroon op haar producten heeft aangebracht, is niet voldoende om het verwarringsgevaar weg te nemen. De thermostaatschakelaar van Heatbooster is ook een exacte kopie van die van SpeedComfort en kan dus ook tot verwarring leiden. De voorzieningenrechter oordeelt echter dat Heatbooster BV gebruik mag maken van de technische oplossingen die zich binnenin de SpeedComfort bevinden. De locatie van de zwarte connectoren aan de buitenzijde van de SpeedComfort worden niet als bepalende elementen van de vormgeving beschouwd. Heatbooster heeft voldoende aangetoond dat de kleur, afmeting en het aantal ventilatoren van haar producten niet kunnen worden aangepast zonder afbreuk te doen aan de deugdelijkheid en bruikbaarheid daarvan. Toch is de voorzieningenrechter van oordeel dat Heatbooster nodeloos verwarring heeft veroorzaakt door haar producten niet te voorzien van een opvallende kleur of een logo op een niet-zichtbare plek op het product, om zo verwarring te voorkomen wanneer de producten op internet worden aangeboden.

4.7. De voorzieningenrechter is van oordeel dat die vraag bevestigend moet worden beantwoord. De SpeedComfort onderscheidt zich in uiterlijke verschijningsvorm voldoende van de in alinea 2.3 afgebeelde producten. De in alinea 2.4 weergegeven producten bevatten elementen die (gedeeltelijk) overeenstemmen met de SpeedComfort, maar SpeedComfort BV heeft onweersproken aangevoerd, dat de SpeedComfort gedurende meerdere jaren (vanaf 2015/2016) het rijk alleen had en dat producten die qua werkingsprincipe als een kopie van haar product zijn te beschouwen zo recent op de markt zijn gebracht, dat zij daartegen nog niet heeft kunnen optreden. Aldus bezien is naar het oordeel van de voorzieningenrechter op dit moment nog steeds sprake van een onderscheidend vermogen van de SpeedComfort.

4.8. Ook is voorzieningenrechter van oordeel dat de producten van Heatbooster BV verwarring bij het publiek stichten, omdat de vormgeving van de Heatbooster (dus de buitenzijde) en de daarbij behorende externe thermostaatschakelaar sterk aansluit bij de vormgeving van de SpeedComfort. De voorzieningenrechter is van oordeel dat de totaalindruk van beide producten dermate gelijk is, dat het gemiddelde publiek de Heatbooster kan verwarren met de SpeedComfort. SpeedComfort BV heeft ook aangevoerd dat inmiddels is gebleken dat daadwerkelijk verwarring is ontstaan. Zij heeft toegelicht dat het meermaals is gebeurd dat een consument een defecte Heatbooster heeft geretourneerd aan SpeedComfort BV, omdat de consument in de veronderstelling verkeerde dat het product van SpeedComfort BV afkomstig was.

4.9. Heatbooster BV heeft aangevoerd dat het ontwerp van de Heatbooster van het ontwerp van de SpeedComfort verschilt door de vorm, plaats en aantal van de magneetpootjes, de afstand tussen de ventilatoren en het ontwerp van de draaikolk. De voorzieningenrechter is echter van oordeel dat deze verschillen onvoldoende afbreuk doen aan de overeenstemmende totaalindruk. De magneetpootjes zijn immers niet zichtbaar op de afbeeldingen die worden gebruikt om de producten aan te prijzen (zie alinea’s 2.1 en 2.2 van dit vonnis). Het verschil in afstand tussen de ventilatoren is niet dermate in het oog springend, dat het gemiddelde publiek dit verschil zal opmerken. Dit geldt ook voor het verschil in het ontwerp van de draaikolk: de draaikolk van de Heatbooster heeft vier gelijke armen, terwijl de draaikolk van de SpeedComfort drie armen van wisselende breedte heeft. Ook dit verschil is dermate subtiel dat dit niet afdoet aan de sterk overeenkomende totaalindruk van de producten.

4.10. Heatbooster BV heeft zich er op beroepen dat zij haar logo en een hexagoonpatroon heeft toegepast op haar producten. De voorzieningenrechter stelt echter vast dat het logo en het patroon zijn uitgevoerd in dezelfde kleur als het product (wit), waardoor het logo en het patroon in ieder geval op de afbeeldingen waarmee de producten worden aangeprezen op het internet, niet zichtbaar zijn. Op de afbeeldingen van de website van Heatbooster BV die zijn overgelegd (productie 1), kan geen patroon of logo op het product worden waargenomen. Heatbooster BV heeft wel andere detailfoto’s en afbeeldingen in het geding gebracht waarop het logo en het patroon zichtbaar zijn of zijn gemaakt (door toevoeging van een gele kleur in de afbeelding). Vast staat echter dat die afbeeldingen niet bij de aanprijzing van het product van Heatbooster BV worden gebruikt en dat de gele kleur in werkelijkheid niet op het product aanwezig is. De voorzieningenrechter is daarom van oordeel dat ook dit element onvoldoende is om het verwarringsgevaar weg te nemen.

4.13. De voorzieningenrechter is van oordeel dat hetgeen in r.o. 4.3 is overwogen, meebrengt dat SpeedComfort BV Heatbooster BV niet kan beletten gebruik te maken van de door SpeedComfort BV gekozen technische oplossingen die zich aan de binnenzijde van de SpeedComfort bevinden. Dit geldt ook voor de clickfingers, die zich aan de binnenzijde van de SpeedComfort bevinden. Dit betreft immers een keuze om een bepaald technisch/functioneel effect te bereiken, te weten om de SpeedComfort relatief eenvoudig te kunnen openen en sluiten. Het gegeven dat Heatbooster BV (net zo goed) voor een andere technische oplossing had kunnen kiezen om hetzelfde technische resultaat te bereiken, doet daaraan niet af. Voor zover deze elementen al leiden tot verwarring, geldt dus dat deze verwarring niet als nodeloos wordt aangemerkt.

4.16. De voorzieningenrechter overweegt dat Heatbooster BV voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat de kleur, afmeting en aantal ventilatoren van het product niet kunnen worden aangepast zonder afbreuk te doen aan de deugdelijkheid en bruikbaarheid daarvan. Het product moet immers passen in de meest gangbare radiatoren. Ook heeft Heatbooster BV voldoende toegelicht dat het bedoeling is dat gebruikers het product (in beginsel) juist niet zien wanneer het aan de onderzijde in de radiator is bevestigd. In die zin heeft Heatbooster BV terecht aangevoerd dat aan de deugdelijkheid en de bruikbaarheid afbreuk wordt gedaan wanneer het product wordt voorzien van een opvallende kleur of naamsvermelding op de zijde die na plaatsing in de radiator mogelijk deels zichtbaar is. SpeedComfort BV heeft het betoog van Heatbooster BV over de gemaakte kosten-baten analyse ook onvoldoende gemotiveerd weersproken.

4.17. Desalniettemin is de voorzieningenrechter van oordeel dat Heatbooster BV tekortschiet in haar verplichting alles te doen wat redelijkerwijs, zonder afbreuk te doen aan de deugdelijkheid of bruikbaarheid van zijn product, mogelijk en nodig is om te voorkomen dat door gelijkheid van beide producten gevaar voor verwarring ontstaat. Niets staat er immers aan in de weg dat Heatbooster BV haar producten voorziet van een styling (bijvoorbeeld een opvallend logo of naamsvermelding) waarmee zij verwarring voorkomt, op een plek op het product die (op de productfoto’s die in de communicatie met het publiek worden gebruikt wel, maar) na plaatsing van het product in de radiator niet zichtbaar is. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter heeft Heatbooster BV op dít punt onvoldoende gedaan. In zoverre heeft zij nodeloos verwarring gesticht. Hierbij weegt de voorzieningenrechter het volgende mee.

4.18. SpeedComfort BV heeft toegelicht dat de verwarring vooral bestaat wanneer de producten worden aangeboden met een afbeelding van het product op het internet. Het belang van SpeedComfort BV bestaat er dus met name uit dat de verwarring wordt voorkomen. De producten hebben tenminste één vlak dat wel zichtbaar is bij de aanprijzing van de producten op het internet, maar geheel onzichtbaar is wanneer het product in te radiator is geplaatst, te weten het vlak aan de bovenzijde van het product dat bij plaatsing aan de onderkant van de radiator geheel aan het oog wordt onttrokken. Daarop kan zonder enige afbreuk te doen aan de bruikbaarheid of deugdelijkheid, een (door een afwijkende kleurstelling) opvallend logo of naamsvermelding worden geplaats op de producten van Heatbooster BV (bijvoorbeeld in de opvallende groene kleur van het logo van Heatbooster BV). Aldus kan eenvoudig en tegen geringe kosten worden voorkomen dat verwarring ontstaat wanneer de producten op internet worden aangeboden en aangeprezen.

De voorzieningenrechter heeft in alinea 4.10 al overwogen dat het reeds geplaatste logo en patroon in dezelfde kleur als het product zelf, niet volstaan, omdat dit onzichtbaar is op de afbeeldingen van het product van Heatbooster BV die worden gebruikt bij de aanprijzing op het internet.

4.19. Waar Heatbooster BV op dit punt andere keuzes had kunnen en moeten maken met betrekking tot de vormgeving van de Heatbooster, maar dit onvoldoende heeft gedaan en daardoor verwarring heeft gesticht, is naar het oordeel van de voorzieningenrechter met de producten van Heatbooster BV zoals weergegeven in alinea 2.2 van dit vonnis, sprake van onrechtmatige slaafse nabootsing.