Het recht heeft om gelezen te worden

Twee reacties in de NRC op dit door twee KB directeuren geschreven artikel ‘Auteurswet nekt de digitale bibliotheek.’

1- Arnoud Vrolijk, conservator UBL: Auteursrecht is er niet voor niets. Sommige rechten kosten gewoon wat. Laat auteur snel van zijn recht afstand doen

“Bossenbroek en Jansen stellen dat een auteur vóór alles het recht heeft om gelezen te worden. Het Nederlands recht kent iets dergelijks echter niet. We moeten aannemen dat ze dit zelf bedacht hebben. Sterker nog, ze plaatsen dit boven het geldend recht. Als een dergelijk principe stand zou houden zou het mogelijk moeten zijn om iemands auto te stelen met het oog op diens gezondheid: lopen is immers goed voor je. Ook kijken ze niet naar de intellectuele eigendom in bredere zin: beeldende kunstenaars en musici hebben ook een auteursrecht en oefenen dit ook uit via stichtingen als Beeldrecht en Buma/Stemra. Moet hun recht dan ook ingeperkt worden, of alleen dat van schrijvers? Zo niet, dan zou er rechtsongelijkheid bestaan.

(…) Ook menen Bossenbroek en Jansen dat er een ‘immens zwart gat’ zal ontstaan in de digitale bibliotheek als hun ideeën over het auteursrecht niet nagevolgd worden. De hele twintigste-eeuwse literatuur zal een ‘missing link’ worden. Dit is een logische en rekenkundige fout: boeken uit de twintigste eeuw zullen immers niet voor altijd ontbreken. De auteurs zelf geven toe dat alle werken van vóór 1937 rechtenvrij zijn. Dit betekent niets anders dan dat de literatuur uit 1938 in 2009 beschikbaar komt, enzovoort. Op den duur komt alles heus wel beschikbaar, men moet alleen geduld hebben. Bovendien is er niets wat de Koninklijke Bibliotheek verhindert om nu al recente boeken te scannen. Ze mogen dit alleen niet publiceren.

Door het negeren van de politieke, juridische, rekenkundige, logische en intellectuele aspecten lijkt het ‘immense zwarte gat’ niet zozeer in de digitale bibliotheek te zitten als wel in het artikel van de beide auteurs.”

Lees het artikel van Vrolijk hier.

2-  Ewoud Sanders, medewerker NRC: Laat auteur snel van zijn recht afstand doen. Open een register op internet waarin auteurs kunnen aangeven dat zij akkoord gaan met digitalisering van hun werk.

“Daarom heb ik nog een andere suggestie: bied hedendaagse publicisten de mogelijkheid aan om via een formulier op internet kenbaar te maken dat zij geen bezwaar hebben tegen digitalisering van hun werk. Je zou kunnen denken aan een database waarin je verschillende opties kunt aanklikken. Bijvoorbeeld: hierbij geef ik toestemming om al mijn boeken die niet meer in de boekhandel verkrijgbaar zijn, digitaal te ontsluiten. Of: al mijn werk (boeken, artikelen, enzovoorts) dat ouder is dan tien jaar, mag bij een officiële erfgoedinstelling digitaal worden ontsloten.”

Lees het artikel van Sanders hier.