Inspraakreactie leidt tot auteursrechtinbreuk door gemeente

Rb. Zeeland-West-Brabant, IEF 21928; ECLI:NL:RBZWB:2024:1486 (Eiser tegen Gemeente Oosterhout). Gemeente Oosterhout maakt gebruik van een website waarop een foto van een windturbine te zien is. De foto is als onderdeel van een inspraakreactie door een inwoner aangeleverd. Eiser is auteursrechthebbende van deze foto en vordert € 525,- schadevergoeding wegens auteursrechtinbreuk. Gemeente Oosterhout voert als verweer aan dat de inspreker zelf verantwoordelijk is en dat de reactie een-op-een overgenomen is met inachtneming van het transparantiebeginsel. Zij verwijst in dit verband naar artikel 22 lid 2 jo. artikel 10 lid 1 sub 9 Aw en voert tevens aan dat de foto op zichzelf geen cruciaal element is in de betreffende inspraakreactie. 

De rechtbank oordeelt aan de hand van artikel 22 lid 2 Aw en artikel 5 lid 3 Auteursrechtrichtlijn dat een restrictieve uitleg van de uitzondering voor de hand ligt. Zoals de Gemeente Oosterhout zelf ook al heeft gesteld, is de foto geen cruciaal element in de inspraakreactie. Bovendien zou het voorafgaand controleren op auteursrechtinbreuk door de Gemeente Oosterhout geen procedureel bezwaar veroorzaken. De kantonrechter acht (in tegenstelling tot de gevorderde € 525,-) schadevergoeding van € 198,- passend voor het gebruik nu geen sprake is van commercieel gebruik maar (onbedoeld) gebruik in het kader van een inspraakreactie in een bestuurlijke procedure en de foto direct is verwijderd. 

4.4. Het bepaalde in artikel 22 lid 2 Aw betreft een beperking van het auteursrecht waarvan in de Auteursrechtrichtlijn in artikel 5 lid 3 wordt bepaald dat bedoelde beperkingen en restricties slechts in bepaalde bijzondere gevallen mogen worden toegepast mits daarbij geen afbreuk wordt gedaan aan de normale exploitatie van werken of ander materiaal en de wettige belangen van de rechthebbende niet onredelijk worden geschaad. Een restrictieve uitleg van de uitzondering ligt dan ook voor de hand. Het overnemen wordt ingevolge artikel 22 lid 2 Aw niet als een inbreuk beschouwd indien het overnemen dient ter waarborging van het goede verloop van een in dit geval bestuurlijke procedure. De vraag of er sprake dient te zijn van een noodzaak tot gebruik of een hoge mate van wenselijkheid kan in deze zaak in het midden blijven. Volgens hetgeen Gemeente Oosterhout zelf aanvoert was het gebruik van de Foto op zichzelf geen cruciaal element in de betreffende inspraakreactie. De Foto is ook direct verwijderd na aanschrijving van Gemeente Oosterhout, hetgeen kennelijk niet bezwaarlijk was voor de bestuurlijke procedure. Waar Gemeente Oosterhout aangeeft de inspraakberichten te controleren (op AVG-eisen) voorafgaand aan de publicatie op de Website, valt tevens niet in te zien dat er een groot producereel bezwaar bestaat om na te gaan of de openbaar te maken foto auteursrechtelijk beschermd is, wat veelal het geval zal zijn als onwaarschijnlijk is dat het een eigen foto is. Door dit consequent toe te passen valt ook niet in te zien dat er verschillen dreigen te ontstaan tussen inwoners in hun mogelijkheden om invloed uit te oefenen op het handelen van Gemeente Oosterhout. Door op de Website aan te geven dat een controle op de inspraakreactie plaatsvindt alvorens deze te publiceren is ook voldaan aan de door Gemeente Oosterhout nagestreefde transparantie. De conclusie is dat het openbaar maken van de Foto door Gemeente Oosterhout niet onder het bepaalde in artikel 22 lid 2 Av valt, zodat sprake is van inbreuk op het auteursrecht van [eiser] , ter zake waarvan Gemeente Oosterhout schadeplichtig is jegens [eiser] .