Kan als weinig anders worden gezien
Vzr. Rechtbank Amsterdam 24 maart 2012, LJN B0619 (eiser tegen PowNed)
Portretrecht. Rechtspraak.nl: De rechter heeft in kort geding de uitzending van het programma PowLitie verboden, voor zover eiser daarin herkenbaar is. Verder heeft de voorzieningenrechter Powned geboden om een promotiefilmpje, dat in ieder geval te zien was via de website van Powned en via You Tube, van die sites te verwijderen voor zover het gelaat van eiser herkenbaar was.
In de kern komt de beoordeling erop neer dat aan de doelstelling van het programma – in de eigen woorden van Powned: “Powlitie laat zien hoe met het gebruik van moderne technologie iedereen boeven kan vangen. En boeven vangen, dat deden we." – ook kan worden voldaan zonder dat eiser herkenbaar in beeld wordt gebracht. Het tonen van het portret van eiser kan als weinig anders worden gezien dan als het te schande zetten van hem. In een rechtsstaat ligt de bevoegdheid tot straffen bij de strafrechter. Door onzorgvuldig gebruik van moderne verspreidingsmiddelen dreigt, buiten de rechter om, een (digitale) schandpaal in het leven te worden geroepen, terwijl we daar nu juist al lang geleden vanaf zijn gestapt.
4.8 (...) Het tonen van het portret van [eiser] kan dan ook als weinig anders worden gezien dan als het te schande zetten van [eiser], nog voordat de rechter gelegenheid heeft gehad over de feiten te oordelen.
4.9. De samenleving heeft een lange weg afgelegd naar wat thans wordt gezien als de rechtsstaat. Een zorgvuldige afweging van waarden en normen en middelen ter handhaving daarvan ligt daaraan ten grondslag. Eén van de kenmerken van de rechtstaat is dat de bevoegdheid tot straffen in handen is gelegd van de strafrechter, die bij de bewezenverklaring en eventuele strafoplegging alle omstandigheden van het geval in overweging neemt en de aard en omvang van de sanctie daaraan verbindt. Die keuze is gemaakt om eigenrichting en willekeur in straf(maat) te voorkomen en de zwakkeren tegen de sterkeren te beschermen. Een onvoorzichtig en weinig terughoudend gebruik van de moderne verspreidingsmiddelen, dreigt afbreuk te doen aan dit met zorg opgebouwde stelsel. Daar waar het gebruik van schavot en schandpaal in de loop der jaren in onbruik is geraakt, omdat deze straffen wreed en niet passend in een moderne samenleving zijn bevonden, dreigt nu, buiten de rechtspraak om, opnieuw een (digitale) schandpaal in het leven te worden geroepen, die bovendien in de tijd geen begrenzing meer kent door de mogelijkheid van ontelbare herhaling. In lijn met het voorgaande heeft het gerechtshof Amsterdam onlangs nog bevestigd dat bij de publicatie van portretten van verdachten van strafbare feiten in beginsel terughoudendheid op zijn plaats is (LJN: BV9304).
4.10. Dat de promo al online is en het publiek langs die weg kennis heeft kunnen nemen van de beelden, ontneemt [eiser] niet het belang om op te komen tegen uitzending van zijn herkenbare portret op de televisie. Televisie is een indringend medium met een zeer groot bereik. Een deel van het publiek dat het programma zal bekijken, zal de promo niet hebben gezien. Bovendien zal de uitzending – zo kan uit de stellingen van Powned worden opgemaakt – meer beelden van [eiser] bevatten dan in de promo zijn getoond.
4.11. Op grond van het voorgaande valt de weging van de wederzijdse belangen in het voordeel van [eiser] uit. Daaruit volgt dat het uitzenden van beelden van [eiser] in het kader van het programma Powlitie, waarop hij herkenbaar is, een schending van zijn portretrecht oplevert.
