Kat in de zak
Hoge Raad, 3 november 2006, C05/165HR, LJN: AX8838, Van den Bos QQ / huurders
Over de verhouding juridisch eigenaar - economisch eigenaar bij faillissement van eerstgenoemde. Interessant ten aanzien van IE-licenties.
Nebula draagt in 1991 het “economisch eigendom” van een pand over aan A (met de verplichting het juridisch eigendom eventueel op een later tijdstip over te dragen). A draagt dit economisch eigendom datzelfde jaar over aan B. in 1999 gaat Nebula – nog immer juridisch eigenaar van het pand – failliet. In 2000 verhuurt B een deel van het pand aan verweerders in cassatie (hierna “de huurders”).
De curator spant een procedure aan tegen de huurders waarbij hij de ontruiming vordert omdat de huurders in relatie tot de juridische eigenares, Nebula, het pand zonder recht of titel bewonen. De rechtbank stelt de curator in het gelijk maar het hof geeft de huurders gelijk. In cassatie trekt de curator aan het langste eind.
Economische eigendom
De Hoger Raad memoreert in r.o. 3.4 dat het begrip “economisch eigendom” geen zelfstandige goederenrechtelijke betekenis toekomt. Dit begrip moet derhalve worden opgevat als een samenvattende benaming van de rechtsverhouding tussen partijen die de “economische eigendom” in het leven hebben geroepen. Mat andere woorden, ecomische eigendom is niet meer dan een contract (red. IEForum: daarmee is dit arrest eventueel relevant voor (sub)licentieovereenkomsten waarbij de rechthebbende failliet wordt verklaard).
Het systeem
Een faillissement doet een werkerige overeenkomst (in dit geval de “economische eigendom”) niet vervallen (vgl. art. 35 FW e.v.). Het voor het faillisementsrecht centrale beginsel van paritas creditorum (red. IEForum: gelijkheid van schuldeisers voor Hollandse IE juristen) brengt echter met zich mee dat de schuldeiser (in dit geval de econcomisch eigenaar) zijn recht niet kan blijven uitoefenen alsof er geen faillissement was. Daarmee zou de economisch eigenaar, die immers geen separatist is of recht van voorrang heeft, een betere positie hebben dan de andere concurrente schuldeisers.
Conclusie en moraal
Het voorgaande brengt met zich mee dat het economisch eigendom van B verdwijnt (en verandert in een concurrente geldvordering) waardoor B de huurders het woongenot niet meer kan verschaffen en zij derhalve moeten verkassen. De moraal: hetgeen voor deze huurders geldt, kan ook gelden voor de (sub)licentienemer.
Lees het arrest hier.
