Kleurmerk met omtrek
Commentaar in't kort van Nanda Ruyters, BRight advocaten.
De Amerikaans rechter (District Court of New York, voorlopige voorziening) heeft op 10 augustus jl. uitspraak gedaan in de zaak die Louboutin had aangespannen tegen Yves Saint Laurent. Inzet van het geschil was de rode schoenzool van Louboutin, die al sinds 1992 door Louboutin als haar handelsmerk wordt gebruikt onder damespumps. Louboutin claimde dat Yves Saint Laurent (‘YSL’), die eveneens ‘high heels’ op de markt had gebracht met een rode zool, inbreuk maakte op haar in 2008 verkregen merkrecht. YSL vorderde in reconventie de nietigheid van het Louboutin kleurmerk.
De vraag waar het in essentie om ging in deze zaak was of Louboutins ‘red sole mark’ wel een geldig merk is. Hoewel het merk in 2008 geregistreerd was, was dat volgens de rechter enkel een indicatie voor geldigheid maar geen gegeven. Kleuren alleen zijn naar Amerikaans r echt alleen te beschermen als de kleur onderscheidend vermogen heeft verkregen. Als een kleur functioneel wordt opgevat, is deze niet als merk te beschermen. Voor industriële toepassingen had de Amerikaanse rechter al eens eerder bepaald dat een enkele kleur onderscheidend kan zijn. In de modewereld liet de rechtspraak een andere trend zien; alleen aan combinaties van kleuren of bepaalde patronen (zoals de Burberry ruit) was merkbescherming toegekend, niet aan één enkele kleur. De rechter in deze zaak stond nu voor de vraag of, indien het publiek de rode zool in verband brengt met Louboutin, het gebruik van één enkele kleur voor een mode-artikel toch als een merk kan worden beschouwd.
Louboutin zelf gaf aan dat de kleur rood was gekozen omdat rood een sexy kleur is, het straalt energie en exclusiviteit uit. Dit waren volgens de rechter juist ‘nontrademark functions’ en daarmee was de kleur rood (deels) functioneel. De rechter concludeert tot afwijzing van de door Louboutin gevraagde inbreukvorderingen omdat niet zeker is of het kleurmerk, ‘the red sole mark’ van Louboutin wel geldig is. De nietigheid van het merk wordt niet uitgesproken.
Het is de vraag of de zaak voor Louboutin anders was afgelopen als de zaak voor de Nederlandse rechter was aangespannen. Bescherming van kleurmerken is ook in Nederland lastig. Uit het Heidelberger Bauchemie arrest (IEF 2821) blijkt dat een combinatie van kleuren een merk kan zijn. Ook een ruitmotief kan een merk zijn, zie ter illustratie IEF 8112. Zelfs één kleur als zodanig, zonder een bepaalde omtrek, kan blijkens het Libertel arrest (IEF 2820), een geldig merk zijn. Doorgaans is inburgering echter wel vereist. Slechts in uitzonderlijke gevallen is het denkbaar, aldus het Hof van Justitie in r.o. 66 van het Libertel arrest, dat een kleur als zodanig onderscheidend vermogen toekomt alvorens daarvan enig gebruik is gemaakt. Dit speelt volgens het Hof met name als het aantal waren of diensten waarvoor het merk wordt aangevraagd, zeer beperkt is en de relevante markt zeer specifiek is.
Bovendien moet bij kleurmerken altijd rekening worden gehouden met het algemeen belang, te weten met de vraag of de betreffende kleur niet voor andere marktdeelnemers beschikbaar moet blijven.
De schoenen van Louboutin behoren tot het zeer exclusieve segment. Ze zijn ontzettend duur en daarmee alleen voor een zeer selectief publiek geschikt. Daarmee zou de rode schoenzool van Louboutin, gelet op r.o. 66 van het Hof in het Libertel arrest, in ieder geval eerder voor merkbescherming in aanmerking komen dan andere kleurmerken voor gangbare producten die voor een breed publiek bedoeld zijn.
Louboutin heeft verder niet sec de kleur rood als merk, maar heeft de kleur rood op een schoenzool (van een damespump met hoge hak) als merk geregistreerd. Daarmee is het geen kleurmerk zonder omtrek (waar het Libertel arrest over gaat), maar een kleurmerk met omtrek. Logische conclusie lijkt dan dat kleurmerken met omtrek in ieder geval eerder beschermd worden dan sec een kleur.
Deze omstandigheden (het merk betreft zeer exclusieve schoenen en niet sec een kleurmerk, maar een kleurmerk met omtrek) maken mijns inziens, dat Louboutin bij de Nederlandse rechter wellicht meer kans had gehad . Aangenomen uiteraard dat het relevante publiek de rode schoenzool onder high heels herkent als van Louboutin afkomstig .
