Misbrøk door het Musikbyrå?
HvJ EG, 11 december 2008, zaak C 52/07, Kanal 5 Ltd & TV 4 AB tegen Föreningen Svenska Tonsättares Internationella Musikbyrå (STIM) upa.(prejudiciële vragen ingediend door de Marknadsdomstol (Zweden)).
Auteursrecht. Auteursrechtenbureau met feitelijk monopolie. Heffing van royalty’s voor uitzending van muziekwerken op televisie. Methode voor berekening van royalty’s. Machtspositie. Misbruik. Klacht van de Zweedse commerciële televisiezenders Kanal 5 en TV 4 bij het Konkurrensverk [de Zweedse mededingingsautoriteit] tegen STIM, de Zweedse Buma.
Kanal 5 en TV 4 betalen een percentage van hun reclame inkomsten aan STIM, waarbij wel rekening gehouden wordt met het percentage muziekgebruik, maar niet met de kijkdichtheid. De Zweedse publieke TV-zender Sveriges Television betaalt aan STIM een forfaitaire vergoeding waarvan het bedrag van tevoren is overeengekomen.
Vragen en antwoorden HvJ, kort samengevat:
Vraag: Mag een auteursrechtenbureau (met een machtspositie) een percentage vragen van de (reclame-)inkomsten van een commerciële omroep?
Antwoord HvJ: Ja, tenzij het zonder te hoge kosten nauwkeuriger kan. “Het kan echter niet worden uitgesloten dat de toepassing van een dergelijk vergoedingsmodel onder bepaalde omstandigheden misbruik kan opleveren, met name indien er een andere methode bestaat waarmee het gebruik van deze werken en het kijkcijfer nauwkeuriger kunnen worden geïdentificeerd en gekwantificeerd, en met deze methode hetzelfde rechtmatige doel, te weten de bescherming van de belangen van de auteurs, componisten en muziekuitgevers, kan worden bereikt, zonder evenwel de kosten van het beheer van de overeenkomsten en van het toezicht op het gebruik van de auteursrechtelijk beschermde muziekwerken onevenredig te verhogen” (ov. 40).
Vraag: Mag een auteursrechtenbureau (met een machtspositie) voor een publieke omroep een geheel ander vaststellingswijze gebruiken dan een percentage van de inkomsten?
Antwoord HvJ: Nee, tenzij er een objectieve rechtvaardiging voor is. “Een dergelijke rechtvaardiging zou met name kunnen liggen in de taak en de wijze van financiering van de publieke televisiezenders” (ov. 47).
Het Hof van Justitie (Vierde kamer) verklaart voor recht:
"1) Artikel 82 EG moet aldus worden uitgelegd dat een auteursrechtenbureau dat een machtspositie bezit op een wezenlijk deel van de gemeenschappelijke markt, geen misbruik maakt van deze machtspositie wanneer het als vergoeding voor de uitzending op televisie van auteursrechtelijk beschermde muziekwerken op commerciële televisiezenders een vergoedingsmodel toepast volgens hetwelk het bedrag van deze royalty’s overeenkomt met een deel van de inkomsten van deze zenders, op voorwaarde dat dat deel in grote lijnen in verhouding staat tot de hoeveelheid auteursrechtelijk beschermde muziekwerken die werkelijk op televisie is of kan worden uitgezonden, en mits er geen andere methode is waarmee het gebruik van deze werken en het kijkcijfer nauwkeuriger kunnen worden geïdentificeerd en gekwantificeerd zonder evenwel de kosten van het beheer van de overeenkomsten en van het toezicht op het gebruik van deze werken onevenredig te verhogen.
2) Artikel 82 EG moet aldus worden uitgelegd dat wanneer een auteursrechtenbureau de royalty’s die worden geheven als vergoeding voor de uitzending op televisie van auteursrechtelijk beschermde muziekwerken, op verschillende manieren berekent naargelang het commerciële of publieke televisiezenders betreft, het daarmee misbruik kan maken van zijn machtspositie in de zin van dat artikel indien het ten opzichte van deze televisiezenders ongelijke voorwaarden toepast bij gelijkwaardige prestaties en hun daarmee nadeel berokkent bij de mededinging, tenzij een dergelijke praktijk objectief kan worden gerechtvaardigd."
Lees het arrest hier.
