Moderatie op forum AVROTROS valt onder journalistieke exceptie AVG

Hof Arnhem-Leeuwarden 25 juni 2024, IEF 22115, IT 4574; ECLI:NL:GHARL:2024:4238 (Verzoeker tegen Avrotros). Het programma Radar van AVROTROS heeft naast tv-uitzendingen en diverse social media-kanalen, ook een website met een discussieforum. Deze zaak draait om dat forum. Via het forum kunnen gebruikers ideeën met elkaar uitwisselen en doorpraten over de uitzendingen. Het forum wordt beheerd en gemodereerd door moderators van AVROTROS. Een gebruiker van het forum heeft een inzageverzoek gedaan op basis van de AVG, dat betrekking heeft op moderatie op het forum. AVROTROS is van mening dat zij daarvoor een beroep kan doen op de journalistieke exceptie en niet aan het inzageverzoek hoeft te voldoen.

Het hof oordeelt dat het beroep van Avrotros op de journalistieke exceptie slaagt, zodat de bestreden beschikking vernietigd moet worden. Dit oordeel wordt gebaseerd op artikel 85 AVG en artikel 43 UAVG, waaruit volgt dat de meeste regels van de UAVG en delen van de AVG, zoals het recht om je gegevens in te zien, niet gelden voor het verwerken van persoonsgegevens voor 'uitsluitend journalistieke doeleinden'. Het HvJ EU heeft verduidelijkt dat dit betekent dat het doel van de gegevensverwerking alleen is om informatie, meningen of ideeën aan het publiek bekend te maken. Het is aan de nationale rechter om te beslissen of dit het geval is. De gebruiker vindt dat hij de besluiten van de Moderator om zijn berichten te verwijderen en de ban die hem is opgelegd op hun rechtmatigheid moet kunnen controleren, en dat het modereren buiten de journalistieke exceptie valt. Het hof volgt deze redenering niet.

Het hof stelt dat het forum een integraal onderdeel uitmaakt van het gehele journalistieke platform van Radar. Samen vervult dit de rol van 'public watchdog'. Anders dan de rechtbank oordeelt het hof dat de verwerking van persoonsgegevens niet los gezien kan worden van de journalistieke doeleinden die hiermee gediend worden. Het aanbieden van een discussieplatform kan in combinatie met andere journalistieke activiteiten een belangrijke journalistieke rol spelen. Het modereren staat evengoed in dienst van de publieke uitwisseling van informatie, gegevens en ideeën. Dit alles betekent dat er sprake is van een verwerking van persoonsgegevens voor uitsluitend journalistieke doeleinden in de zin van artikel 85 AVG in verbinding met artikel 43 UAVG, waarop het inzagerecht niet van toepassing is.

4.6 Anders dan de rechtbank, is het hof van oordeel dat de verwerking van persoonsgegevens op het forum niet los gezien kan worden van de journalistieke doeleinden die Avrotros dient met het programma Radar en de andere bijkomende producten en de algehele bijdrage die aldus wordt geleverd aan het publieke debat. Dat Avrotros ‘louter’ hostingprovider is van het forum en daaraan zelf geen eigen journalistiek-inhoudelijke bijdragen levert, zoals de rechtbank heeft overwogen, maakt nog niet dat het forum geen journalistieke activiteit is. Het aanbieden van een discussieplatform zoals het forum kan, in combinatie met andere journalistieke activiteiten, een belangrijke rol spelen in het bevorderen van een open discussie en de uitwisseling van ideeën met betrekking tot onderwerpen van maatschappelijk belang.3 Naar het oordeel van het hof zijn de activiteiten van Avrotros in het kader van het programma Radar en de daaraan verbonden producten zoals het forum zo nauw met elkaar verweven, dat het overkoepelende geheel van journalistieke activiteiten als enige doel heeft de bekendmaking aan het publiek van informatie, meningen en ideeën.