OHIM: Douchegoot als onderdeel van een samengesteld voortbrengsel
Met samenvatting van Laurens Kamp, Simmons & Simmons.
Gemeenschapsmodellenrecht. Definitie samengesteld voortbrengsel (3 sub c) en zichtbaarheidsvereisten en beschermingsvoorwaarden voor onderdelen hiervan (4 lid 2 ModellenVo).
De Nietigheidsafdeling vernietigde het Gemeenschapsmodel 107834-0025 wegens niet-nieuwheid. ESS komt hiertegen in beroep. De Kamer van Beroep stelt dat de aanvrage geen aanwijzing bevat of het Gemeenschapsmodel een onderdeel van een samengesteld voortbrengsel is. Het oordeel van de Nietigheidsafdeling wordt vernietigd en de zaak wordt terugverwezen naar de Nietigheidsafdeling voor een oordeel over de vraag of het Gemeenschapsmodel beschikt over voldoende onderscheidend vermogen.
De Nietigheidsafdeling besliste dat het Gemeenschapsmodel van ESS kwalificeert als een onderdeel van een samengesteld voortbrengsel (de douche) en dat bij normaal gebruik (tijdens het douchen) alleen de afdekplaat van de douchegoot zichtbaar blijft. Aangezien dit element al bekend was uit het vormgevingserfgoed was het Gemeenschapsmodel volgens de Nietigheidsafdeling niet nieuw. Het Gerechtshof 's-Gravenhage oordeelde in zijn arrest van 17 mei 2011 [IEF 9691] dat het oordeel van de Nietigheidsafdeling gelijk staat aan het oordeel van een bodemrechter, en nam het oordeel van de Nietigheidsafdeling over.
In dit hoger beroep voert ESS - naar mijn mening terecht - aan dat het feit dat de douchegoot voldoet aan de definitie van samengesteld voortbrengsel niet betekent dat de douchegoot daarmee ook een onderdeel van een ander samengesteld voortbrengsel is (nl. de douche). Volgens ESS wordt de douchegoot toegepast in de vloer van de badkamer of van een inloopdouche, en kan deze vloer niet worden aangemerkt als een samengesteld voortbrengsel, aangezien de vloer van een badkamer niet uit elkaar gehaald en in elkaar gezet kan worden. Paul Geerts bespreekt deze problematiek in zijn artikel "het zichtbaarheidsvereiste en het specialiteitsbeginsel in het modellenrecht" [IEF 10703].
De vraag is of het argument van ESS iets uitmaakt voor het uiteindelijke resultaat. Volgens Geerts is dit niet het geval: hij stelt dat het zichtbaarheidsvereiste zowel geldt voor onderdelen van samengestelde voortbrengselen als voor andere modellen. Deze lezing van Geerts lijkt mij niet helemaal in overeenstemming met het arrest van het Gerecht EU in Shenzhen, waarin het Gerecht overweegt dat "de versiering zich op de achterkant van het apparaat, en dus buiten het gezichtsveld van de gebruiker [bevindt], waardoor het geen grote impact zal hebben op de perceptie van de gebruiker." Het Gerecht spreekt nadrukkelijk over "geen grote impact".
De versiering speelt wel een rol in de perceptie van de gebruiker, al is die rol beperkt. Of het argument van ESS iets uitmaakt voor het uiteindelijke resultaat hangt verder af van de definitie van de geïnformeerde gebruiker. Wanneer de geïnformeerde gebruiker wordt gezien als iemand die de producten koopt en deskundigheid heeft opgedaan door het doorzoeken van o.a. websites over het product (zie bijvoorbeeld de Kamer van Beroep in de zaak "kinderzitje", [IEF 12200], of de beslissing in de zaak "uiterlijk van een bus" [IEF 11638]), is de geïnformeerde gebruiker niet enkel de persoon die de douche gebruikt, maar ook de persoon die de douchegoot koopt en deskundig is op het gebied van douchegoten. Deze persoon zal ook de sifon in aanmerking nemen. Wanneer de geïnformeerde gebruiker wordt gezien als iemand die de producten gebruikt in overeenstemming met de doelstelling ervan (en verder niets), dan speelt de onderzijde inderdaad geen rol in de perceptie van de geïnformeerde gebruiker.
Over de vraag of het Gemeenschapsmodel geldt als een onderdeel van een samengesteld voortbrengsel volstaat de Kamer van Beroep met de opmerking dat de aanvrage hierover geen aanwijzing bevat (zie rov. 30).
Verder beslist de Kamer van Beroep dat het uiterlijk van (de bovenzijde) van het Gemeenschapsmodel op meer dan ondergeschikte details afwijkt van het document uit het vormgevingserfgoed, en dat het Gemeenschapsmodel daarom nieuw is te achten ten opzichte van het vormgevingserfgoed. De Kamer van Beroep verwijst de zaak terug naar de Nietigheidsafdeling voor een oordeel over het eigen karakter van het Gemeenschapsmodel.
30 The Board notes that there is nothing in the application to indicate that the shower drain in the contested RCD is a component part of a complex product, even if it is true that a shower drain must be connected to the drainage. The design is that of a drain and the indication of the product is ‘shower drain’. A shower drain is still a drain and it can be inserted practically anywhere where drainage is needed.
33 On the basis of the foregoing the Board concludes that the contested design is not identical to the earlier design and the contested decision incorrectly found that the contested RCD lacks novelty.
34 The contested decision did not decide on whether the contested RCD should be declared invalid on the ground of Article 25(1)(b) CDR due to lack of individual character. As noted earlier, the Board deems it appropriate to admit all the additional facts, evidence and arguments filed by both parties, by exercising its discretionary power, under Article 63(2) CDR.
35 According to the second sentence of Article 60(1) CDR, the Board may either remit the case to the department responsible for the decision appealed for further prosecution or exercise any power within the competence of that department. Taking into account that the additional facts, evidence and arguments filed by both parties are to be taken into account and given the parties’ legitimate interest that the case be examined in full by both instances of the Office, the case is remitted to the Invalidity Division in order for it to re-assess the validity of the request for invalidity as far as it is based on Article 25(1)(b) in conjunction with Articles 4(1) and 6 CDR taking all of the facts, arguments and evidence filed by the parties into account.
