Ongeoorloofde vergelijkende reclame-uitingen Premiumkeur

Vzr. Rechtbank Amsterdam 23 februari 2021, IEF 19783, IT 3492; ECLI:NL:RBAMS:2021:728 (Woningkeur Groep en Perfectkeur tegen Premiumkeur) Woningkeur is een franchise-organisatie die met ongeveer twintig franchisenemers in heel Nederland bouwkundige keuringen uitvoert, veelal ten behoeve van potentiële kopers van woningen. Perfectkeur voert eveneens op landelijke schaal bouwkundige keuringen uit. Woningkeur en Perfectkeur zijn aan elkaar gelieerd en zijn beide aangesloten bij het keurmerk Vakkundig Gekeurd. Premiumkeur voert eveneens bouwkundige keuringen uit ten behoeve van potentiële kopers van woningen. Op de websites en op haar eigen YouTubekanaal zendt Premiumkeur filmpjes uit, waarbij gedaagde zich steeds bij een andere te keuren woning bevindt en de kijker uitleg geeft over wat hij ziet en doet. In deze filmpjes worden Woningkeur en Perfectkeur in een kwaad daglicht gezet. Hierop hebben Woningkeur en Perfectkeur, Premiumkeur aangeschreven en gesommeerd om de misleidende reclame, de ongeoorloofde vergelijkende reclame en de oneerlijke handelspraktijken op zijn websites en in zijn You Tubefilmpjes te staken. Premiumkeur beroept zich onder meer op zijn recht op vrijheid van meningsuiting. Geoordeeld wordt dat Premiumkeur de juistheid van de zware beschuldigingen onvoldoende aannemelijk heeft weten te maken, de vorderingen worden daarom toegewezen.

5.7. In de uitlatingen die behoren tot de eerste groep maken [gedaagde] en Premiumkeur gebruik van zware beschuldigingen, zoals corrupt, niet eerlijk en bedrog. Dergelijke terminologie is slechts toegestaan indien zij beschikken over “hard” bewijs hiervoor. Mogelijk kunnen er vraagtekens worden geplaatst bij makelaars die potentiële huizenkopers doorsturen naar een “vaste” woningkeurder (als dit al het geval is), maar dit rechtvaardigt de zware beschuldigingen niet. [gedaagde] en Premiumkeur hebben zich in dit verband beroepen op de website van het programma Radar (van AvroTros), waar een voorbeeld uit 2009 staat van een huizenkoper aan wie keurders worden aanbevolen, maar in dit voorbeeld worden zes keurders (en dus niet drie) genoemd. Daarbij is dit één voorbeeld van meer dan 10 jaar geleden. Ook hebben zij zich beroepen op de website van de Vereniging Eigen Huis, waar staat dat sprake is van een “vage branche”, maar in dit verband is geen directe link met eisers opgenomen, integendeel, de Vereniging Eigen Huis promoot het keurmerk Vakkundig Gekeurd, waarbij eisers zijn aangesloten. Voor de betalingen van € 50,- voor het doorsturen van een klant en/of € 250,- voor het plaatsten van een link op een website, hebben [gedaagde] en Premiumkeur onder meer bewijs overgelegd dat ziet op Homekeur, maar zij hebben niet aangetoond dat er een verband bestaat tussen Homekeur en eisers. Eisers betwisten dat verband ook en hebben ter zitting toegelicht dat Homekeur is opgezet door een voormalige medewerker van Perfectkeur en dat er geen zakelijke banden bestaan. Voorts geldt dat als een keurder een link plaatst op de website van een makelaar en daar mogelijk een vergoeding voor krijgt niet meteen wil zeggen dat hij corrupt is; er kan immers evengoed sprake zijn van een zakelijke samenwerking en het toont evenmin aan dat de huizenkoper verplicht is met die keurder in zee te gaan. Overigens heeft Perfectkeur ter zitting wel erkend dat zij € 41,- exclusief btw betaalt aan een makelaar die bij haar een keuring aanvraagt en de aanvraag zelf invoert in het computersysteem van Perfectkeur. Dit betreft slechts een administratieve vergoeding omdat daardoor de werkzaamheden van Perfectkeur (en dus kosten) worden bespaard. De conclusie tot zover is dat [gedaagde] en Premiumkeur de juistheid van de zware beschuldigingen die behoren tot de eerste groep in dit kort geding onvoldoende aannemelijk hebben weten te maken (zie artikel 6:195 BW) en dat de vorderingen die daarop zien in dit kort geding toewijsbaar zijn.

5.8. Bij het doen van de uitlatingen die behoren tot de tweede groep wijzen [gedaagde] en Premiumkeur erop dat hun keuringen vollediger en dus beter zijn dan de door eisers uitgevoerde keuringen. Voor zover [gedaagde] en Premiumkeur zich hierbij baseren op de algemene voorwaarden van Woningkeur en Perfectkeur hebben zij een punt. In die algemene voorwaarden zijn immers een aantal onderdelen opgesomd die niet vallen onder een bouwkundige keuring (zie artikel 3 lid 2). Uit artikel 3 lid 5 en lid 6 volgt dat een kruipruimte slechts beperkt wordt geïnspecteerd en dat daken niet worden betreden. Uit artikel 12 lid 7 volgt dat in een rapportage alleen zichtbare gebreken worden vermeld. Dit alles mag door [gedaagde] en Premiumkeur worden benoemd in hun reclame-uitingen, mits dit op een zakelijke en objectieve manier geschiedt. Zij mogen dus zeggen dat in de algemene voorwaarden van Woningkeur en Perfectkeur staat: gaan de kruipruimte niet in of slaan de kruipruimte over, inspecteren het dak niet, of niet volledig en doen geen uitspraken over de fundering en woorden van gelijke strekking. Ook mogen zij consumenten op een zakelijke wijze op de mogelijke risico’s daarvan wijzen (in die zin dat zij later voor financiële verrassingen kunnen komen te staan). Dit valt in beginsel onder de vrijheid van meningsuiting en onder de klokkenluidersfunctie die [gedaagde] en Premiumkeur zichzelf toedichten. Het is [gedaagde] en Premiumkeur echter niet toegestaan zich hierbij op laatdunkende wijze uit te laten, bijvoorbeeld door het doen van de uitlatingen: Woningkeur en Perfectkeur zien ernstige gebreken over het hoofd, voeren hapsnapkeuringen uit, bagatelliseren met opzet gebreken, vergoelijken gebreken, schatten herstelkosten bewust te laag in, helpen bij de verkoop van een gebrekkig huis. Dergelijke uitlatingen impliceren kwade trouw aan de zijde van eisers en dat is door [gedaagde] en Premiumkeur onvoldoende aannemelijk gemaakt. [gedaagde] en Premiumkeur beroepen zich hierbij onder meer op zeven in het geding gebrachte reviews die op het internet zijn verschenen, waaruit zou moeten blijken dat eisers ernstige gebreken over het hoofd zien, dat zij herstelkosten structureel te laag inschatten en dat sprake is van een “hapsnapkeuring”, maar daar staat tegenover dat Woningkeur en Perfectkeur een groot aantal positieve reviews in het geding hebben gebracht. Dat maakt dat aan de reviews weinig waarde kan worden gehecht. Bij het grote aantal keuringen dat eisers jaarlijks uitvoeren, zegt een aantal negatieve reviews niet zo veel. De door [gedaagde] en Premiumkeur in het geding gebrachte verklaringen van [naam 5] en [naam 6] maken een en ander niet anders. In het eerste geval is sprake van een verklaring van één ontevreden klant, in het tweede geval van een verklaring van een ex-medewerker van Woningkeur, die daar al in mei 2014 is vertrokken.