Over tweets, privacy en auteursrecht

Een bijdrage van Raymond Snijders, Linkedln

Een paar maanden geleden vroeg een Bekende Nederlander (dat moet je met hoofdletters schrijven zodat duidelijk wordt dat het wel wat meer gewicht in de schaal legt natuurlijk) via twitter zich af of het zo maar kon dat een krant enkele van zijn tweets overnam. Had hij geen auteursrecht op zijn tweets en moest die krant eigenlijk niet toestemming vragen voordat deze overging tot het zo maar overnemen ervan in een artikel?

Ook als ik de beginselen van de Auteurswet uitleg aan de hand van artikel 1, dan is het iedereen wel duidelijk dat zelf geschreven boeken of artikelen onder de definitie van een auteursrechtelijk beschermd werk vallen maar krijg ik wel af en toe de vraag hoe dat zit met zelf geschreven content op sociale netwerken of blogs. Voor blogs en de meeste sociale netwerken geldt dat het meestal gewoon onder de bescherming van de Auteurswet zal vallen maar dat, specifiek bij sociale netwerken zoals Facebook, de algemene voorwaarden waarschijnlijk al een brede licentie omvatten zodat Facebook jouw content mag hergebruiken. Zij hebben dan weliswaar niet het auteursrecht op jouw content -dat kun je alleen maar met een akte of overeenkomst overdragen- maar ze kunnen het wel hergebruiken voor eigen doeleinden, zoals reclame en promotie. Altijd die voorwaarden lezen dus.

Auteursrechtelijk beschermde tweets?
Tweets vallen in beginsel ook hieronder -en in de voorwaarden van twitter vind je bepalingen die een brede gebruikslicentie voor bepaalde doeleinden opeist- maar hebben wel last van het feit dat ze extreem kort zijn, namelijk maximaal 140 tekens. Om iets als (auteursrechtelijk beschermd) werk te kwalificeren is het criterium is dat het werk oorspronkelijk is (dus niet overgenomen of geretweet van een ander) en het stempel van de maker draagt (HR 4 januari 1991, NJ 1991, 608, Van Dale/Romme). Dat is bijzonder lastig om in 140 tekens te doen. Zakelijke en feitelijke tweets als ‘ik ga nu #bzv kijken’ of ‘ik moet echt aan de gang met die presentatie van volgende week’ vallen definitief niet onder het auteursrecht.

Citeren
Maar ja, ook al zou je al je creativiteit uit de kast halen en super originele tweets produceren aan de lopende band, dan nog zouden ze zonder problemen hergebruikt mogen worden onder het citaatrecht. Artikel 15a van de Auteurswet regelt dat een relevant deel van een werk overgenomen mag worden en voor een korte tekst als een tweet van max. 140 tekens betekent het gewoon dat de volledige tweet als citaat gebruikt mag worden. Zolang je dat met de vereiste bronvermelding doet natuurlijk.

Privacy
Heb je dan geen privacy met je tweets dan? Ja en nee. Hoewel tweets absoluut persoonsgegevens zijn en onder de Wet Bescherming Persoonsgegevens vallen (ze zeggen namelijk wat over jou en dan wordt er geen onderscheid gemaakt tussen feitelijke gegevens zoals je naam en de meningen die je er op nahoudt zoals je tweets), gaat die bescherming van die wet echt niet op als je zelf die gegevens publiceert. Iedereen kan een twitteraccount nemen en jou volgen waarmee je zelf dus al je tweets openbaar maakt. Bescherming van je privacy hoef je van de wet in ieder geval dan niet te verwachten en hergebruik van je tweets is dan ook geen enkel probleem.

Slotje, of bezint eer gij begint
Wil je maximale controle over je privacy en je tweets, dan heb je bij twitter de optie om een slotje te zetten op je account en je tweets af te schermen. Tweets verschijnen dan niet meer in de publieke timeline en goedgekeurde volgers zullen dan je privacy (moeten) respecteren en niet zo maar je tweets herpubliceren. Gebeurt dat echter alsnog dan heb je nog steeds weinig middelen bij de hand om hier wat aan te doen. Schending van de privacy is dan wel onrechtmatig maar het is geen strafbaar feit waardoor je zelf naar de rechter moet gaan om aan te tonen dat je schade hebt geleden. Die je wilt verhalen op diegene die je tweets geherpubliceerd heeft. Tenzij je echt hele gevoelige informatie gedeeld hebt zal dat extreem moeilijk blijken.

En daar zit nou net de grens en het criterium van het gezond verstand want als je je zorgen maakt over je privacy en je rechten op je tweets, dan kun je je beter afvragen wat je op twitter te zoeken hebt. Deel geen informatie op twitter en doe daar geen uitspraken die je ook niet tijdens een familiefeestje zou doen. Als je iets vertrouwelijks wilt houden, zet die informatie dan niet op een sociaal netwerk. Doe net alsof de hele wereld mee kan lezen met wat je op zo’n sociaal netwerk zet want dat is precies wat er kan gebeuren.

Achteraf discussiëren over privacy of auteursrecht heeft weinig zin, daar kun je zelf beter vooraf aan denken.

@ foto: mecredis via photopin cc
Verder lezen: Auteursrechtelijk beschermde Twitterberichten (Arnoud Engelfriet) // Werken en het auteursrecht erop (Iusmentis.com)