Picnic schendt portretrecht eiseres

Ktr. Rechtbank Amsterdam 24 november 2022, IEF 21119; 9737113 CV22-3600 (eiseres tegen Picnic) Eiseres is werkzaam geweest bij Picnic als bestuurder van bestelbusjes en leidinggevende. Op 3 december 2019 heeft Picnic eiseres benaderd voor een fotoschoot, eiseres heeft daarmee ingestemd. De gemaakte foto's zijn gebruikt voor reclame uitingen in Nederland en Duitsland, Picnic heeft hiervoor niet afzonderlijk toestemming gevraagd van eiseres. Picnic heeft de afbeeldingen van eiseres na een gesprek met haar verwijderd van de bestelbusjes in Nederland, daarmee is ongveer een maand gemoeid geweest. Ook het gebruik van het portret van eiseres op internet en sociale media is gestaakt, met uitzondering van een video op TikTok. De zusteronderneming van Picnic in Duitsland heeft eiseres €2500,- betaald en de afbeelding van de bestelbusjes verwijderd. Eiseres vordert de kantonrechter voor recht te verklaren dat Picnic inbreuk maakt op haar portretrecht omdat eiseres er geen toestemming voor heeft gegeven dat Picnic op grote schaal foto's van haar gebruikte. De kantonrechter wijst de vordering toe en gebiedt Picnic €10.000,- te betalen aan immateriële schadevergoeding.

5. De kantonrechter is van oordeel dat het verweer faalt. Eiseres heeft (mede) gezien de tekst van de door haar ondertekende quit claim geen toestemming gegeven voor het grootschalige gebruik dat gedaagde (pas veel later) van haar foto's heeft gemaakt. In elk geval niet voor de meer dan levensgrote stickers op bestelbusjes (en al helemaal niet op
bestelbusjes buiten Nederland). Dat kan in ieder geval niet worden begrepen onder de beschikbare promotiekanalen van Picnic BV". Gedaagde voert ook niet aan dat daar
afzonderlijk toestemming voor is gevraagd, zoals wel vermeld in de quit claim. Dit gebruik was dus onrechtmatig. Anders dan een professionele acteur, die wordt ingehuurd
voor een langdurige campagne voor bijvoorbeeld een supermarkt en daarvoor een navenante vergoeding ontvangt, heeft eiseres er geen rekening mee behoeven te houden dat zij door grootschalig gebruik van haar portret voor het publiek mogelijk voor langere tijd met het bedrijf van gedaagde wordt geassocieerd. De kantonrechter acht immateriële
schade als gevolg van het gebruik van het portret van eiseres dan ook voldoende aannemelijk. Die schade is niet ongedaan gemaakt door verwijdering van de afbeeldingen, maar hooguit beperkt, en ook niet afdoende gecompenseerd door betaling van € 650,-.

6. Op grond van het vorenstaande is de gevorderde verklaring voor recht toewijsbaar. De kantonrechter schat de immateriële schade van eiseres die voor vergoeding in
aanmerking komt op een bedrag van € 10.000,-. Dit bedrag zal dus worden toegewezen, zodat een schadestaat achterwege kan blijven. Eiseres baseert dit onderdeel van haar
vordering op de stelling dat de totale omvang van het gebruik van haar portret nog niet vaststaat, maar verliest daarbij uit het oog dat niet ieder gebruik dat gedaagde van haar foto heeft gemaakt onrechtmatig is te achten, aangezien zij voor bepaald gebruik wel toestemming heeft gegeven. Hoewel die toestemming niet "voor eeuwig" geldt en nu
wel als uitgewerkt moet worden beschouwd, bestaat er vooralsnog geen aanleiding om eraan te twijfelen dat gedaagde, voor zover zij dat in de hand heeft, verder gebruik van de afbeelding van eiseres achterwege zal laten. Bovendien zal voor het geval gedaagde zich niet aan haar toezegging ter zake zou houden, het gevorderde verbod op straffe van
een dwangsom worden toegewezen. De vraag in welke gevallen een dwangsom wordt verbeurd, zal moeten worden beantwoord in het kader van een eventueel executiegeschil,
maar het ligt wel voor de hand dat eiseres van het aantreffen van haar afbeelding op internet of reeds geprinte flyers direct mededeling doet aan gedaagde.