15 aug 2018
Uitspraak ingezonden door Maarten Haak, Hoogenraad & Haak
Stakingsvordering en rectificatie toegewezen voor onrechtmatig openbaar gemaakt boek 'Madam is not good' door uitgeverij Van Gennep
Vzr. Rechtbank Midden-Nederland 15 augustus 2018, IEF 17937 (U.S. Radja tegen Uitgeverij van Gennep) Auteursrecht. Radja heeft een boek geschreven 'Madam is not good'. Van Gennep is een uitgeverij. Het manuscript is onder meer naar Van Gennep gezonden. Daarna hebben partijen gesprekken gevoerd over een eventuele samenwerking. Dit loopt op niks uit. Begin januari 2018 heeft Radja opnieuw contact opgenomen met Van Gennep om wederom te praten over een eventuele samenwerking, maar nu met het oog op het uitbrengen van een tweede druk van het boek. Van Gennep heeft volgens Radja zonder haar goedkeuring in de markt aangekondigd dat het boek bij Van Gennep zou verschijnen en een van het originele boek afwijkende afbeelding gebruikt. Radja vordert dat Van Gennep ieder gebruik van het boek te staken en gestaakt te houden. En ze vordert rectificatie. De hoofdtitel is precies hetzelfde. Van Gennep heeft inbreuk gemaakt op de foto van Radja nu deze één op één is overgenomen in de omslag van Van Gennep. De dominante elementen in de omslag zijn de foto en de vlinder. De foto is door Van Gennep één op één overgenomen. Uit de e-mailwisseling blijkt niet dat Van Gennep ervan mocht uit mocht gaan dat een overeenkomst tot stand zou komen. De stakingsvordering wordt toegewezen. Door de handelswijze van Van Gennep is de vrees gerechtvaardigd dat er verwarring ontstaat in de markt over de vraag of het boek nu wel of niet leverbaar is, welke partij uitgever is, wat de geautoriseerde versie is etc. Rectificatie wordt toegewezen.
3.5 1) de tekst: Radja heeft niet aannemelijk gemaakt dat Van Gennep inbreuk heeft gemaakt op de door haar geschreven tekst, nu Van Gennep gemotiveerd stelt dat zij het boek niet heeft laten drukken en er dus in die zin geen sprake is van een verveelvoudiging en/of openbaarmaking.
2) de titel: Van Gennep heeft inbreuk gemaakt op de titel van Radja. De hoofdtitel is precies hetzelfde. De ondertitel komt enigszins overeen, maar heeft in ieder geval dezelfde strekking. Het dominante woord 'huisslaaf' is in de vorm van 'huisslavin' overgenomen. Dat maakt, met name nu de hoofdtitel woordelijk is overgenomen, dat de titel van Van Gennep inbreuk maakt op de titel van Radja.
3) de foto: Van Gennep heeft inbreuk gemaakt op de foto van Radja nu deze één op één is overgenomen in de omslag van Van Gennep.
4) de (foto)omslag: Wat betreft de omslag geldt het volgende. De dominante elementen in de omslag zijn de foto en de vlinder. De foto is door Van Gennep één op één overgenomen. Verder speelt een rol dat de achtergrond bij beide omslagen blauw is, zij het in een iets andere kleurteint. Het overduidelijke verschil tussen de twee omslagen is dat de omslag van Radja een bruine vensterbank en raam bevat en de omslag van Van Gennep niet. De voorzieningenrechter is echter van oordeel dat gelet op de overeenstemmende auteursrechtelijke trekken -de dominante elementen- de omslag van Van Gennep in zeer grote mate overeenkomt met de omslag van Radja en daardoor een gelijkende totaalindruk geeft. Dat de vensterbank en raam in de uitgave van Van Gennep ontbreekt, maakt voor het oordeel van de totaalindruk geen verschil. Dat betekent data Van Gennep met haar omslag inbreuk maakt op de omslag van Radja.
3.6 Om vast te stellen of Van Gennep inbreuk heeft gemaakt op auteursrecht van Radja moet daarbij sprake zijn van openbaarmaking en/of verveelvoudiging van het werk. Van Gennep heeft een afbeelding van de omslag van het boek aangeboden (waarbij zoals geoordeeld auteursrechtelijk beschermde elementen zijn overgenomen) - via het Centraal Boekhuis- aan boekhandelaren en internetwinkels. Dat heeft als gevolg dat 1100 potentiele afnemers de omslag hebben kunnen bekijken. Uit de stukken blijkt dat in ieder geval een aantal van deze boekwinkels en internetwinkels de omslag op hun website heeft geplaatst. Ook staat vast dat Van Gennep een afbeelding van haar omslag ter promotie van het boek heeft geplaatst op haar website. Hiermee staat vast dat het werk in geopenbaard en verveelvoudigd. Gelet op het vorenstaande is aan alle vereisten om te kunnen komen tot het oordeel dat sprake is van een auteursrechtinbreuk voldaan. Dit kan slechts anders zijn indien partijen afspraken hebben gemaakt -bijvoorbeeld in de vorm van een licentieovereenkomst- over het gebruiken van de diverse elementen in de uitgave van Van Gennep. Dit zal nu aan de orde komen.
3.9 Uit deze correspondentie kan worden afgeleid dat partijen weliswaar uitvoerig hebben gesproken over een samenwerking maar dat op geen enkel moment tussen partijen een overeenkomst tot stand is gekomen. Ook blijkt uit de e-mailwisseling niet dat Van Gennep ervan mocht uit mocht gaan dat een overeenkomst tot stand zou komen.
3.10 Nu voorshands niet aannemelijk is dat tussen Radja en Van Gennep afspraken zijn gemaakt over het gebruik van genoemde auteursrechtelijke beschermde elementen, is er voor Van Gennep geen rechtvaardigingsgrond om daarvan toch gebruik te mogen maken.
3.12 Radja heeft de vrees dat boekhandelaren en consumenten -als zij binnenkort de tweede druk gepresenteerd krijgen, die zij zelf gaat uigeven- daarmee een negatieve associatie hebben/krijgen als gevolg van de eerdere gepretendeerde uitgave van Van Gennep. Daarin is volgens Radja haar belang gelegen: afnemers duidelijkheid verschaffen over wat er is gebeurd en de tweede drk van haar boek zonder 'smet' te kunnen aanbieden. De voorzieningenrechter ziet dit belang. Door de handelswijze van Van Gennep is de vrees gerechtvaardigd dat er verwarring ontstaat in de markt over de vraag of het boek nu wel of niet leverbaar is, welke partij uitgever is, wat de geautoriseerde versie is etc. Dat leidt tot de conclusie dat een rectificatie in beginsel kan worden toegewezen.