Stemfragment kan werk in zin van Auteurswet zijn

Rechtbank Amsterdam 26 januari 2022, IEF 20763; ECLI:NL:RBAMS:2022:3038 (Eiser tegen gedaagden) Stemfragment is een werk in de zin van artikel 10 Auteurswet. Het heeft een eigen, oorspronkelijk karakter en draagt het persoonlijk stempel van de maker.

De rechtbank laat met deze uitspraak zien dat een stemfragment bestaande uit tekst die niet ergens anders aan ontleend is, en waarbij woorden en intonatie gebruikt zijn om een stemfragment ‘aantrekkelijk te maken’, ook auteursrechtelijk beschermd kan zijn. “Het zijn de creatieve keuzes met betrekking tot de woorden en de intonatie van [X] die het stemfragment voor [Artiest] aantrekkelijk moesten maken.” (4.4.) De rechtbank lijkt nu enigszins af te wijken van het standpunt zoals door het Gerechtshof in het Endstra-arrest is bepaald, aldus Victor den Hollander. Zie ook zijn publicatie 'Endstra-arrest gedateerd? Stemfragment kan ook een werk zijn'.

4.3.

De vraag die eerst ter beoordeling voorligt, is of het stemfragment auteursrechtelijke bescherming geniet. Om als auteursrechtelijk werk beschermd te kunnen zijn in de zin van artikel 10 Aw, moet het voortbrengsel oorspronkelijk zijn, in die zin dat het een eigen intellectuele schepping van de maker is, die de persoonlijkheid van de maker weerspiegelt en tot uiting komt door de vrije creatieve keuzes van de maker bij de totstandkoming van het werk. Ook een verzameling of bepaalde selectie van op zichzelf niet beschermde elementen kan een (oorspronkelijk) werk zijn in de zin van de Aw. Daarbuiten valt in elk geval al hetgeen een vorm heeft die zo banaal of triviaal is, dat daarin geen creatieve arbeid van welke aard ook valt aan te wijzen. De keuzes van de maker mogen niet louter een technisch effect dienen of te zeer het resultaat zijn van een door technische uitgangspunten beperkte keuze; de verschillende manieren om een idee uit te voeren zijn dan zodanig beperkt dat het idee samenvalt met de uitdrukking ervan en de auteur onmogelijk uitdrukking kan geven aan zijn creatieve geest en tot een resultaat kan komen dat een eigen intellectuele schepping vormt. Of aan voornoemde maatstaf is voldaan, dient beoordeeld te worden naar de situatie op het moment waarop het voortbrengsel tot stand is gebracht. Voorts geldt dat de enkele omstandigheid dat het werk of bepaalde elementen daarvan, passen binnen een bepaalde mode, stijl of trend niet betekent dat het werk of deze elementen zonder meer onbeschermd zijn. Onderzocht moet worden of de vormgeving van de (combinatie van de) verschillende elementen zodanig is dat aangenomen kan worden dat met het ontwerp door de maker op een voldoende eigen wijze uiting is gegeven aan de vigerende stijl, trend of mode. Daarbij is niet vereist dat de maker bewust een werk heeft willen scheppen en bewust creatieve keuzes heeft gemaakt.
4.4.

Met inachtneming van het voorgaande is de conclusie dat het stemfragment van [eiser] een werk is in de zin van de Auteurswet. Het stemfragment heeft een eigen, oorspronkelijk karakter en draagt het persoonlijk stempel van de maker. Het stemfragment bestaat uit een aantal zinnen en vragen die niet ergens anders aan ontleend zijn. Het zijn de creatieve keuzes met betrekking tot de woorden en de intonatie van [eiser] die het stemfragment voor [gedaagde 1] aantrekkelijk moesten maken. Ter zitting heeft [eiser] betoogd wat hij met het bericht wilde bereiken. Het was een bericht aan [gedaagde 1] , met de bedoeling om te netwerken. [eiser] wilde iets pakkends laten horen aan [gedaagde 1] , die hij waardeerde om zijn werk, met het idee dat [gedaagde 1] hem wellicht een keer een opdracht zou geven of aan een opdracht zou kunnen helpen. Om die reden heeft [eiser] het stemfragment op die manier, als Amsterdamse jongere ingesproken.