30 jul 2024
met dank aan: Remco Klöters, Marieke Jacobs en Berend van Unnik, SOLV.
Uitzending Noordkaap onrechtmatig
Vzr. rb Amsterdam 30 juli 2024, C/13/753317 / KG ZA 24-588 MdV/MV (eisers tegen Noordkaap en Talpa) RXB en Range Leader hebben een koopovereenkomst gesloten met betrekking tot een vrachtwagencombinatie. Op 4 maart 2022 heeft RXB een zaak aanhangig gemaakt tegen Range Leader omdat de truck gebreken vertoont. Noordkaap produceert een televisieprogramma dat zich richt op mensen die te maken hebben met onrecht en niet worden geholpen door de politie of andere instanties. In een uitzending van het programma wordt aandacht besteed aan eisers. Op 25 februari 2024 is het item gepubliceerd, een herhaling van het item is aangekondigd in de uitzending van 6 augustus 2024. Eisers vorderen Noordkaap te gebieden iedere verdere openbaarmaking van het item te staken, het item van het internet te halen, in de eerstvolgende uitzending een rectificatietekst in beeld te brengen en de door eisers geleden schade te vergoeden.
De voorzieningenrechter oordeelt dat de uitlatingen van de presentator in de uitzending de suggestie wekken dat eiser 4 een oplichter is. Hoewel het de journalist in beginsel vrij staat de vorm te kiezen waarin hij zijn uitlatingen doet, wordt door de methode van de presentator onmiskenbaar de suggestie gewekt dat eiser 4 zich schuil houdt en de confrontatie niet wenst aan te gaan. Verder rechtvaardigt de eventuele non-conformiteit van de truck niet de beschuldiging van oplichting aan het adres van eisers. Van een misstand, bezien vanuit het algemeen belang, is onvoldoende gebleken. Daartegenover zijn de negatieve gevolgen voor eisers immens. De belangenafweging valt uit in het nadeel van Talpa en Noordkaap, het item is onrechtmatig. De vorderingen van eisers worden, met uitzondering van de rectificatie en schadevergoeding, toegewezen.
4.7. De onder 4.6 geciteerde uitlatingen van [...] wekken de suggestie dat [...] een oplichter is. Die suggestie vloeit onmiskenbaar voort uit de woorden opsporen’. de confrontatie aangaan. slachtoffers’ en bedrogen. De suggestie wordt nog versterkt doordat [...] in beeld wordt gebracht met zijn naam voorzien van de ondertitel slachtoffer. Verder suggereert [...] dat [...] hoe dan ook het gesprek niet wil aangaan en mogelijk met de noorderzon vertrekt om zijn slachtoffers” te slim af te zijn. Ook dit suggereert een vorm van oplichting. Tot slot is in dit kader van belang dat op enig moment in het item (tegelijkertijd met het interview met de elektricien) een reconstructie’ wordt getoond met een louche ogende figurant die [...] moet voorstellen.
4.9. Vervolgens hebben Noordkaap en Talpa aangevoerd dat hun beschuldigingen steun vinden in het ter beschikking staande feitenmateriaal. Zij hebben in dit verband verwezen naar het deskundigenrapport dat in opdracht van de rechtbank is opgesteld en naar de verklaringen van Coronel en de elektricien die in de ogen van Noordkaap en Talpa betrouwbaar zijn. Zij miskennen hiermee dat dit feitenmateriaal met name ziet op de technische gebreken aan de door RXB aangeschafte truck en dat de vraag naar de conformiteit in dit kort geding niet centraal staat. Die vraag staat centraal in de door RXB aanhangig gemaakte civiele procedure. Als er in dit kort geding al vanuit zou worden gegaan dat de truck non conform is (niet beantwoordt aan de koopovereenkomst), dan rechtvaardigt dit niet de beschuldiging (althans de suggestie) van oplichting aan het adres van [...] en Range Leader.
4.11. De hiervoor onder 4.5 tot en met 4.10 genoemde omstandigheden wegen in de belangenafweging in het nadeel van Noordkaap en Talpa. Dat zij maatregelen hebben getroffen om de privacy van [...] te waarborgen (onder meer het niet noemen van zijn achternaam, het blurren van zijn gezicht en het vervormen van zijn stem) maakt dit niet anders omdat in het item de bedrijfsnaam Range Leader uitdrukkelijk wordt genoemd en ook het bedrijfspand herkenbaar in beeld wordt gebracht. Hierdoor zijn de negatieve gevolgen voor [...] en Range Leader immens. Aannemelijk is dat het item er feitelijk toe leidt dat Range Leader geen opdrachten meer krijgt hetgeen het einde van haar bedrijfsvoering betekent. Dit betekent eveneens dat het inkomen van [...] geheel wegvalt. Daarnaast is aannemelijk dat [...] ook op persoonlijk vlak ernstige gevolgen heeft
ondervonden en zal ondeiinden als gevolg van het item zoals hij heeft toegelicht op de mondelinge behandeling van dit kort geding. Dat [...] wederhoor is geboden en an die gelegenheid geen gebriuik heeft gemaakt legt tegen dit alles onoldoende gewicht in de schaal. Wederhoor is aangeboden nadat de confrontatie had plaatsgevonden en toen was de toon dus al gezet.