Vervolguitzending over misstanden Pro-Ana mag doorgaan

Vzr. Rechtbank Amsterdam 21 april 2023, IEF 21438; Ch 3/73 1277 / KG ZA 23-231 IHJKIBB (Eiser tegen Noordkaap TV) De voorzieningenrechter heeft uitspraak gedaan in een kort geding over uitlatingen in een tv-programma van Noordkaap TV. De aanleiding was een aangekondigde vervolguitzending van het programma 'Undercover in Nederland' over de misstanden in de Pro-Ana-wereld. Dit is een platform waarop meisjes die lijden aan eetstoornissen elkaar kunnen opzoeken en ondersteunen. In de eerste uitzending werd aangetoond dat er mannen actief zijn op het platform die zich voordoen als 'afvalcoaches', maar in werkelijkheid uit zijn op seksuele contacten met vaak zeer jonge meisjes.

De eiser in het geding is een van de mannen die zich voordeed als afvalcoach. Hij deed dit onder de naam 'Ben deMan'. In de eerste uitzending over de misstanden was te zien dat Ben deMan zich na afloop van de confrontatie bij de politie heeft gemeld. De eiser wilde echter voorkomen dat er een tweede uitzending zou worden gewijd aan het onderwerp. Omdat Noordkaap dit verzoek van de eiser weigerde, startte de eiser een kort geding met het doel om de uitzending bij voorbaat verboden te krijgen.

De voorzieningenrechter oordeelde dat het belang van Noordkaap bij het maken van een vervolguitzending zwaarder woog dan het belang van Ben deMan bij bescherming van zijn privacy. De ernst van de misstanden in de Pro-Ana-wereld en het feit dat er nieuwe ontwikkelingen waren die meer slachtoffers naar voren konden brengen, waren doorslaggevende factoren in deze beslissing. Bovendien oordeelde de rechter dat de mogelijke schade die Ben deMan stelde te hebben geleden voornamelijk het gevolg is van zijn eigen handelen en niet van de aandacht die aan hem was besteed in de eerste uitzending.

De voorzieningenrechter wijst de gevraagde voorzieningen van Ben deMan af en de vervolguitzending mag worden uitgezonden.

4.10. Verder heeft Noordkaap voldoende aannemelijk gemaakt dat de beelden van de confrontatie een belangrijke bijdrage leveren aan de zeggingskracht van de reportage. Dat op vragen van Stegeinan tijdens de confrontatie geen antwoord geeft doet daar niet aan af. De confrontatie wordt. afgaande op hetgeen Noordkaap in dit verband heeft toegezegd. bovendien op een toelaatbare wijze in beeld gebracht. Bij de (voormalige) woning van opgenomen beelden worden niet gebruikt en zijn woonplaats zal niet worden genoemd. Daarnaast zal zijn echte naam niet worden genoemd en zal zijn gezicht worden geblurd. Ter zitting is nog meegedeeld dat hij dit keer een minder opvallende jas aanheeft dan de vorige keer. De voorzieningenrechter is met Noordkaap van oordeel dat met voornoemde maatregelen voldoende onherkenbaar zal zijn, in elk geval voor het grote publiek. Van zal (net als de vorige keer) uitsluitend zichtbaar zijn dat het om een lange, kalende man gaat, maar dat zijn zodanig algemene kenmerken dat ze niet herleidbaar zijn tot een specifiek persoon. Dat hij in de omgeving is gefilmd van zijn (voormalige) woning maakt dat niet anders. Daar komt bij dat de beide meisjes hebben verklaard dat de echte naam van Ben de man’ Michael is. hetgeen de herleidbaarheid naar nog moeilijker maakt omdat hij zo niet heet. Het voorgaande betekent dat (net als de vorige keer) hooguit herkenbaar zal zijn voor een beperkte kring van familie, vrienden en buren, wat nu eenmaal nooit helemaal is uit te sluiten. Ten slotte is hier van belang dat de schade die als gevolg van de eerdere uitzending stelt te hebben geleden (kort gezegd dat  zijn privésituatie is ontwricht) vooralsnog het gevolg lijkt te zijn van zijn eigen handelen en niet van de aandacht die aan hem is besteed in de uitzending.

4.11. heeft ten slotte voldoende gelegenheid gehad om een weerwoord te geven, maar is daar niet op ingegaan. Tijdens de confrontatie heeft hij vragen van Stegeman onbeantwoord gelaten en heeft hij uitsluitend verwezen naar zijn strafrechtadvocaat. Ook daarna heeft hij in het kader van de uitzending geen weerwoord willen geven. Op de zitting is daar nogmaals naar gevraagd maar heeft dit geweigerd in verband met het strafrechtelijke onderzoek. Op het aanbod van Noordkaap om in de uitzending te vermelden dat in verband met het strafrechtelijke onderzoek niet heeft willen reageren is evenmin ingegaan.

4.12. Alle feiten en omstandigheden in aanmerking genomen moet het belang van Noordkaap bij uitingsvrjheid zwaarder wegen dan het belang van bij bescherming van zijn privacy. De inbreuk die de uitzending zal maken op zijn persoonlijke levenssfeer voldoet daarmee aan de noodzakelijkheidstoets van artikel 8 lid 2 EVRM en van onrechtmatig handelen door Noordkaap is geen sprake. Voor een preventief verbod tot uitzending bestaat al helemaal geen grond.