Afwijkende vorm drukvat stoomschilmachine Kiremko maakt geen inbreuk op octrooi Tomra

Hof Den Haag 10 oktober 2023, IEF 21741; 200.309.633/01 (Tomra tegen Kiremko). Tomra en Kiremko zijn fabrikanten van verwerkingsmachines voor aardappels. Tomra heeft een Europees octrooi op een drukvat voor stoombehandeling van te schillen producten in een stoomschilsysteem. Het drukvat heeft de vorm van een bol met tegenover elkaar gelegen afgeplatte zijvlakken en heeft een inwendige hefvoorziening. Kiremko is fabrikant van de stoomschilmachine ‘Strata Invicta’ en brengt deze onder meer in Nederland op de markt. Kiremko heeft Tomra gedagvaard en gevorderd te verklaren voor recht dat de Strata Invicta van Kiremko niet onder de beschermingsomvang van het octrooi valt en dat zij geen inbreuk maakt op het octrooi van Tomra. Tomra heeft in reconventie gevorderd Kiremko te verbieden inbreuk te maken op het Nederlandse deel van het octrooi. In eerste aanleg is Kiremko in het gelijk gesteld [zie IEF 20745]. Tomra is hiertegen in hoger beroep gegaan.

De grieven van Tomra richten zich op de uitleg omtrent het deelkenmerk van de vorm van drukvat. Volgens de rechtbank is de beschermingsomvang van het octrooi beperkt tot een wezenlijk bolvormig vat met tegenoverliggende afgeplatte zijden waarvan de aspect ratio groter is dan 1,2:1. Aangezien alle drukvaten van Kiremko in de door haar aangeboden uitvoeringen een aspect ratio hebben van 1,1:1 of minder, maakt Kiremko geen inbreuk op het octrooi van Tomra. Tormra bestrijdt niet de juistheid van het door de rechtbank gehanteerde beoordelingskader, maar wel de ondergrens van de aspect ratio. Tomra voert aan dat door het opnemen van ‘een bol met afgeplatte zijvlakken’ bescherming wordt geclaimd voor alle vormen, behalve een perfecte bol met een aspect ratio van 1:1. Dit is volgens het hof niet juist, omdat de deelkenmerken bijdragen aan het bereiken van het beoogde technische effect van het drukvat. Het beoogde technische effect kan alleen bereikt worden met de vorm van een bol met afgeplatte zijvlakken. De benodigde mate van afplatting wordt niet gegeven, maar er wordt wel gesteld dat een slechts marginale afwijking van de voor de perfecte bolvorm geldende aspect ratio van 1:1 niet voldoende is om het beoogde technische effect van de vorm van het drukvat te bereiken.

In paragraaf 69 wordt de uitvindingsgedachte neergelegd, waarin staat dat het schilresultaat wordt bereikt door de combinatie van de vorm van de drukvaten en de hefvoorzieningen. De vorm van het drukvat en de hefvoorzieningen dragen bij aan het doel van de uitvinding, namelijk een schilresultaat met zo min mogelijk beschadiging.  Het octrooi biedt onvoldoende aanknopingspunten om zelfstandig vast te kunnen stellen bij welke mate van afplatting van de zijvlakken (aspect ratio) nog van een dergelijk technisch effect sprake is. De andere functies van de afgeplatte zijkanten vormen geen deel van de in het octrooischrift geopenbaarde uitvindingsgedachte. De vakman kan niet vaststellen dat drukvaten met een lagere aspect ratio nog onder bescherming van het octrooi vallen. Hierdoor oordeelt het hof dat de stoomschilmachine van Kiremko geen inbreuk maakt op het octrooi van Tomra. Het hof houdt het vonnis van de rechtbank in stand.

6.17 Geheel in overeenstemming met de door Tomra geformuleerde uitvindingsgedachte leet paragraaf 69 de gemiddelde vakman dat het uniforme schilresultaat wordt bereikt door een combinatie van devorm van het vat (dat in een constante radius resulteert) én de door de lifting features bewerkstelligde mixing action. Of de tegenover elkaar gelegen afgeplatte zijvlakken daarnaast nog andere functies of voordelen zouden hebben (zoals de eenvoudiger bevestiging van de aandrijfmiddelen van de rotatie-as en de beperking van de ruimte en daarmee beperking van de benodigde hoeveelheid stoom (vgl. par. 27 MvG)) doet daaraan niet af. Die andere functies of voordelen worden niet genoemd in het octrooischrift als effect van de afgeplatte zijvlakken en maken geen deel uit van de in het octrooischrift geopenbaarde uitvindingsgedachte. Daarom vormen die een onvoldoende duidelijke basis voor een uitleg van deelkenmerk 1.2 die afwijkt van de hiervoor beschreven leer van het octrooi.