Auteursrechtdebat: Extended Collective Licensing onder de voorgestelde DSM-Richtlijn: Denmark first, The Netherlands second?

Onlangs was het weer zover: een grote groep auteursrechtexperts kwam tijdens de VvA- vergadering1 bijeen aan het ’t IJ om te discussiëren over het voorstel van de Europese Commissie inzake de introductie van een extended collective licensing regeling (ECL) in Nederland. Speciaal voor deze gelegenheid was professor Jens Schovsbo (Universiteit Kopenhagen) overgevlogen uit Denemarken om ons eens haarfijn uit te leggen waarom de Deense ECL-regeling zo fantastisch is vergeleken met andere landen in de EU, alhoewel ook op het Deense model nog wel genoeg viel af te dingen volgens Jens Schovsbo.2 Dus of de implementatie van een ECL-regeling zoals voorgesteld in de DSM-Richtlijn3 in Nederland het verlossende antwoord gaat zijn op al onze vragen, daar valt over te twisten, nu – hoe kan het ook anders – Denemarken het beste ECL-systeem ever heeft en er maar één de beste kan zijn. De ECL-systemen in onze buurlanden Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Frankrijk doen het in ieder geval niet erg goed, aldus dr. Lucie Guibault (UvA). Paul Keller (Kennisland/ Europeana) kon dat beamen: in Duitsland zouden wel liefst 22 bibliotheken gebruikmaken van een ECL-regeling. En als je bedenkt dat Duitsland best groot is (en met name Paul Keller kan dit weten), dan is duidelijk dat 22 bibliotheken slechts een fractie vormen van alle bibliotheken in Duitsland. Goed nieuws dus voor de erfgoedinstellingen dat maatregelen om de licentieverlening te verbeteren en een ruimere toegang tot beschermde werken mogelijk te maken in aantocht zijn.

(deze bijdrage is ingekort getoond, lees de volledige versie hier)

Slot Dat er een oplossing moet komen voor de problemen omtrent de massadigitalisering door erfgoedinstellingen is duidelijk. Bibliotheken en archieven hebben niet meer slechts een bewaar- en uitleenfunctie, maar hebben een belangrijke plaats ingenomen in het verschaffen van online toegang tot cultureel erfgoed. Hoe nu de online beschikbaarstelling van massaprojecten te stroomlijnen? Er dient een juiste afweging te worden gemaakt tussen enerzijds het belang van gebruikers om online toegang te hebben tot cultureel erfgoed en anderzijds het belang van rechthebbenden die het recht hebben om te beslissen of hun werk wel of niet voor iedereen beschikbaar wordt gesteld. De Europese Commissie heeft geprobeerd aan deze belangen tegemoet te komen. De panelleden waren het over eens dat met dit voorstel een stap in de goede richting is gezet, maar dat het beter kan en moet. In ieder geval is een goede regeling in Nederland voor de massadigitalisering door erfgoedinstellingen nodig. Maar of we het beter gaan doen dan de andere landen? Malta schijnt bezig te zijn het beste jongetje van de klas te worden, nu zij het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie sinds dit jaar op zich hebben genomen. Maar toch, The Netherlands second, dat moet toch lukken? Heeft u suggesties en/of verbeterpunten om deze voorgestelde regeling ten aanzien van extended collective licensing praktischer vorm te geven?