Auteursrechtdebat - Paul Keller: 'Europese hervorming auteursrecht gaat een cruciale fase in'
Foto: Creative Commons CC-BY Giorgos Gripeos Door de redactie: Inmiddels is het meer dan een jaar geleden dat de Europese Commissie haar teleurstellende voorstel voor een gedeeltelijke modernisering van het Europese auteursrecht gepresenteerd heeft [Kennisland]. Nu de discussies een beslissende fase ingaan (het Europese Parlement stemt naar verwachting in november over het voorstel), is het tijd om een tussenstand op te maken. Waar staan we ten opzichte van een jaar geleden? Hoe groot is de kans dat het ons lukt om de meest problematische aspecten van het voorstel onschadelijk te maken? En zijn er nog kansen om de positieve aspecten van het voorstel te versterken? [Paul Keller - opinie]
Samengevat uit Kellers artikel:
Het grootste probleem, wat Keller betreft, zijn de bepalingen die online platforms (Facebook, SoundCloud) verplichten om alle uploads te filteren. Deze filtering heeft als doel te voorkomen dat auteursrechtelijk beschermd materiaal wordt hergebruikt door onbevoegde derden. Echter, de filtering kan geen rekening houden met context, dus ook een parodie op of een citaat van een stuk film zal er uit gefilterd worden. Dit heeft enorme consequenties voor de vrijheid van expressie en andere grondrechten van internetgebruikers. Niet alleen hebben Lidstaten, burgerrechtenorganisaties en bedrijven laten weten hun twijfels te hebben over dit aspect van het voorstel, ook academici van het Duitse Max Planck Instituut voor Innovatie en Competitie komen tot de conclusie dat de verplichte filtering verwijderd zou moeten worden uit het voorstel. Keller voorspelt dat deze tegenstand tegen de filtering uiteindelijk zal leiden tot een compromis, wat enige reden geeft tot optimisme.
Een ander struikelblok is de voorgestelde uitzondering voor online educatief gebruik. Op dit moment zijn de nationale regels omtrent dit onderwerp versplinterd en de Commissie wenst dit te harmoniseren. De uitzondering zou er echter in huidige vorm voor zorgen dat bepaalde onderwijsinstellingen moeten gaan betalen voor gebruik dat nu nog gratis is. Dit omdat in het huidige voorstel een vergoeding als remuneratie voor de uitzondering verplicht wordt gesteld. Op dit moment lijkt een verbetering van de geschetse situatie, helaas, nog ver van de baan.
Gelukkig staan er in de ogen van Keller ook goede onderdelen in het voorstel van de Commissie. Zo krijgen erfgoedinstellingen meer rechten om hun collecties te digitaliseren en om niet meer in de handel verkrijgbare delen van hun collecties online toegankelijk te maken. Er is door verschillende partijen actief gelobbyd om deze bepalingen nog verder te verruimen, en de indruk heerst dat dit waarschijnlijk zal lukken.
Keller hoopt dat het komende kabinet zich sterk zal maken voor een modern toekomstgericht auteursrecht dat de kans van digitalisering omarmt. Met de huidige voorgestelde hervorming van het auteursrecht lijkt deze omarming van digitalisering (nog) niet goed uit de verf te kunnen komen. Wordt ongetwijfeld vervolgd.
