Chinese rechtbank kent auteursrecht toe aan werk gegenereerd door AI

Op 27 november 2023 heeft een Chinese rechtbank geoordeeld dat door kunstmatige intelligentie gegenereerde inhoud onder het auteursrecht valt. Deze baanbrekende beslissing staat in directe tegenstelling tot de benadering van de Verenigde Staten ten aanzien van AI-wetten en kan grote Chinese techbedrijven op de lange termijn ten goede komen, zo zeggen experts. De Beijing Internet Court verklaarde vorige week dat een afbeelding, gemaakt met het in de VS gevestigde tekst-naar-afbeelding systeem Stable Diffusion, beschermd wordt door het auteursrecht. Dit gebeurde nadat de maker een rechtszaak had aangespannen tegen een blogger die de afbeelding zonder toestemming had gebruikt. De beslissing, die kan worden aangevochten en mogelijk niet van toepassing is op elke AI-zaak, verschilt van een besluit van het Amerikaanse Copyright Office eerder dit jaar [zie IEF 21355]. Dat besluit stelde dat door AI gegenereerde afbeeldingen "niet het product zijn van menselijk auteurschap" en daarom niet auteursrechtelijk beschermd kunnen worden.

In de zaak genereerde eiser een afbeelding van een gezicht van een Chinese vrouw. Deze werd vervolgens door verweerster gebruikt als illustratie bij een gedicht op haar persoonlijke account. Eiser stelt in deze zaak dat verweerster hiermee zijn auteursrecht op het gecreëerde werk heeft geschonden. De rechtbank legt in de beoordeling van het geschil nadruk op het feit dat eiser als maker van het werk bij het creëren van het werk dat eiser betrokken is geweest in het creatieproces en hierbij keuzes heeft gemaakt. Tijdens het proces heeft eiser gesteld dat het gebruik van AI-tools om afbeeldingen te maken vergelijkbaar is met het gebruk van camera's. Hierbij voerde hij aan dat geavanceerde camera's van tegenwoordig niet meer handmatig hoeven te worden ingesteld, maar dat fotografen slechts op een knop kunnen drukken en nog altijd auteursrecht hebben over het werk dat hieruit voortkomt. Eiser beweert dat hij bij het genereren van het werk gedetailleerde beschrijvingen en verschillende parameters gebruikte om aanpassingen te doen, en dus niet simpelweg één prompt in de tool heeft gezet. 

De beslissing van de Beijing Internet Court is de eerste in zijn soort in China en heeft mogelijk verstrekkende gevolgen voor toekomstige geschillen over AI-auteursrecht, wat uiteindelijk Chinese techgiganten ten goede zou kunnen komen die vergelijkbare AI-tools aan het publiek verstrekken. Het oordeel zou ook een precedent kunnen scheppen voor andere creatieve sectoren zoals muziek, film en televisie. Toch wordt ook door de rechtbank opgemerkt dat deze zaak niet als referentie kan worden gebruikt voor het oordeel over álle genratieve AI-gerelateerde zaken. Het controversiële besluit lijkt in lijn te zijn met het beleid van de Chinese overheid, die al lang financiële en politieke steun biedt aan bedrijven die de binnenlandse AI-industrie bevorderen.