Een nieuw Europees octrooisysteem: een nieuw tijdperk voor octrooibescherming en -handhaving

De Commissie verwelkomt de lancering van het Unitair Octrooi vandaag, waardoor het voor bedrijven eenvoudiger en gemakkelijker wordt om hun innovaties in Europa te beschermen en van hun intellectuele eigendom te profiteren. Het unitair octrooi zal de innovatie en het concurrentievermogen van de Europese Unie versterken en de interne markt voor octrooien voltooien. Het zal aanvankelijk zeventien lidstaten bestrijken, die ongeveer 80% van het bbp van de EU vertegenwoordigen. In de toekomst kunnen nog meer lidstaten deelnemen.

Het unitair octrooi biedt één loket voor de registratie en handhaving van octrooien in Europa. Dit betekent lagere kosten, minder papierwerk en minder administratieve lasten voor innovatoren, met name voor het MKB. Het stelt bedrijven en andere innovatoren in staat één enkel 'unitair' octrooi voor hun uitvindingen te verkrijgen, dat geldig is in alle deelnemende lidstaten. Dit vervangt de noodzaak om te navigeren door een complexe lappendeken van nationale octrooiwetgeving en -procedures en maakt een einde aan de duurdere nationale validatievereisten die van toepassing zijn op Europese octrooien.

Bovendien zal een nieuw gemeenschappelijk octrooigerecht, het Eengemaakt Octrooigerecht (hierna: het UPC), dat bevoegd is voor eenheidsoctrooien en bestaande Europese octrooien, bedrijven in staat stellen hun octrooirechten doeltreffender te handhaven. Het UPC zal een meer consistent juridisch kader bieden voor octrooigeschillen en het risico van inconsistente uitspraken verminderen. Concreet zal één enkele procedure voor het UPC meerdere parallelle procedures voor nationale rechtbanken vervangen.

Procedure

De eerste fase van de procedure om een eenheidsoctrooi te verkrijgen is het indienen van een Europese octrooiaanvraag bij het Europees Octrooibureau (EOB). Het EOB voert vervolgens een onderzoek uit dat, indien positief, resulteert in de verlening van een Europees octrooi. Deze fase bestaat nu al en blijft ongewijzigd.

Vervolgens kan de octrooihouder binnen een maand na die verlening het EOB verzoeken om eenheidswerking voor de deelnemende lidstaten toe te kennen. Tegelijkertijd kan de houder van het Europees octrooi het ook valideren in andere landen die niet onder het eenheidsoctrooistelsel vallen, volgens de nationale procedures die nu al van toepassing zijn, afhankelijk van de beoogde geografische dekking.

Achtergrond

Het Europees Octrooibureau werd opgericht in 1978 en betekende een enorme verbetering ten opzichte van de nationale octrooiregelingen die tot dan toe bestonden. Zodra een Europees octrooi is verleend, wordt het echter opgesplitst in een bundel nationale octrooien die los van elkaar staan. Met name octrooigeschillen moeten afzonderlijk voor meerdere nationale rechtbanken worden behandeld, met het risico van uiteenlopende beslissingen.

In 2000 heeft de Europese Commissie de eerste voorstellen gedaan voor wat de twee huidige EU-verordeningen zijn geworden waarop het eenheidsoctrooistelsel is gebaseerd. De twee verordeningen werden in 2012 vastgesteld. De UPC-overeenkomst is een intergouvernementele overeenkomst die in 2013 door de deelnemende lidstaten is ondertekend. Eerder dit jaar is aan alle bekrachtigingsvereisten van de UPC-overeenkomst voldaan, waardoor de overeenkomst op 1 juni 2023 in werking treedt (aanvankelijk voor zeventien lidstaten).

'The launch of the Unitary Patent is a milestone for the EU, demonstrating its commitment to innovation and the protection of intellectual property. The new system will streamline patent protection and enforcement across Europe, reducing costs and administrative burden for businesses. With 17 Member States signed up, this is an important step towards a Single Market for patents.'

-Thierry Breton, commissaris voor de interne markt - 1 juni 2023