Equivalente pompen
Gerechtshof 's-Gravenhage, 23 februari 2006, rolnr. 03/1544. Houttuin B.V. c.s. tegen Bornemann GmbH. Hoger Beroep van het (ongepubliceerde) vonnis van de Rechtbank Den Haag van 2 juli 2003.
Bornemann is houdster van een Europees octrooi voor een multifase-schroefspilpomp. Het octrooi dateert van 1993 en bestaat uit twee onafhankelijk conclusies (conclusie 1 en conclusie 6) en meerdere afhankelijke conclusies (2-5). In dit arrest staat de vraag centraal of het (Nederlandse deel van het) Europees octrooi van Bornemann dient te worden vernietigd of, indien het octrooi geldig is, door Houttuin inbreuk wordt gemaakt op het octrooi.
Houttuin komt met nieuwheidsschadelijk materiaal en slaagt daarmee deels in zijn opzet om het octrooi van Bornemann te laten vernietigen wegens gebrek aan inventiviteit.
Met name een publicatie in het tijdschrift "Offshore" (editie november 1990) is nieuwheidsschadelijk voor (de werkwijze volgens) conclusie 1 en voor de afhankelijke werkwijze conclusies 2 tot 5. Conclusie 6 blijft echter overeind. Houttuin produceert een pomp die equivalent is aan conclusie 6 en maakt toch nog directe inbreuk op het octrooi.
"Het artikel in "Off-shore", dat niet door het EOB is beoordeeld, maakt gewag van: "The world's first offshore multi-phase pump was supplied to Shell/ Petronas for use of Bokor "B" platform off Sarawak, Malaysia. Commissioned in August 1989, the MP40 pump receives fluids from up to six wells which are connected directly into the suction manifold and discharges to a sub-sea line via a seperator (…). The seperator which is incorporated primarily for flow measurement purposes (…). During the initial commission trials, the pump's maximum GVF (Gas Volume Fraction, hof) was 97,4% without recirculation, well above the 94% guaranteed (..). The field test loop includes a liquid recirculation line to the pump suction from the outlet of the seperator to enable close control of the GVF. As can be seen from Figure & the system has operated during well flow conditions of 100% gas. Further site testing will establish if the 1.2% recirculation can be reduced while maintaining pump hydraulic perfomance.
Derhalve is het reeds een bekende handelswijze om bij multifase-pompen uit de stroom die uit de transportschroeven treedt vloeistof af te scheiden en de afgescheiden vloeistof naar de zuigzijde van de pomp te recirculeren in een voor de permanente spleetafdichting noodzakelijke hoeveelheid - voor de betreffende MP40-pomp 1.2% - teneinde voedingen met 100% gas ("droogloop") te verpompen. Daaraan doet niet af dat gestreefd wordt naar een werkwijze zonder recirculatie, zoals overigens ook bij de onderhavige werkwijze (...). De werkwijze volgens conclusie 1 biedt niet meer dan dit bekende toegepast op de pompwerkwijze volgens D0, hetgeen de werkwijze nog niet inventief maakt. Met andere woorden: overname van een bekende maatregel bij de beoogde werkwijze ter verkrijging van een overeenkosmtig effect van die maatregel ligt binnen het directe bereik van de gemiddelde vakman. (…) De werkwijze conclusies 1-5 zullen worden vernietigd."
"De vraag die vervolgens rijst is of de pomp volgens conclusie 6 inventief is. Het hof beantwoord deze vraag bevestigend. Bornemann heeft het inzicht gehad, dat de multifase-pomp volgend D0 zelf is geconstrueerd als gas-vloeistofscheider en dat daarom kan worden afgezien van zulk een aparte scheider buiten de pomp zoals vermeld in het artikel in "Offshore". Nergens in de hiervoor genoemde en op multifase-schroefspilpompen betrekking hebbende literatuur is daartoe een aanwijzing te vinden, zodat Bornemann de verdienste toekomt een eenvoudig uitgevoerde multifasepomp te hebben geconstrueerd voor het uitvoeren van de reeds tot de stand der techniek behorende werkwijze volgens conclusie 1."
Vervolgens beantwoord het hof de vraag of Houttuin inbreuk heeft gemaakt op het niet vernietigde deel van het octrooi van Bornemann (conclusie 6 dus). Volgens het hof is er geen sprake van letterlijke inbreuk, maar wel van equivalentie.
"(…), naar het oordeel van het hof is bevochtigen door de vloeistof langs de asafdichtingen te leiden geheel equivalent aan bevochtigen door de vloeistof door de asafdichtingen te voeren, zodat ook bij een dergelijke uitleg van conclusie 6 er sprake is van inbreuk. Immers, Houttuin c.s. bereiken met de constructie van de R/H-pomp niet alleen een eenvoudige inrichting, maar ook een inrichting waarin het voornoemde voordeel van de toepassing van "single seals" wordt bereikt. Aldus wordt met in wezen dezelfde middelen op in wezen dezelfde wijze in wezen hetzelfde resultaat bereikt."
Lees het arrest hier.
