Locus Non Delicti
Rechtbank ‘s-Gravenhage, vonnis in kort geding van 16 december 2005, bij vervroeging, KG 05/1426. Emerson Electric Co tegen Unistone Electric Company Ltd. Locus Delicti blijkt geen Locus Delicti te zijn. Wel een overweging ten overvloede over onderscheidend vermogen en marktposities.
Bij het kijken naar Amerikaanse televisieseries ook wel eens gedacht dat zo’n afvalvermaler in de gootsteen wel eens erg handig zou zijn? Maar nog nooit een winkel kunnen vinden waar ze ze verkopen? Dit vonnis maakt, voorshands, duidelijk waarom het apparaat in Nederland niet tot de standaardkeukenuitrusting behoort. “Om milieutechnische redenen is het in Nederland niet toegestaan de van een voedselafvalverwerker afkomstige afvalstroom te lozen op het riool. Het aankopen en het bezit van dit soort producten is wel toegestaan.”
Emerson ontwikkelt, produceert en verhandelt diverse producten waaronder zogenoemde keukenafvalverwerkers of voedselafvalverwerkers. Deze apparaten worden onder de aanduiding In-Sink-Erator wereldwijd afgezet waaronder in Nederland.
Unistone is een producent van elektrische apparaten bestemd voor de huishoudelijke markt. Zij produceert ook voedselafvalverwerkers.
In deze zaak is eiseres gevestigd in de Verenigde Staten, gedaagde in de Volksrepubliek China. De voorzieningenrechter hier te lande komt daardoor uitsluitend rechtsmacht toe als forum delicti (artikel 6 sub d Rv). Naar vaste rechtspraak is deze internationale bevoegdheid niet grensoverschrijdend. De voorzieningenrechter beperkt zich tot een beoordeling van de feiten voor zover deze Nederland betreffen.
De voorzieningenrechter stelt bij de beoordeling voorop dat van onrechtmatig handelen via een website slechts sprake kan zijn indien het gaat om een website die door woord en inhoud onmiskenbaar mede op het publiek in Nederland is gericht. Of dat het geval is zal in de regel afhangen van een combinatie van factoren. Naar voorlopig oordeel leiden de omstandigheden van het geval niet tot de conclusie dat van onmiskenbare gerichtheid op het Nederlandse publiek sprake is.
De website is Engelstalig, gedeeltelijk in het Chinees (De voorzieningenrechter heeft zijn waarneming beperkt tot het gedeelte in de Engels taal). De website richt zich in geen enkel opzicht op Nederland. Nederland wordt niet genoemd bij de landen waar Unistone gevestigd of vertegenwoordigd is. In Nederland worden geen producten van Unistone aangeboden. Unistone is hier niet vertegenwoordigd met een distributeur, importeur, agent of anderszins. De potentiele koper in Nederland zal dus via e-mail of telefoon in de Engelse of Chinese taal contact moeten zoeken.
Unistone heeft bevestigd drie apparaten te hebben verkocht aan een bedrijf in Barendrecht. Dit betrof monsters nadat via de hierboven onder 3.9 beschreven weg, belangstelling was getoond om distributeur voor Benelux of Europa te worden. Uit de door Unistone overgelegde e-mail wisseling blijkt dat Polatec aan een en ander geen vervolg heeft willen geven omdat het gebruik van voedselafvalverwerkers in Nederland niet is toegestaan. De omstandigheid dat het gebruik van voedselafvalverwerkers, althans de lozing van het daarvan afkomstige materiaal op het riool, in Nederland niet is toegestaan, leidt er ook toe dat hier te lande geen markt van enige betekenis kan ontstaan.
Het bovenstaande voert tot de slotsom dat niet kan worden aangenomen dat Unistone via haar website haar producten in Nederland aanbiedt. Emerson heeft niet gesubstantieerd dat Unistone op enigerlei ander wijze de producten in Nederland aanbiedt. Inbreukmakende handelingen door te koop aanbieden in Nederland zijn onvoldoende gebleken.
Slechts als overweging ten overvloede zal de voorzieningenrechter zich summierlijk uitlaten omtrent de gestelde nabootsing.
Wil van nodeloos verwarringwekkende nabootsing sprake zijn, dan zal tenminste vereist zijn dat de producten, althans de voedselafvalverwerkers, van Emerson, wat hun vormgeving betreft, een eigen plaats op de relevante (Nederlandse) markt innemen.
Desgevraagd heeft de raadsman van Emerson geen concrete mededelingen kunnen doen omtrent de positie op de markt van haar producten. Uit getoond foldermateriaal blijkt wel dat er een Nederlandstalige folder bestaat betreffende de In-Sink-Erator van Emerson en dat daarvoor een geautoriseerd agent in Nederland is aangesteld en dat deze agent middels een Nederlandstalige website de producten ook te koop aanbiedt. Het had in de rede gelegen dat deze agent zich in deze procedure aan de zijde van Emerson had geschaard al was het maar om de voorzieningenrechter te informeren omtrent het belang van de zaak en de positie op de markt.
Ook voor de producten van Emerson dient te worden meegewogen dat er in Nederland feitelijk geen markt voor voedselafvalverwerkers is omdat het gebruik daarvan als grondregel niet is toegestaan. Bij deze stand van zaken dient te worden geconcludeerd dat Emerson met haar In-Sink-Erator in Nederland geen relevante marktpositie heeft. Reeds op die grond komt aan de voedselafvalverwerkers van Emerson, of onderdelen daarvan, hier te lande geen onderscheidend vermogen toe.
De nabootsing welke Emerson Unistone verwijt betreft met name de sinkmount. Ter zitting heeft de voorzieningenrechter vastgesteld dat de gootsteenbevestiging van Unistone in hoge mate identiek is aan de sinkmount van de In-Sink-Erator van Emerson. Na bevestiging van een sinkmount onder de gootsteenafvoer, kan daaronder zonder meer, met behulp van de beschreven bajonetsluiting, een behuizing van naar keuze Emerson dan wel Unistone (en wellicht ook andere merken) worden geplaatst. Hieruit volgt reeds dat de maatvoering aan de behuizingzijde identiek is, aan de gootsteenzijde zijn de maatvoeringen ook identiek omdat de bevestigingsmiddelen moeten passen op gestandaardiseerde gootsteenafvoeren.
Voor de gebruiker onderscheiden de bevestigingsmiddelen zich enkel door het merk In-Sink-Erator dan wel Unistone in het zichtbare gedeelte van de afvoer in de gootsteen. Ter zitting heeft de raadsman van Emerson bevestigd dat Emerson ook voedselafvalverwerkers voor derden produceert waarna deze derden de apparaten onder een eigen merk op de markt brengen. Deze apparaten zijn dan ook voorzien van een identieke sinkmount, dan echter voorzien van het merk van de derde en derhalve zonder het merk In-Sink-Erator. Hierdoor is een mogelijk (buiten Nederland bestaand) onderscheidend vermogen van de sinkmount verloren gegaan. Reeds op deze grond zou de vordering moeten worden afgewezen.
Ten slotte overweegt de voorzieningenrechter dat de sinkmount voor alles een technische oplossing beoogt te bieden voor de bevestiging van een voedselafvalverwerker aan de afvoer van de gootsteen. In beginsel is het gebruik van een technische oplossing vrij, tenzij deze beschermd zou zijn door een octrooi. Dat is in casu niet (meer) het geval. lees het vonnis hier.
