BLOX en SocialBlox: genoeg uiteenlopend

Rechtbank Amsterdam 20 april 2023; IEF 21473; ECLI:NL:RBAMS:2023:2486 (Viribus Unitis/SociaLBlox) Viribus Unitis B.V. (hierna; Viribus) is een holding en enig aandeelhouder van Blox B.V. en richt zich op het faciliteren van online handel in cryptovaluta. Blox B.V. houdt ook het woordmerk 'BLOX' in eigendom. Zij sponsort zowel Ajax als NEC. SocialBlox, een softwareontwikkelaar die zich eveneens met cryptovaluta bezig houdt, is ook sponsor van een voetbalclub, namelijk die van FC Emmen. Blox B.V. sommeert SocialBlox om per ommegaande te staken met het gebruik van de tekens 'SOCIALBLOX' en 'SBLX' en te erkennen dat SocialBlox inbreuk heeft gemaakt op de merk- en handelsnaamrechten van Blox B.V., gezien de gelijkheid van de tekens. Nadat SocialBlox hier geen gehoor aan geeft, spant Blox B.V. een kort geding aan. Daarin vordert zij dat Socialblox per direct moet stoppen met alle gestelde inbreuken op de merk- en handelsnaamrechten en een overzicht van alle gegevens die SocialBlox over haar klanten en bedrijfsvoering heeft verzameld. Socialblox heeft geen tegeneis, maar stelt dat zij geen inbreuk heeft gepleegd. 

Nadat de rechter heeft vastgesteld bevoegd te zijn en er sprake is van een spoedeisend belang aan de kant van Blox B.V., gaat hij over tot de inhoudelijke behandeling van de zaak. SocialBlox voert inhoudelijk drie verweren die van belang worden geacht. Ten eerste zou 'BLOX' een louter beschrijvend woord zijn, dat daarom niet als een merk kan worden gezien. Ten tweede, wordt gesteld, is er geen sprake van - of gevaar voor - verwarring tussen 'SocialBlox' en 'BLOX'. De tekens zouden niet op elkaar lijken en geen vergelijkbare diensten aanbieden. Als laatste verweer wordt gesteld dat 'BLOX' niet dermate veel naamsbekendheid heeft dat SocialBlox meelift op de reputatie van Blox B.V. 

Ten aanzien van het eerste verweer is de rechter kort. De manier waarop 'BLOX' wordt uitgesproken doet het associeren met 'blocks', wat een verwijzing naar een blockchain (een online register van transacties die met cryptovaluta zijn utigevoerd) is. Dat geeft het merk genoeg onderscheidend vermogen om voor bescherming in aanmerking te komen, ook omdat er in beginsel vanuit moet worden gegaan dat een handelsmerk beschermd is als er geen oppositie- of vernietigingsprocedures lopen. Wel merkt de rechter op dat het beschermende vermogen van een merkenrecht bepaald wordt door het onderscheidende vermogen van het merk. Nu het gebruik van het woord 'Blox' in veel handelsnamen in de crypto-wereld worden gebruikt, is het merk maar beperkt beschermd. 

Dat brengt de rechter tot de vraag of er sprake is van inbreuk, uitgaande van het feit dat het merk 'BLOX' een beperkte bescherming toekomt. De rechter herhaalt de standaardformule voor vergelijking van tekens; namelijk dat moet worden bepaald of sprake is van 'visuele, auditieve en/of begripsmatige overeenstemming tussen het merk zoals dat is ingeschreven en het teken zoals dat wordt gebruikt. Deze vergelijking moet zijn gebaseerd op de totaalindruk die de tekens in het geheugen van het relevante publiek achterlaten, waarbij in het bijzonder rekening moet worden gehouden met de onderscheidende en dominerende bestanddelen. De vergelijking moet worden gemaakt in het licht van de intrinsieke kwaliteiten van de conflicterende tekens.' Toepassing van deze formule leidt de rechter tot de conclusie dat de totaalindrukken van 'BLOX' en 'SocialBlox' wel verschillend zijn, maar dat zij 'in enige mate overeenstemmende trekken hebben'. Dat betekent dat de rechter zich over het verwarringsgevaar tussen de merken buigt. Er moet sprake zijn van een reëel verwarringsgevaar, waarbij de rechter alle omstandigheden van het geval in ogenschouw neemt. SocialBlox heeft aangevoerd dat zij, zijnde een sociaal medium voor crypto-liefhebbers, niet in het vaarwater van BLOX B.V. zit. Deze laatste is een online verhandelplatform voor cryptovaluta en heeft geen sociale aspecten in haar dienst. Bij dit laatste oordeel van de rechter speelt ook de beperkte beschermingsomvang van het merk 'BLOX' een rol. Dat beide partijen een voetbalclub sponsoren en er daarom enige associatie tussen de twee merken kan ontstaan, oordeelt de rechter, is nog niet genoeg om het gebruik te moeten doen stoppen. 

Ten aanzien van de naamsbekendheid die BLOX B.V. met haar merk meent te hebben, verweert SocialBlox zich door te wijzen op de weinige aandacht die de berichten van BLOX B.V. op Twitter krijgen. De rechter neemt aan dat er geen sprake is van het criterium dat 'een aanmerkelijk deel' van het beoogde publiek bekend is met het merk van BLOX B.V. Dit alles brengt de rechter tot de conclusie dat niet aannemelijk is dat de vorderingen in een bodemgeschil zullen worden toegewezen. De vorderingen van BLOX B.V. worden afgewezen. 

4.7 In haar stelling dat BLOX louter beschrijvend is, en daarmee geen geldig merk, zal SocialBlox niet worden gevolgd. Weliswaar heeft het woord ‘blox’ gezien het voorgaande een deels beschrijvend karakter, maar mede gelet op de schrijfwijze kan BLOX, of BloX, niet zonder meer worden gezien als een term waarbij de consument onmiddellijk denkt aan de door BLOX verrichte diensten en verkochte waren. Daarbij komt dat, zoals BLOX terecht heeft gesteld, in dit kort geding in beginsel moet worden uitgegaan van de geldigheid van de merken, aangezien die zijn ingeschreven, er geen oppositie- of nietigheidsprocedures lopen en de toets die – met name – het BVIE aanlegt bij de acceptatie van een woordmerk tamelijk streng is op het punt van onderscheidend vermogen. Een volledig beschrijvend woord, wordt in de regel niet als merk ingeschreven. Wel heeft de term ‘Blox’ zoals gezegd een beschrijvend element in zich, nu de uitspraak ervan niet verschilt van de uitspraak van het woord ‘blocks’ en dus associaties kan oproepen met ‘blockchain’, met name als de term wordt gebruikt in relatie tot cryptovaluta. De hiervoor aangehaalde omschrijving van het begrip bockchain dat BLOX op haar website heeft staan is wat dat betreft illustratief.

4.11 Bij een vergelijking tussen het merk BloX en de aanduiding SocialBlox, bestaan de visuele en auditieve overeenstemming uit het woord blox. De merken verschillen alleen door de toevoeging van het woord ‘social’. Dat ‘social’ een bestaand woord is, betekent nog niet zonder meer dat het onderdeel ‘Blox’ van de aanduiding ‘SocialBlox’ bij visuele of auditieve vergelijking het meest dominerend is. Het woord ‘social’ bevat een lettergreep meer dan ‘blox’ en staat aan het begin van de aanduiding, waardoor het de aandacht trekt. Nu ‘blox’ niet een puur fantasiewoord is, kan daarom ook worden gezegd dat ‘Social’ het meest dominerende bestanddeel is van ‘SocialBlox’, bij een vergelijking. Verder ligt bij het uitspreken van het woord ‘socialblox’ de klemtoon, op zijn minst ook, op de eerste lettergreep van het woord ‘social’. Van een ‘zeer grote mate’ van visuele en auditieve overeenstemming’ is dan ook, anders dan BLOX heeft betoogd, geen sprake, al is een zekere mate van overeenstemming er wel.

4.23 Volgens BLOX heeft SocialBlox niet betwist dat BLOX een ingeburgerd, bekend merk is. SocialBlox heeft die stelling echter wel weersproken. In de eerste plaats in de brief van haar advocaat van 5 oktober 2022 (bijlage 1 waarnaar BLOX in de pleitnotitie uitdrukkelijk verwijst) waarin met zoveel woorden staat dat BLOX niet heeft aangetoond een bekend merk te zijn in Nederland of de Benelux, laat staan in de EU. In de tweede plaats betwist SocialBlox in haar pleitnota dat BLOX één van de marktleiders is in de Benelux en dat zij een zeer grote naamsbekendheid heeft. Ter ondersteuning van haar betwisting heeft SocialBlox onder meer verwezen naar het zeer geringe bereik van de posts op het twitteraccount van BLOX.