Kwekersrecht  

Rechtbank ’s-Gravenhage, 10 maart 2010 en 24 maart 2010, HA ZA 09-2520/2503, Van Kleef Roses B.V. tegen resp. Flowerexpress/Sher en Ethiopean Meadows.

Kwekersrecht (rozen). Twee incidentele vonnissen. 10 maart: Oproeping in vrijwaring toegestaan. 24 maart: Bevoegdheidsincident, vordering afgewezen.

Vrijwaring: 4.1. (…) FlowerXpress en Sher Karuturi stellen dat zij beide voormalige aandeelhouders aansprakelijk kunnen stellen [die bij de overdracht van hun aandelen in
garanties zouden hebben gegeven mbt. verschuldigde licentievergoedingen-IEF] (…). Het valt, gelet op hetgeen FlowerXpress en Sher Karuturi hebben gesteld met betrekking tot de verrichtingen en mededelingen van de voormalige aandeelhouders, niet uit te sluiten dat FlowerXpress en Sher Karuturi, indien de beslissing in de hoofdzaak voor hen nadelig zal uitvallen, verhaal hebben op de voormalige aandeelhouders. De incidentele vordering tot oproeping in vrijwaring moet derhalve worden toegewezen.

Bevoegdheid / overeenkomst: 4.2.  (…) In beginsel is dus de Duitse rechter bevoegd, tenzij Rosen Tantau KG – of haar vertegenwoordiger Van Kleef – een andere rechter kiest. Dat laatste is in onderhavige zaak door het aanbrengen van de zaak bij deze rechtbank gebeurd. De rechtsgeldigheid van deze forumkeuze is niet bestreden en op basis van het bepaalde in de overeenkomsten is deze rechtbank derhalve bevoegd kennis te nemen van de vorderingen, althans voor zover ze betrekking hebben op de in de overeenkomsten genoemde rassen.

Lees de vonnissen hier en hier.

Rechtbank ’s-Gravenhage, 17 februari 2010, Lind Spolka Z.O.O. tegen C. Meijer B.V.

Kwekersrecht. Licentieovereenkomst aardappel pootgoed. Wist eiser Lind wist of had Lind redelijkerwijs moeten weten dat Meijer met betrekking tot Lady Rosetta geen Pools kwekersrecht had en had Meijer Lind daarover moeten inlichten? Exclusiviteitsrechten? Vorderingen afgewezen. In citaten:

4.1 Het door Meijer ontwikkelde aardappelras Lady Rosetta is bij uitstek geschikt voor de verwerking tot chips. Een van Meijers grootste klanten is dan ook Frito Lay, een producent van chips. Frito Lay heeft vestigingen in vele landen waaronder Polen. Ook in Polen wenst Frito Lay aardappels van het ras Lady Rosetta te gebruiken.

4.3. In de periode waarin partijen onderhandelden over de Overeenkomst en deze sloten (2002 – 2003) was het kwekersrecht in Polen nog in ontwikkeling. Veel bekende (aardappel) rassen met een kwekersrecht in bijvoorbeeld Nederland hadden in Polen (nog) geen rasbescherming. Voor de praktijk betekende dit dat deze rassen in Polen konden worden geteeld en verhandeld zonder betaling van een vergoeding. Het bracht echter ook met zich dat vermeerderd werd op basis van beschikbaar materiaal waardoor het pootgoed geen constante kwaliteit had.

4.4. De Overeenkomst heeft de strekking dat Lind bij Meijer gezond (gecertificeerd) uitgangsmateriaal inkoopt en dat Lind dat materiaal vermeerdert. (…)

4.5. Het geschil tussen partijen ziet op de eerste plaats op de vraag of Lind wist of redelijkerwijs moest weten dat Meijer met betrekking tot Lady Rosetta geen Pools kwekersrecht had en of Meijer Lind daarover had moeten inlichten. Op de tweede plaats twisten partijen over de uitleg van het begrip exclusiviteit, zoals gehanteerd in artikel 3 van de Overeenkomst.

 4.6. Lind heeft in het licht van de vaststaande feiten onvoldoende aannemelijk gemaakt dat zij niet wist dat in Polen voor Lady Rosetta geen kwekersrecht bestond. De afwezigheid van een dergelijk recht leidde immers tot de hierboven beschreven situatie waarbij in Polen algemeen Lady Rosetta werd geproduceerd, zonder dat men over gezond uitgangsmateriaal beschikte. Het is hierom dat partijen met elkaar zijn gaan praten. Aangenomen moet daarom worden dat Lind met het ontbreken van een kwekersrecht in Polen op de hoogte was. Door de Overeenkomst op te stellen in de vorm van een licentieovereenkomst heeft Meijer ook niet de valse indruk gewekt dat zij wel over Poolse kwekersrechten beschikte. De vaststelling in de considerans dat Meijer kwekersrechten bezit met betrekking tot Lady Claire en Lady Rosetta is ook niet onjuist. Vast staat immers dat Meijer voor Nederland en andere landen over de genoemde kwekersrechten beschikt. Omdat zij deze kwekersrechten bezat was uitsluitend Meijer in staat zich bij overeenkomst te verbinden tot levering van gezond pootgoed vanuit Nederland. Lind is daarom met Meijer gaan praten over de problematiek en een oplossing daarvoor en niet met een ander.

4.7. Het staat partijen ook vrij om een vergoeding voor gebruik van plantmateriaal overeen te komen onder de noemer licentievergoeding of royalty in een situatie waarin de licentiegever nog niet of niet meer over (lokaal) kwekersrecht beschikt. Dat geldt in het bijzonder waar de licentiegever over kennis en/of kwaliteiten beschikt die, door deze te delen, de licentienemer een voorsprong op de markt geven. Daarvan was hier sprake omdat Meijer in staat was pootgoed van constant goed kwaliteit aan Lind te leveren, voor afzet, op de Poolse markt. Het gegeven dat partijen in dit geval hebben gekozen voor een licentieovereenkomst is dan ook geen aanwijzing dat Meijer Lind op het verkeerde been heeft willen zetten wat betreft de territoriale omvang van haar kwekersrecht voor Lady Rosetta.

(…)

4.10. Geconcludeerd dient dan ook te worden dat Lind niet heeft gedwaald met betrekking tot het Poolse kwekersrecht voor Lady Rosetta. De vorderingen gericht op partiële vernietiging van de overeenkomst wegens dwaling zullen daarom worden afgewezen.

4.14. De door Lind gegeven uitleg van het begrip exclusiviteit is naar oordeel van de rechtbank niet juist in het licht van hetgeen tussen partijen daaromtrent is besproken en de bewoordingen van de Overeenkomst en de context daarvan. De betekenis van de exclusiviteit is vóór het sluiten van de Overeenkomst tussen partijen besproken. (…) Zoals hierboven is overwogen impliceert de overeenkomst geenszins dat Meijer Poolse kwekersrechten heeft voor beide genoemde rassen. Zonder Pools kwekersrecht kan Meijer er ook niet voor instaan dat niet-geautoriseerde aanbieders van pootgoed, de rechten van Meijer en Lind zullen respecteren. (…)

4.15. Ten slotte is naar oordeel van de rechtbank niet zonder betekenis dat de Overeenkomst geen gewag maakt van de handhaving van exclusiviteitsrechten in de door Lind bedoelde zin. (…)

4.16. Naar oordeel van de rechtbank is de door Lind gegeven uitleg van het begrip exclusiviteit dan ook niet juist. In de Overeenkomst heeft het begrip een meer beperkte strekking. Lind heeft geen feiten of omstandigheden gesteld waaruit volgt dat Meijer onder die uitleg te kort is geschoten in de uitvoering van de Overeenkomst. Voor ontbinding van de Overeenkomst wegens wanprestatie is dan geen aanleiding.

Lees het vonnis hier.

Rechtbank ’s-Gravenhage, 17 februari 2010, HA ZA 08-2008, Danziger Dan Flower Farm tegen Biological Industries Plant Propagation Ltd. (met dank aan Hidde Koenraad, Vondst Advocaten).

Kwekersrecht. Kort tussenvonnis in de bodemzaak over het gipskruidras "Bambino". Partijen worden verzocht zich uit te laten over het recente arrest van het Hof inzake het gipskruidras "Blancanieves" (Gerechtshof ’s-Gravenhage, 29 december 2009, IEF 8487).

2.1. Vóór vonniswijzing heeft de rechtbank kennis genomen van het arrest van het Gerechtshof 's-Gravenhage in de zaak tussen Danziger en Astee Flowers.(29 december 2009, zaaknummer 105.003.932/01, 0511577 IEF 8487). Die zaak in hoger beroep ziet op een andere gipskruidvariëteit dan de onderhavige zaak. In het arrest komen evenwel rechtsvragen en feitelijke vragen aan de orde welke in hoge mate overeenkomen met de vragen die in onderhavige procedure van belang zijn.

2.2. De rechtbank is van oordeel dat, indien het arrest ten tijde van de mondelinge behandeling beschikbaar zou zijn geweest partijen het arrest zonder meer in het debat zouden hebben betrokken. (…)

Lees het vonnis hier.

Gerechtshof ’s-Gravenhage, 29 december 2009, zaaknr. 105.003.932/01, Danziger “Dan” Flower Farm tegen Astée Flower (met dank aan Tjeerd Overdijk, Vondst Advocaten)

Kwekersrecht. Gispskruidvariëteiten. Eind-arrest hoger beroep van Danziger tegen Rechtbank 's-Gravenhage, 13 juli 2005,IEF 686 (als vervolg op LJN BB5769) . Dit vonnis wordt door het Hof bekrachtigd. Eerst even kort:

Het hof honoreert de bezwaren van Astée Flowers tegen de door Danziger ingebrachte DNA-onderzoeken. Verder onderschrijft het hof de visie van de rechtbank dat alleen sprake kan zijn van een afgeleid ras (EDV) als het beweerdelijk afgeleide ras ook in fenotypisch opzicht slechts in één of (hooguit) een paar overerfbare kenmerken verschilt van het oorspronkelijke ras. Het Hof neemt hiermee afstand van het standpunt van vakvereniging CIOPORA, waarop Danziger een beroep had gedaan.

In het incidenteel appèl overwegingen van het Hof m.b.t. aansprakelijkheid wegens 'wapperen' en de reikwijdte van de bescherming tegen de verhandeling van oogstmateriaal.

Lees het arrest hier.

HvJ EG, 3 december 2009, conclusie A-G Mazák in zaak C-38/09, Ralf Schräder tegen Communautair Bureau voor plantenrassen (CBP).

Communautair kwekersrecht. Afwijzing van aanvraag voor communautair kwekersrecht voor plantenras ‚SUMCOL 01’ .Onderscheidbaarheid van kandidaat-ras. Elementen die in aanmerking kunnen worden genomen om algemene bekendheid van ras vast te stellen.  (Zie ook eerdr arrest GvEA, IEF 7304: “Plantenras SUMCOL 01. Beoordelingsvrijheid CVPO. Afwijzing van aanvraag voor communautair kwekersrecht. Niet-onderscheidbaar kandidaat-ras. De plant bestaat al, kort gezegd.”). Eerst even voor jezelf lezen:

66. Uit de door Schräder genoemde passages van het bestreden arrest blijkt evenwel niet dat het Gerecht niet naar behoren rekening heeft gehouden met het onderscheid tussen de begrippen „ras” en „soort”. Veeleer heeft het Gerecht in punt 80 van het bestreden arrest erkend dat tot de soort Plectranthus ornatus vele rassen behoren en in punt 91 „het Zuid-Afrikaanse ras van de soort Plectranthus ornatus” vermeld.

67. Bovendien zij opgemerkt, voor zover Schräder aanvoert dat het Gerecht in punt 91 van het bestreden arrest ten onrechte heeft gesuggereerd dat Dr Codd in zijn werken een ras van Plectranthus ornatus in plaats van de overeenkomstige soort heeft beschreven, dat er op dit punt in elk geval geen absolute tegenstrijdigheid bestaat, aangezien elke soort – per definitie – enkel via zijn verschillende rassen kan bestaan, en een plantensoort om die reden niet gemakkelijk gedetailleerd kan worden beschreven los van de rassen die tot de soort behoren.

68. Gelet op het voorgaande lijkt het Gerecht mij het onderscheid tussen de begrippen „ras” en „soort” niet op die wijze onjuist te hebben opgevat dat zijn redenering tegenstrijdig is of gebrekkig door onjuiste conclusies.

Lees de conclusie hier.

Hidde Koenraad, Vondst Advocaten, noot bij Hoge Raad, 9 oktober 2009, IEF 8259 (Hypericum Elegance). De noot zal binnenkort worden gepubliceerd in de Gazette.

Deze zaak gaat over de redelijke vergoeding in de periode tussen de aanvraag en de verlening van een kwekersrecht en in het bijzonder over de vraag of de redelijke vergoeding verschuldigd is.

(…) Voor de praktijk lijkt mij deze uitspraak van groot belang. Het is voor het eerst dat onze hoogste rechter zich uitlaat over de vraag of bij het bedingen van een redelijke vergoeding mag worden afgesproken dat de vergoeding ook verschuldigd is als op de aanvraag geen kwekersrecht wordt verleend. Dat mag dus, maar dan moet het ook duidelijk worden afgesproken. De aanvrager van een kwekersrecht die wil voorkómen dat hij geen aanspraak kan maken op (licentie) vergoedingen voor geleverd plantmateriaal, doet er dus verstandig aan om uitdrukkelijk en duidelijk te bedingen dat de overeengekomen vergoeding verschuldigd zal zijn ongeacht of uiteindelijk kwekersrecht voor het betrokken ras wordt verleend.

Lees de volledige noot hier.

Hoge Raad, 9 oktober 2009, LJN: BJ2678, Eiseres tegen verweerster (Hypericum Elegance)

Kwekersrecht. Hypericum Elegance. De aanspraak op redelijke vergoeding ingevolge art. 36a Zaaizaad- en plantgoedwet (thans: art. 71 Zpw 2005) komt slechts toe aan de aanvrager wiens aanvrage uiteindelijk is ingewilligd en dus tot verlening van het kwekersrecht heeft geleid. Is hangende de aanvraag door partijen ter zake een (licentie)vergoeding overeengekomen, dan berust – indien het kwekersrecht is verleend – de aanspraak op vergoeding zowel op de wet als op die overeenkomst. 

5.2.2 Gelet op dit een en ander heeft het hof hetzij blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting, hetzij zijn oordeel onvoldoende gemotiveerd. Indien het ervan is uitgegaan dat [eiseres] ook in of over de periode waarin haar aanvraag hangende was, aanspraak kon maken op een redelijke vergoeding op grond van art. 36a Zpw hoewel die aanvrage uiteindelijk is afgewezen, geeft het oordeel van het hof blijk van een onjuiste rechtsopvatting. Indien het hof de juiste betekenis van art. 36a Zpw niet heeft miskend, valt zonder nadere motivering, die ontbreekt, niet in te zien dat en waarom de overeenkomsten tussen partijen aldus zouden moeten worden uitgelegd dat [verweerder] de licentievergoeding verschuldigd zou zijn ongeacht het antwoord op de vraag of [eiseres] uiteindelijk kwekersrecht op Hypericum Elegance zou verkrijgen. In zoverre slagen de onderdelen. Of partijen zijn overeengekomen dat de bedongen vergoeding ook verschuldigd zou zijn indien [eiseres] geen kwekersrecht mocht verkrijgen, zoals door [eiseres] is gesteld, dient na verwijzing, aan de hand van hetgeen partijen daaromtrent hebben aangevoerd, te worden onderzocht. De enkele door het hof weergegeven stelling van [eiseres] - dat [verweerder] bij de aankoop is meegedeeld dat sprake was van een licentievergoeding hangende de onderzoeksperiode - is daartoe evenwel ontoereikend, gelet op hetgeen hiervoor in 5.2.1 is overwogen.

5.3 Onderdeel 2 klaagt dat het oordeel van het hof onbegrijpelijk is, indien en voor zover de overwegingen en beslissingen aldus zouden moeten worden begrepen dat [eiseres] en [verweerder] een licentievergoeding met elkaar zouden zijn overeengekomen. De stellingen van [eiseres] laten volgens het onderdeel geen andere conclusie toe dan dat [eiseres] aanspraak maakte op een licentievergoeding jegens [verweerder] op grond van art. 36a Zpw en niet op grond van een tussen partijen overeengekomen licentievergoeding.
Deze klacht faalt voor zover daarin de opvatting besloten ligt dat een aanspraak op een redelijke vergoeding als in dit geding bedoeld, hetzij op de wet, hetzij op een licentieovereenkomst berust. Hangende de aanvraag tot verlening van een kwekersrecht kunnen partijen, van wie de ene de aanvraag heeft gedaan en de andere handelingen wenst te verrichten als bedoeld in art. 40 Zpw - thans art. 57 Zpw 2005 - rechtsgeldig overeenkomen dat laatstgenoemde die handelingen mag verrichten tegen betaling van een in die overeenkomst neergelegde (licentie)vergoeding. Is de eerstgenoemde partij eenmaal kwekersrecht verleend, dan berust zijn aanspraak op de vergoeding zowel op de wet als op de overeenkomst waarin de omvang van die vergoeding is vastgesteld. Voor het overige behoeft het onderdeel geen behandeling. Hetzelfde geldt voor onderdeel 4.

Lees het arrest hier.

Rechtbank ’s-Gravenhage, 16 september 2009, HA ZA 08-1475, DSY B.V. tegen John Hulsebosch B.V.

Kwekersrecht. Licentieovereenkomst: Overschrijding toegestane aantal op te planten areaal. Verklaring voor recht dat licentieovereenkomst is beëindigd. Geen boete verbeurd.

4.5. De rechtbank is van oordeel dat het verweer van Hulsebosch, in het licht van haar eigen opgave, waarbij geen schubteelt werd vermeld, en voorts gelet op de (deels onweersproken) met producties onderbouwde stellingen van DSY, bepaald onvoldoende is, zodat ervan wordt uitgegaan dat Hulsebosch het maximum toegestane areaal van 2500 Rr2 leverbare bloembollen in het oogstjaar 2006 inderdaad met 270 Rr2 heeft overschreden. Aldus is Hulsebosch toerekenbaar tekort geschoten in de nakoming van zijn uit artikel 1 van de overeenkomst voortvloeiende verplichting.

4.6. Een volgende vraag is of het toerekenbaar tekortschieten van Hulsebosch tot gevolg heeft dat zij op grond van artikel 8 van de overeenkomst een boete heeft verbeurd. De rechtbank beantwoordt die vraag ontkennend. Daartoe is het volgende redengevend. Ingevolge artikel 8 van de overeenkomst is Hulsebosch een boete eerst verschuldigd nadat zij schriftelijk ingebreke is gesteld (zie r.o. 2.4.). DSY heeft ter comparitie erkend dat zulks niet is gebeurd, doch heeft betoogd dat een ingebrekestelling niet was vereist omdat duidelijk was dat Hulsebosch niet zou nakomen. Dat betoog wordt als onvoldoende steekhoudend onderbouwd verworpen. Hulsebosch heeft ter comparitie immers onweersproken gesteld dat zij bij een tijdige ingebrekestelling de mogelijkheid zou hebben gehad de overschrijding te herstellen, bijvoorbeeld door een deel van de bollen te vernietigen, areaal bij te huren van een derde of overschrijding van het areaal van het volgende jaar af te trekken, hetgeen volgens haar ‘gebruikelijk’ was in het vak. Deze stelling – die in het licht van de historie niet onaannemelijk voorkomt (vgl. r.o. 2.5. en r.o. 2.13.) – is ter zitting door DSY onweersproken gelaten. Dat Hulsebosch van die mogelijkheden in voorkomend geval niet daadwerkelijk gebruik zou hebben gemaakt, is bovendien geenszins komen vast te staan, zodat geconcludeerd moet worden dat Hulsebosch ter zake het toerekenbaar tekortschieten niet in verzuim is geraakt. Gelet daarop komt de vordering ter zake de betaling van een bedrag van € 250.000,00 ten titel van verbeurde boetes niet voor toewijzing in aanmerking en wordt deze afgewezen.

4.7. Resteert de vraag of de gevorderde verklaring voor recht voor toewijzing in aanmerking komt. Hiervoor is reeds komen vast te staan dat Hulsebosch toerekenbaar is tekortgeschoten in de nakoming van haar uit de overeenkomst voortvloeiende verplichtingen. Uit artikel 11 sub f van de overeenkomst volgt dat de overeenkomst van rechtswege eindigt indien ‘de licentienemer enige voor hem uit deze overeenkomst voortspruitende verplichting niet stipt nakomt, gevolgd door een aangetekend schrijven van licentiegever, waarin deze niet-nakoming van de contractuele verplichting(en) wordt geconstateerd, en deswege wordt verklaard, dat deze overeenkomst is beëindigd’ (zie r.o. 2.4.). De door het artikel vereiste verklaring is (uiteindelijk) uitgebracht door de advocaat van DSY, te weten bij brief van 2 juli 2007 (zie r.o. 2.14.). Gelet daarop kan de gevorderde verklaring voor recht worden toegewezen als na te melden.

Lees het vonnis hier.

mr. P.A.C.E. van der Kooij, Universiteit Leiden: Over de uitholling van de “breeder’s exemption” door toedoen van het octrooirecht. Gepubliceerd in de Gazette van de Raad voor Plantenrassen (Staatscourant d.d. 2 september 2009, nr. 12966, p.15-21).

“De kwekersvrijstelling, ook wel de “breeder’s exemption” genoemd, vormt één van de meest actuele thema’s in het kwekersrecht. Het gaat daarbij, ten eerste, om het recht van iedere veredelaar om bij zijn kweekactiviteiten onbelemmerd gebruik te maken van al het bestaande plantaardige materiaal (misschien wat “moderner” uitgedrukt: de complete genenpool), óók als daar reeds op naam van een andere veredelaar beschermd materiaal tussen zit. Ten tweede behelst de vrijstelling tevens het recht om het uit het veredelingswerk voortkomende nieuwe kweekresultaat op de markt te brengen, zonder aan eerdere veredelaars daarvoor iets te hoeven betalen.

In toenemende mate worden tegenwoordig planten, delen van planten en veredelingsmethoden met behulp van het octrooirecht beschermd. In het octrooirecht bestaat echter een vrijstelling als zojuist bedoeld niet. Dit leidt (of kán in de nabije toekomst op zijn minst gaan leiden) tot problemen voor de veredelingssector.

In het onderstaande wordt deze problematiek nader uiteengezet, wordt besproken hoe een en ander zo ver heeft kunnen komen, en sta ik kort stil bij een paar recente initiatieven, en bij enkele mogelijke oplossingen.”

Lees het gehele artikel hier.

Rechtbank Alkmaar, 19 augustus 2009, LJN: BJ5669, Handelskwekerij B&L B.V. tegen Green Works International B.V.

Kwekersrecht. 1019c Rv. Bewijsbeslag op plantmateriaal. Beslag ingevolge artikel 1019c Rv. is ten onrechte gelegd. De door de beslaglegger ingestelde inbreukvordering is bij vonnis in kort geding afgewezen, terwijl vaststaat dat nadien geen hoger beroep tegen dit vonnis is ingesteld en er evenmin een bodemprocedure aanhangig is gemaakt. De beslaglegger heeft ervoor gekozen om geen andere procedure te starten dan een procedure in kort geding. Deze keuze heeft ertoe geleid dat er niet inhoudelijk in een bodemzaak over de vordering is beslist. De gevolgen van deze keuze dienen voor rekening en risico van de beslaglegger te komen. Onder genoemde omstandigheden dient de procedure in kort geding te worden bezien als ware het een bodemzaak waarin inhoudelijk over de vordering is beslist.

Lees het vonnis hier.