DOSSIERS
Alle dossiers

Foto / beeld  

IEF 1273

Hevige discussie

Interessante vragen in een zeer uitgebreid rechtbankverslag op Netkwesties.nl: "De rechter moet uitspraak doen in het conflict tussen een persfotograaf en Galeries.nl over het zonder toestemming publiceren van een foto van Wieteke van Dort. ... Aanleiding voor de zaak is het zonder toestemming publiceren van een door fotograaf Peter van Rijswijk gemaakte foto van Wieteke van Dort, tegenwoordig kunstenares, op de grootste kunstsite van Nederland, Galeries.nl. … De kwestie spitst zich vooral toe op de hoogte van de schadevergoeding die Van Rijswijk eist. Het bedrag werd zo hoog omdat de fotograaf volgens zijn leveringsvoorwaarden voor gepubliceerde foto's waarvoor hij geen toestemming heeft gegeven een bedrag mag vragen ter hoogte van drie keer de gebruikelijke vergoeding. … Het bedrag wordt nog hoger doordat Van Rijswijk ontdekte dat Tutein Nolthenius meerdere domeinnamen voor zijn site hanteert: naast Galeries.nl ook onder andere Galeries.nu en Artnet.com. Die extra domeinnamen zijn onderwerp van hevige discussie. Moeten we ze zien als nieuwe openbaarmakingen?  … De laatste ophoging van de schadeclaim ontstond doordat Tutein Nolthenius twee kleinere versies van de foto als 'aankeilers' op zijn site plaatste. …Het werken met doorkliks is gewoon een eigenschap van internet," verweerde de uitgever van Galeries.nl zich. Lees hier meer.

IEF 1232

Waar ligt de grens?

K.J. Koelman, noot bij Rechtbank Arnhem, 21 september 2005 (Tellegen/Codemasters). Verschenen in AMI 2005, p. 204-207.

"Maar een rechter die zich gaat bezighouden met de vraag of een werk waarde toevoegt aan het product waarin het is opgenomen, begeeft zich op glad ijs. Zou art. 18a Aw er eveneens aan in de weg staan dat een fotograaf optreedt tegen gebruik van een foto in een boek waarin ook honderden foto’s van anderen staan, indien de uitgever kan aantonen dat het boek evengoed verkoopt zonder die foto – en de fotograaf bovendien al genoeg heeft verdiend met het werk? Dat zou een opmerkelijke ontwikkeling zijn. Waarschijnlijk is echter iedereen het er over eens dat bijvoorbeeld een ontwerper die een stoel heeft ontworpen die op een van de foto’s voorkomt, niet moet zeuren, behalve misschien als het een fotoboek is over stoelontwerpen. (...) Maar waar ligt de grens? Waarom de fotograaf betalen en niet de ontwerper? Zou de architect van het stadion wél kunnen optreden tegen gebruik ervan in het spel – als Ajax zich tenminste diens rechten evenmin heeft laten overdragen?" Lees de hele noot hier en het vonnis hier.

IEF 1117

Derhalve niet aan hem

De Raad voor de Journalistiek heeft bij de behandeling van een klacht over een omroep die zonder toestemming van de fotograaf een foto publiceerde, de auteursrechtelijke deelklacht van de betrokken fotograaf naast zich neer gelegd. “Het toetsingskader van de Raad is niet de al dan niet rechtmatigheid van een journalistieke gedraging. Het is derhalve niet aan hem om te beoordelen of sprake is van schending van auteursrecht. De Raad acht zich dan ook niet bevoegd om over de klacht van Y te oordelen.” Lees de gehele uitspraak hier.

IEF 937

Kuifje en de zaak met de gulden vergoeding

Het Volk meldt dat de Nederlander Paul Bolten in Frankrijk is veroordeeld tot het betalen van ruim 33 duizend euro schadevergoeding voor het zonder toestemming gebruiken van het stripfiguur Kuifje en zijn hondje Bobby. De Belgische reporter en zijn trouwe viervoeter werden op ansichtkaarten en posters afgebeeld in decors die geïnspireerd waren op de schilderijen van Van Gogh of van de Amerikaanse schilder Edward Hopper. Illustratie is afkomstig van deze site. Het is niet duidelijk of deze afbeelding inderdaad een van de gewraakte afbeeldingen is.

Overigens: Hopper is net als Hergé nog geen 70 jaar dood. Auteursrechthebbenden weten waar zich kunnen vervoegen.... (Bron: Het Volk)

IEF 892

geen batterij advocaten

In aansluiting op dit eerdere bericht: Aan de onenigheid tussen presentatrice Yvon Jaspers en fotografe Melanie Rijkers over een door de laatste in opdracht van Japsers gemaakte en in de Telegraaf gepubliceerde foto van de BN-se in hoogzwangere en niet volledig geklede toestand blijkt een soort auteursrechtelijke geschil ten grondslag te liggen, een wanhopige schreeuw om naamsvermelding. Tenminste, dat lijkt af te leiden uit een artikel in BN/De Stem van afgelopen zaterdag. Helaas voor de fotografe laat art. 20 AW geen ruimte voor wat voor belangenafweging dan ook.

"Wel vindt ze (Melanie Rijkers) dat ze lang genoeg door het stof heeft gekropen. „Ik heb via de KRO Yvon gevraagd of ik een fotoserie van haar mocht maken. Daar ben ik goed in en dat heeft ze op mijn website vooraf ook gezien. Ze ging akkoord en het is een mooie serie geworden. Ze was er zelfs lyrisch over. Ik heb haar gratis een heel pak foto’s en een cd-rom gegeven. Daarnaast heb ik tegen kostprijs het geboortekaartje geleverd. We hebben duidelijk afgesproken dat mijn naam genoemd zou worden. Dat gebeurde telkens niet toen de kaartjes deze week in de publiciteit kwamen en dat klopt niet. Er zit copyright op die foto's en dan hoort men de naam van de fotografe te noemen. Daarom heb ik de volgende ochtend een mailtje naar de Telegraaf gestuurd met die foto. Daarin heb ik ook gewezen op het copyright. Maar bij de plaatsing ontbrak mijn naam opnieuw.“

Op de website van Jaspers staat dat ze de fotografe zal aanklagen omdat het privéfoto’s betreft. Rijkers vindt dat vreemd. „Ze heeft het copyright niet afgekocht of een contract gesloten dat ik er niets mee mocht doen. Net als in de kunst ben ik eigenaar van de foto’s. Ze wist ook dat ik het voor de naamsbekendheid deed. Trouwens ík heb haar gevraagd voor de reportage en dan zijn de foto’s van mij. Ik wilde ze voor mijn website gebruiken, maar heb nu besloten geen van de foto’s meer te publiceren, want in principe heb ik hun vertrouwen geschaad, dat zie ik ook wel. Anderzijds heeft zij dat ook bij mij gedaan door de naam van de fotografe niet te noemen toen de geboortekaartjes in de publiciteit kwamen. Overigens moet ze de kaartjes nog betalen. En ik ben nog steeds trots op de serie.“

„Ik heb geen batterij advocaten achter me. Als kunstenaar heb ik helaas te graag willen bewijzen dat ik de maker was van de foto en het geboortekaartje van baby Keesje en hiermee heb ik Yvons vertrouwen aangetast door haar foto te gebruiken als bewijs naar de media.“ (Bron: BN/De Stem)

IEF 560

bewuste foto

Rechtbank Haarlem,Sector kanton, 29 juni 2005,  LJN: AT8373 265903. [XXX] Producties (anonimiseren levert soms hele bruikbare merken op) tegen Go2web.nl. Schending van auteursrecht door exploitant van website.

Go2Web.nl exploiteert een groot aantal individuele websites van plaatselijke gemeenten in Nederland, waaronder de site www.utrecht-web.nl. Op de site van Go2Web.nl is gedurende geruime tijd een door [XXX] gemaakte foto te zien geweest; die foto is niet geplaatst door Go2Web.nl zelf maar door een van de leden van Utrecht-Web.nl.

De foto waar deze procedure om draait is (ook) te zien geweest op de startpagina van de door Go2Web.nl geëxploiteerde site. Een startpagina kan niet aangemerkt worden als onderdeel van ledenpagina’s waarop leden foto’s en dergelijke kunnen plaatsen en ook daadwerkelijk plaatsen. Dat zo zijnde moet de conclusie zijn dat Go2Web.nl zelf de bewuste foto openbaar gemaakt heeft. Met betrekking tot de pagina’s voor en door leden ligt de situatie anders. Ten aanzien van die pagina’s fasciliteert Go2Web.nl enkel en heeft zij met de inhoud ervan niets te maken. Met betrekking tot die pagina’s kan zij dan ook niet als openbaarmaker krachtens de auteurswet worden aangemerkt. Een aansprakelijkheid op grond van art. 6:196c of art. 162 BW ontbreekt in dat kader ook omdat Go2Web.nl de foto onmiddellijk van de ledenpagina’s heeft verwijderd. Lees vonnis.

IEF 521

Slapend beertje beschermd?

Arrest Gerechtshof te 's-Gravenhage, 16 juni 2005, rolnr. 03/1258 (FAMILY CARDS). Het geschil betreft geboortekaarten geillustreerd met babybeertjes.

Mevrouw Maas, van wie de afbeelding afkomstig is, tekent gedurende een aantal jaren als baby geklede en zich als baby gedragende speelgoedbeertjes. Family Cards exploiteert geboortekaarten onder meer voorzien van een afbeelding van een speelgoedbeer. Mevrouw Maas stelt dat Family Cards haar auteursrechten schendt.

In eerste aanleg heeft Maas gewonnen en is Family Cards op grond van auteursrecht inbreuk onder meer bevolen de exploitatie van een aantal kaarten geillustreerd met babybeertjes te doen staken en veroordeeld tot betaling van een schadevergoeding. Family Cards komt in hoger beroep van dit vonnis. Hoewel het Hof gevoelig lijkt te zijn voor het verweer van Family Cards dat er sprake zou zijn van een bepaalde tekenstijl, door te stellen dat er sprake is van een trend, oordeelt zij terecht dat binnen deze trend oorspronkelijke werken mogelijk zijn. Het kan naar mijn mening immers niet zo zijn dat de beschermingsomvang wordt bepaald door een bepaalde stijl dan wel trend. Is er sprake van een oorspronkelijk werk op het moment van creatie, dan blijft het werk oorspronkelijk ongeacht de navolgers.

De tekeningen van Maas zijn volgens het Hof oorspronkelijk. Het Hof past ook het juiste criterium toe in haar beoordeling of er sprake is van een verveelvoudiging; "(...) onnodig een aantal essentiele elementen van Maas's tekening heeft overgenomen (...). Resultaat: Een aantal beertjes is niet als een verveelvoudiging aan te merken, het slapende babybeertje wel. Het Hof verwijst de zaak naar de rol om partijen in de gelegenheid te stellen zich uit te laten over de vordering tot terugbetaling van schadevergoeding. Lees arrest

IEF 333

Haasje over

Op IEForum was eerder te lezen dat het satirische Vlaamse maandblad Deng kinderkonijntje Nijntje op de cover plaatste met een bloedneus en een lijntje cocaïne.

Tekenaar Dick Bruna liet het hier niet bij zitten en trok naar de Antwerpse kortgedingrechter, waar hij succes boekte. Deng moet binnen 72 uur alle resterende exemplaren van het gewraakte aprilnummer uit de winkels halen op straffe van 200 euro per inbreuk. Het te verwachten verweer van Deng dat het en parodie betrof vond geen gehoor: “Dit is geen parodie, aangezien het originele figuurtje is gebruikt in plaats van een nabootsing. De afbeelding, die bovendien auteursrechtelijk beschermd is, wordt opgevoerd voor commerciële doeleinden, wat niet kan zonder voorafgaande toestemming van de auteur en de houder van de auteursrechten”, aldus de rechtbank. Dick Bruna en zijn onschuldige creatie Nijn zullen content zijn met deze uitspraak. IEForum vindt het een mooi voorbeeld van de oude “Keizerkrakers-leer” eerder toegepast in het Suske en Wiske-arrest, die blijkbaar ook toepasbaar is op andere stripfiguren.

IEF 266

Geen beveiliging is geen rechtvaardiging inbreuk

Rechtspraak.nl publiceert nu pas het vonnis Rechtbank Rotterdam van 2 september 2004, LJN: AT4681, 549726. Eiser tegen stichting Nieuw Rechts.

Zaak over auteursrecht en deeplinken. Is de reden van het alsnog publiceren de toevoeging aan het vonnis van de noot van mr. K.J. Koelman? Het was aardig geweest als ze deze noot dan niet integraal in het vonnis hadden opgenomen, maar gewoon dit hyperlinkje hadden opgenomen in de tekst.

Beroepsfotograaf X is lid van de Nederlandse Vereniging van Journaliste en eigenaar van website X. Fotgraaf X heeft op 25 oktober 2005 op zijn website meerdere foto’s geplaatst van de rel tussen antifascisten en extreem rechts die op deze dag plaatsvond in Amsterdam. Op deze foto’s die op zijn website zijn geplaatst staat de naam X en het copyrightteken: © X | www. X .nl. Op 14 november 2003 heeft [eiser] drie foto’s van zijn hand aangetroffen op de website van de politieke partij Nieuw Rechts: www.nieuwrechts.nl. Op deze foto’s was zijn naam niet vermeld, de foto’s waren bijgeknipt.

En ja, ook op internet gelden de wetten van werkelijke wereld. Het tonen van foto’s op een forumpagina van de eigen website door middel van een zogenoemde deep-link is zonder twijfel aan te merken als een onrechtmatige vorm van openbaarmaking.Ook het plaatsen van de foto’s (nu wel) voorzien van naamsaanduiding is en blijft onrechtmatig jegens de auteursrechthebbende fotograaf indien dit plaatsen zonder diens instemming gebeurt, terwijl het evenmin terzake doende is of de inbreukmaker op het auteursrecht al dan niet een ideële organisatie is.

Twee wat ongebruikelijkere argumenten worden ook afgewezen. Het niet beveiligd zijn van de website van doet geen afbreuk aan de beschermende werking van de Auteurswet, terwijl het achterwege laten van beveiligingen geen instemming impliceert met openbaarmaking zonder toestemming van de rechthebbende. En ook het argument van Nieuw Rechts dat toewijzing van de vordering het functioneren van de voorzitter van Nieuw Rechts als gemeenteraadslid in de stad Rotterdam in gevaar brengt, staat -wat ook zij van de feitelijke juistheid van deze stelling- aan de toewijzing van de vordering niet in de weg. Lees vonnis.