Foto / beeld  

Raad van Discipline Arnhem-Leeuwarden 13 januari 2025, IEF 22485; ECLI:NL:TADRARL:2025:10 (Klagers tegen verweerster). Deze procedure betreft een klacht over een advocaat die namens een cliënt heeft opgetreden in een auteursrechtelijke kwestie. De klacht werd op 16 oktober 2023 ingediend bij de deken van de Orde van Advocaten in Gelderland. Het geschil draait om het ongeautoriseerde gebruik van een foto, waarop volgens de advocaat auteursrecht rust. De advocaat heeft namens haar cliënt de wederpartij aansprakelijk gesteld en een schikkingsvoorstel gedaan. De wederpartij betwistte het auteursrecht op de foto, verwijderde deze van de website en ging uiteindelijk akkoord met het voorstel. De klagers dienden echter een klacht in, stellende dat de advocaat in strijd met de gedragsregels heeft gehandeld door onafhankelijkheid en integriteit niet te waarborgen. De klagers voerden aan dat de advocaat niet onafhankelijk was, omdat zij namens haar werkgever en diens levenspartner optrad. Ze betoogden dat deze professionele en persoonlijke relaties de onafhankelijkheid van de advocaat ondermijnden. Ook vonden zij het schikkingsbedrag van €1.600 buitensporig en de aanpak van de advocaat onredelijk. De advocaat verweerde zich door te stellen dat zij regelmatig auteursrechtelijke zaken behandelt en dat er geen sprake was van afhankelijkheid of schending van gedragsregels. Volgens haar waren de gevraagde vergoeding en werkwijze gebruikelijk in dit soort zaken.

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 1 oktober 2024, IEF 22279 (Van Assendelft Fotografie tegen EWTN LL) Van Assendelft Fotografie heeft een portretfoto gemaakt die is gepubliceerd naast een interview in het Nederlands Dagblad. Van Assendelft Fotografie heeft voor dit eenmalige gebruik het Nederlands Dagblad hiervoor toestemming gegeven, is voor het gebruik van de foto betaald en is vermeld als de maker van de foto. EWTN LL heeft dezelfde portretfoto wekelijks gebruikt bij de aankondiging van haar podcast, zonder toestemming of vermelding van de maker van de foto. Daarnaast heeft EWTN LL dezelfde foto gebruikt bij publicatie van de wekelijkse podcast op YouTube, Apple Podcasts en Spotify. De portretfoto is door een derde partij aan EWTN LL gestuurd, nadat deze door EWTN LL was verzocht om een foto aan te leveren. De foto werd verstrekt zonder vermelding van de maker.

OGH 27 augustus 2024, IEF 22246; IEFbe 3785; 4Ob97/24d (Eiser tegen gedaagden). De uitgever (hierna: eiser) van de kinderboekenserie Der Räuber Hotzenplotz heeft een politieke partij in rechte aangesproken voor merk- en auteursrechtinbreuk. Gedaagden hebben haar boekomslag verwerkt in een politieke campagne, waarmee kritiek werd geuit op het beleid van een Oostenrijkse burgemeester. Volgens eiser is de reproductie in strijd met haar merk- en auteursrecht. Gedurende de behandeling in hoger beroep stellen gedaagden een beroep in bij de hoogste Oostenrijkse rechter (hierna: het OGH) met het argument dat hun afbeelding een op zichzelf staand werk is, dan wel een parodie. Het OGH verklaart het beroep niet-ontvankelijk, maar geeft desondanks een interessante analyse.

Rb. Noord-Holland 3 september, IEF 22235; ECLI:NL:RBNNE:2024:3502 (Eiser tegen Vishandel Sontplein c.s.). Eiser is een professioneel fotograaf in de culinaire fotografie. Hij is auteursrechthebbende van de foto ´Hollandse nieuwe met uitjes´ (hierna: de foto): een foto met daarop hoofdzakelijk twee haringen in een papieren bakje. Gedaagde is Vishandel Sontplein (hierna: Sontplein): zij exploiteert samen met andere gedaagden (tezamen hierna: Sontplein c.s.) een vishandel. Sontplein heeft de foto gebruikt in tenminste 3 reclameposters die, door het bedrijf Posters&Flyers, zijn gepubliceerd op haar Facebookpagina. Sontplein c.s. geven aan niet bekend te zijn geweest met het auteursrecht van eiser en zij heeft de foto´s op verzoek van eiser weer verwijderd. Tot betaling van schadevergoeding is zij verder niet bereid geweest. Eiser vordert nu veroordeling van Sontplein c.s. tot betaling van schadevergoeding wegens inbreuk op zijn auteursrecht op de foto en op zijn persoonlijkheidsrechten. Sontplein c.s. concluderen tot afwijzing van de vordering.

Rb. Amsterdam 23 juli 2024, IEF 22215 (Eiseres tegen gedaagde). Eiseres in deze zaak is kapster en eigenares van een kapsalon. Zij heeft haar kapsalon overgenomen van gedaagde door middel van een schriftelijke overeenkomst. Over de uitleg van die overeenkomst is tussen eiseres en gedaagde onenigheid ontstaan. Gedaagde is van mening dat eiseres zonder toestemming en daarmee onrechtmatig de foto's en teksten van gedaagde gebruikt op haar website. Eiseres vindt daarentegen dat gedaagde haar onrechtmatig belemmert in haar bedrijfsvoering. Zij vordert in kort geding bij de rechtbank dat gedaagde iedere belemmering staakt, waaronder het handhaven van zijn merk- en auteursrechten. Ook vordert eiseres dat zij de door gedaagde gebruikte handelsnaam krijgt overgedragen, als onderdeel van de gesloten overeenkomst. Gedaagde verweert zich met het argument dat de overeenkomst slechts is gesloten voor een periode van twee jaar. De overdracht van de kapsalon (met uitzondering van de handelsnaam) blijft ook daarna gelden, maar gedaagde hoeft eiseres daarbij niet meer te steunen in haar bedrijfsvoering, aldus gedaagde.

Rb. Gelderland 1 mei 2024, IEF 22043; ECLI:NL:RBGEL:2024:2555 (SP Networks c.s. tegen Onwise c.s.). SP Networks is een foto- en videopersbureau en handelt tevens onder de handelsnaam: Regio15. Gedaagde is actief als persfotograaf. Gedaagde is bovendien in loondienst bij Onwise, een bedrijf dat actief is op het gebied van internet marketing. Eiser is ook persfotograaf en actief binnen het samenwerkingsverband District8.net. De bij SP Networks aangesloten persfotografen leggen 112-incidenten vast. Onwise beheert de website denhaag-regionaal.nl, waar nieuwsberichten over de regio Haaglanden worden geplaatst. De website gebruikt een geautomatiseerd systeem dat nieuwsberichten van andere websites overneemt, ook wel 'embedded hyperlinks' genoemd. Bij een dergelijke embedded hyperlink wordt een foto getoond op de website die gebruikmaakt van die hyperlink, echter de foto wordt feitelijk ‘ingeladen’ vanaf de webserver van een andere website. SP Networks heeft geconstateerd dat foto's van hun persfotografen op deze site zijn gebruikt en heeft Onwise gesommeerd het gebruik te staken. Onwise heeft het gebruik gestaakt, een bedrag betaald aan SP Networks en het systeem aangepast zodat content over 112-incidenten niet meer wordt weergegeven. SP Networks vordert verklaring voor recht dat Onwise inbreuk heeft gemaakt op de auteurs-en persoonlijkheidsrechten van SP Networks.

Rb. Limburg 18 april 2024, IEF 22025; ECLI:NL:RBLIM:2024:1919 (Arriba tegen Mercurex). Mercurex vervaardigt in opdracht foto- en videomateriaal. Arriba is een onderneming op het gebied van (sport)voedingssupplementen. Mercurex heeft in opdracht van Arriba foto- en videomateriaal vervaardigd. Partijen hebben vervolgens in een akte regels omtrent de overdracht en levering van de auteursrechten vastgelegd. Nadat Mercurex content van de werken op haar social media had geplaatst, heeft Arriba haar gesommeerd om deze content te verwijderen. Mercurex heeft de content verwijderd, maar de door Arriba verstuurde onthoudingsverklaring niet ondertekend. Arriba vordert bij de voorzieningenrechter een bevel jegens Mercurex zich te onthouden van de inbreuk. De rechter komt echter tot het oordeel dat niet aannemelijk is gemaakt dat de door Arriba eenzijdig geformuleerde schadevergoedingsplicht rechtens afdwingbaar is en in een bodemprocedure een zodanige kans van slagen heeft dat deze (grotendeels) zal worden toegewezen. De vorderingen worden afgewezen bij gebreke van een voldoende spoedeisend belang. De proceskosten begroot de voorzieningenrechter op grond van 237 Rv en niet op grond van artikel 1019h Rv, omdat Mercurrex werkelijk gemaakte (IE-)kosten niet heeft onderbouwd.

Rb. Gelderland 28 februari 2024, IEF 21935; ECLI:NL:RBGEL:2024:919 (Eiseres tegen Stichting MHM). Stichting “Moluks Historisch Museum” (hierna: Stichting MHM) biedt via haar website foto’s en dia’s aan tegen betaling, stelt deze beschikbaar aan beeldbanken en gebruikt dezelfde fotocollectie voor de omslag van een door haar gepubliceerd boek. Eiseres is weduwe van de maker (en auteursrechthebbende) van de fotocollectie en heeft vastgesteld dat in totaal 55 foto’s zonder toestemming op de website van Stichting MHM zijn gepubliceerd. Zij vordert staking van de inbreuk en schadevergoeding wegens openbaarmaking en verveelvoudig in strijd met de Auteurswet.

Rb. Zeeland-West-Brabant, IEF 21928; ECLI:NL:RBZWB:2024:1486 (Eiser tegen Gemeente Oosterhout). Gemeente Oosterhout maakt gebruik van een website waarop een foto van een windturbine te zien is. De foto is als onderdeel van een inspraakreactie door een inwoner aangeleverd. Eiser is auteursrechthebbende van deze foto en vordert € 525,- schadevergoeding wegens auteursrechtinbreuk. Gemeente Oosterhout voert als verweer aan dat de inspreker zelf verantwoordelijk is en dat de reactie een-op-een overgenomen is met inachtneming van het transparantiebeginsel. Zij verwijst in dit verband naar artikel 22 lid 2 jo. artikel 10 lid 1 sub 9 Aw en voert tevens aan dat de foto op zichzelf geen cruciaal element is in de betreffende inspraakreactie. 

Op 27 november 2023 heeft een Chinese rechtbank geoordeeld dat door kunstmatige intelligentie gegenereerde inhoud onder het auteursrecht valt. Deze baanbrekende beslissing staat in directe tegenstelling tot de benadering van de Verenigde Staten ten aanzien van AI-wetten en kan grote Chinese techbedrijven op de lange termijn ten goede komen, zo zeggen experts. De Beijing Internet Court verklaarde vorige week dat een afbeelding, gemaakt met het in de VS gevestigde tekst-naar-afbeelding systeem Stable Diffusion, beschermd wordt door het auteursrecht. Dit gebeurde nadat de maker een rechtszaak had aangespannen tegen een blogger die de afbeelding zonder toestemming had gebruikt. De beslissing, die kan worden aangevochten en mogelijk niet van toepassing is op elke AI-zaak, verschilt van een besluit van het Amerikaanse Copyright Office eerder dit jaar [zie IEF 21355]. Dat besluit stelde dat door AI gegenereerde afbeeldingen "niet het product zijn van menselijk auteurschap" en daarom niet auteursrechtelijk beschermd kunnen worden.