Auteursrecht  

P.B. Hugenholtz, Gezamenlijke noot onder drie thuiskopiearresten, verschenen in NJ 2016-16/17, nrs. 184-186, p. 2384-2388.
De vrijheid om voor privédoeleinden te kopiëren is bijna zo oud als het auteursrecht zelf. Zo kent de Auteurswet sinds haar aanvaarding in 1912 een wettelijke beperking die het toestaat (gedeelten van) werken voor ‘eigen oefening, studie of gebruik’ binnen zekere grenzen te reproduceren (art. 17, thans art. 16b Aw). Dit privé-kopiëren mocht aanvankelijk zonder vergoeding; de schade die auteursrechthebbenden leden door het handmatig ‘overschrijven’ was immers minimaal. Hierin kwam in de tweede helft van de vorige eeuw verandering door het op de consumentenmarkt verschijnen van betaalbare reproductie-apparatuur, zoals band- en videorecorders en fotokopieerapparaten, waarmee consumenten massaal en tegen minimale kosten privé-kopieën konden maken van (met name) muziekopnames, films en teksten.

Nadat pogingen van rechthebbenden het gebruik van dergelijke apparatuur te verbieden of aan een licentie te onderwerpen op niets waren uitgelopen, werd in Duitsland het idee van een wettelijk vergoedingsrecht geboren [zie Hugenholtz, Story of the Tape Recorder and the History of Copyright Levies]. Het maken van privé-kopieën bleef toegestaan, maar voortaan dienden de fabrikanten en importeurs van deze apparatuur een ‘thuiskopievergoeding’ af te dragen aan de – in een incasso-organisatie verenigde – rechthebbenden.

Vzr. Rechtbank Gelderland 20 mei 2016, IEF 15966; ECLI:NL:RBGEL:2016:2860(Eredivisie tegen Café De Bolle)
Auteursrecht. Contractenrehct. Eredivisie heeft met café De Bolle een licentieovereenkomst voor het tonen van wedstrijdbeelden aan gasten voor €99,95 per maand, er is een betalingsachterstand ontstaan en de overeenkomst is per 25 november 2015 ontbonden. Ex 10 lid 1 sub 10 jo. 45a Aw zijn de voetbalclubs auteursrechthebbenden op de live registraties van de in eigen stadion gespeelde wedstrijden en het beeldmateriaal. Het verweer dat er sprake is van discriminatie, omdat er andere (horeca)gelegenheden in de nabijheid van café De Bolle ook zonder licentie wedstrijdbeelden worden uitgezonden, terwijl Eredivisie c.s. daar niet tegen optreedt, wordt verworpen. Het stakingsverbod wordt toegewezen voor de live registraties van de eredivisiewedstrijden en het ander beeldmateriaal, zoals promofilmpjes en studioprogramma's die tijdens en random uitzendingen van de wedstrijden tonen.

Vzr. Rechtbank Amsterdam 12 mei 2016, IEF 15947 (Pacovis tegen SD Trading)
Modelrechten. Pacovis en SD Trading produceren ovale borden van palmmateriaal. SD Trading heeft met beroep op Gemeenschapsmodelrechten en auteursrecht verzocht om staking van inbreuk op die rechten en heeft een brief gestuurd aan Nederlandse distributeurs over vermeende inbreuk. Pacovis vordert dat SD Trading geen uitlatingen aan derden zal doen over de vermeende inbreuk. De verzending van de brieven kan pas onrechtmatig zijn indien SDT wist of diende te beseffen dat er een kans bestaat dat de modelrechten in de nietigheidsprocedure geen stand zouden houden. Daarvan is geen sprake; de gevraagde voorzieningen worden geweigerd.

Hof Amsterdam 24 april 2016, IEF 15946; ECLI:NL:GHAMS:2016:1731 (Nadomini tegen Cassina-Flos)
Auteursrechtinbreuk. De rechtbank [IEF 14513] legt een termijn van veertien dagen op na datum vonnis voor het doen van opgave (overlegging facturen etc) en controle door registeraccountant. Het hof acht deze termijn te kort, gelet op datum vonnis van 24 december 2014 en de direct daarop volgende kerstperiode, en stelt deze op vier weken na betekening vonnis.

Vaste Commissie Plagiaat 9 maart 2016, IEF 15941 (Parijs)
Auteursrecht. Muziek. Klager is van mening dat het succesvolle nummer 'Parijs' gelijkenis vertoont met zijn werk 'Parler Français'. Bij het bekijken van de videoclip is klager vervolgens duidelijk geworden dat ‘Parijs’ door zijn werk ‘Parler Francais’ is geïnspireerd. De teksten van de werken lijken inhoudelijk, en soms letterlijk, op elkaar; ook de filosofie achter de teksten stemt overeen; het verhaal is nagenoeg hetzelfde. De gebruikte Franstalige uitdrukkingen als 'un petit peu', 'je t'aime', 'mademoiselle' en de thematische raakvlakken (jongen ontmoet meisje in Parijs en de rol die taal daarin speelt), zijn zeer universele thema's. Op ideeën, thema's en deze elementen op in samenhang rust geen auteursrecht. Ontlening is niet aannemelijk, er is geen sprake van plagiaat.

Ktr. Rechtbank Amsterdam 25 april 2016, IEF 15937; ECLI:NL:RBAMS:2016:2702 (Promovenda tegen VU)
Mediarecht. Plagiaat. Werkgeversschap. Promovenda zou op 29 mei 2013 haar proefschrift verdedigen aan de VU, dat werd uitgesteld vanwege een anonieme e-mail dat er sprake was van plagiaat. De KNAW neemt geen anonieme klachten in behandeling, de Ombudsman van de VU wel. De kantonrechter oordeelt [net als het College voor de mensenrechten] dat de universiteit in strijd met beginsel van goed werkgeverschap en onrechtmatig heeft gehandeld jegens promovenda en veroordeelt de universiteit tot betaling van schadevergoeding. De Commissie Drenth concludeert in haar integriteitsonderzoek dat plagiaat is terug te voeren tot de gehanteerde werkwijze en te ruime interpretatie van 'zelfcitatie'. Het LOWI vastgesteld dat weliswaar sprake is van plagiaat, maar dat de promovenda de wetenschappelijke integriteit niet heeft geschonden. VU wordt veroordeeld voor immateriële schadevergoeding van €7.500, de rectificatie wordt afgewezen.

EHRM 12 april 2016, IEF 15935; IEFbe 1793; appl.no 33883/06) (Dumitru Gheorghe tegen Roemenië)
Auteursrecht. Procesrecht. Een fotograaf heeft een aantal foto’s gemaakt van landschappen in 1984, bedoeld om te worden gepubliceerd. Publicatie is toen niet doorgegaan. In 2004 blijken zijn foto’s wel gepubliceerd te zijn met als naamsvermelding F.G. die de foto's beheerde. Het politierapport bevestigt dat de foto's door Gheorghe zijn gemaakt, maar er wordt geen strafrechtelijke onderzoek gestart, omdat de klacht niet binnen vijf jaar is ingediend. Volgens de nationale rechter is de zaak niet binnen de termijn aangebracht en dus verjaard. Omdat de auteursrechtprocedure van complexe aard is en eerst (ook strafrechtelijk) onderzoek nodig is, kan een civiele claim niet direct worden gevorderd. De strafrechtelijke procedure wordt afgebroken, zonder oordeel over de gekoppelde civiele claim. Het Hof oordeelt dat er sprake is van schending van artikel 6 EVRM, omdat er niet in een toegang tot een gerecht is voorzien.

Prejudiciële vragen HvJ EU 29 april 2016; IEF 15934 ; IEFbe 1792; zaak C-177/16 (Latvijas Autoru)
Mededingingsrecht (102 VWEU). Collectief beheer. Vragen over misbruik machtspositie Letse Buma/Stemra en uitleg begrip billijke vergoeding voor auteursrechten. Geen rekening houden met tarieven buurlanden. Berekening omzet voor boete. Verzoekster is de Letse BUMA/STEMRA. Zij krijgt een boete opgelegd wegens het volgens de Letse mededingingsautoriteit toepassen van onbillijk hoge vergoedingen (auteursrechten). De boete is berekend op basis van verzoeksters omzet, inclusief de als auteursvergoeding geïnde bedragen. Verzoekster kan als enige organisatie licenties verlenen voor openbare uitvoering van muziekwerken. Zij heeft al eerder (in 2008) een boete opgelegd gekregen wegens misbruik van haar machtspositie wegens de door haar gehanteerde buitensporig hoge tarieven. Ook toen werd de boete berekend op basis van haar omzet, maar exclusief de als auteursvergoeding geïnde bedragen. In 2011 heeft zij nieuwe tarieven vastgesteld, naar aanleiding waarvan verweerster in 2012 een procedure heeft ingeleid. Verweerster stelde onder meer vast dat in vergelijking met buurlanden verzoeksters tarieven aanzienlijk hoger waren en dit door verzoekster niet kon worden gerechtvaardigd. Verzoekster blijft het oneens met de door de rechter toegestane vergelijking met de buurstaten en wijst onder meer op arrest C-245/00 [IE-klassieker naburige rechten] (geen verplichting rekening te houden met tarieven van buurlanden).

Vzr. Rechtbank Zeeland-West-Brabant 3 mei 2016, IEF 15928 (De Rooy tegen My Lady)
Auteursrecht. De Rooy wil My Lady verbieden om auteursrechtinbreuk te maken en het slaafs nabootsen van zijn portomonnees. Voor een auteursrechtelijke bescherming moet elk product een eigen oorspronkelijk karakter hebben en een stempel van de maker dragen. Voor slaafse nabootsing moeten producten een eigen plaats in de markt innemen, De voorzieningenrechter beslist dat de vormgeving zich niet aanmerkelijk onderscheidt, er geen sprake is van auteursrechtelijke bescherming. De gevorderde voorzieningen worden afgewezen.

Vzr. Rechtbank Gelderland 3 mei 2016, IEF 15929; ECLI:NL:RBGEL:2016:2862 (Paper Dreams tegen So Low)
Auteursrecht. Slaafse nabootsing. Paper Dreams importeert en exporteert cadeauartikelen, relatiegeschenken en wenskaarten. So Low heeft geschenk- en feestartikelen afgenomen van Paper Dreams en heeft nu soortgelijke huldeschilden, dobbelstenen, biervieltjes en desk signs in haar collectie. Het huldeschild in de vorm van een verkeersbord is algemeen bekend en wordt al sinds lange tijd gebruikt in vormgeving van verkeersvoorschriften. Een goud-koperkleurig bordje met een kolderieke tekst ter aanduiding van een functie is auteursrechtelijk beschermd. De vormgeving van ik-of-jij-dobbelsteen in combinatie met triviale teksten met handelingen uit het dagelijks leven is dat evenmin. Eigen plaats in de markt is onvoldoende aannemelijk gemaakt voor alle artikelen. De vorderingen worden afgewezen.