Portretrecht  

Vzr. Rechtbank Amsterdam, 7 augustus 2008, KG ZA 08-1389 SR/EB, Kemna tegen AVRO(met dank aan Fabiënne Meershoek, De Brauw Blackstone Westbroek)

Kort geding over uitzending Opsporing Verzocht.

K. is in 2006 door de rechtbank te Leeuwarden veroordeeld tot 18 jaar cel vanwege de zeer geweldadige roofmoord. In de aflevering “Het verloren leven van K” werd aandacht besteed aan de moord, de persoon van Reggy en zijn levensloop. De voorzieningenrechter oordeelt dat het recht van de AVRO op vrijheid van meningsuiting prevaleert boven de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van K.

"Het belichten van de geschiedenis van een individu om in breder verband een maatschappelijk probleem aan te kaarten levert niet zonder meer een inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van dat individu op."  Het is niet ongeoorloofd gegevens over de betrokkene in het verhaal te betrekken waaruit zijn afkomst en levensomstandigheden blijken. Dit "zijn gegevens die nu eenmaal aan de orde komen wanneer zijn leven wordt beschreven. Zonder deze gegevens is het verhaal van de adoptiemoeder ook niet begrijpelijk. Bovendien zijn de gegevens niet zo specifiek dat zij door derden buiten Haulerwijk tot K. te herleiden zijn." De geboortedatum en de initialen zijn wel specifiek, maar daarover oordeelt de voorzieningenrechter dat ze zeer kort in beeld zijn en dat deze gegevens voor een willekeurige derde onvoldoende aanknopingspunten geven om de identiteit van Kemna te achterhalen. Over de portretten zegt de voorzieningenrechter dat deze zodanig onherkenbaar (zullen) zijn gemaakt dat het geen inbreuk op de persoonlijke levenssfeer (meer) oplevert.

Met betrekking tot de volgens K. onjuiste beweringen van de adoptiemoeder overweegt de voorzieningenrechter het volgende. "De AVRO heeft voldoende afstand  genomen en kan daarom niet verantwoordelijk worden gesteld voor hetgeen de adoptiemoeder verklaart".
Ook kon de titel van het programma gehandhaafd blijven. "Uit de context blijkt volgens de voorzieningenrechter dat de titel niet zozeer is bedoeld om K. in een kwaad daglicht te stellen, maar dat daarmee tot uitdrukking wordt gebracht dat het leven van personen die bij een dergelijk misdrijf betrokken zijn geweest, daardoor wordt getekend. Van een ernstige aantijging is geen sprake." Van belang is hierbij nog dat aan het slot van programma wordt vermeld dat K. zijn leven niet als verloren beschouwt.

Lees het vonnis hier.

Rechtbank Rotterdam, 30 juli 2008, LJN: BD9665, Eiser tegen Gedaagde (portretrecht fysiotherapeut).

Portretrecht; publicatie foto wekt associatie met bepaald product; redelijk belang geportretteerde; portretrecht is geen IE-recht, vergoeding proceskosten o.g.v. art. 1019h Rv afgewezen. 

"5.4  Vervolgens is aan de orde de vraag of [eiseres] een redelijk belang heeft zich te verzetten tegen publicatie van haar foto in de folder. Te dien aanzien overweegt de rechtbank als volgt. Als onvoldoende gemotiveerd betwist staat vast dat [eiseres] thans werkzaam is als onafhankelijk adviseur en dat haar clientèle met name bestaat uit fysiotherapeuten. Daarbij komt het voor dat zij fysiotherapeuten adviseert omtrent aan te schaffen apparatuur. Gelet hierop heeft zij er belang bij om niet geassocieerd te worden met een bepaalde producent van die apparatuur. Dat door de litigieuze folder een verband wordt gelegd tussen [eiseres] en [gedaagde-1] als producent is evident, nu het logo met naam van [gedaagde-1] prominent op de voorzijde van de folder onder de foto van [eiseres] is vermeld. Door het aangeschreven publiek, de fysiotherapeuten, zal dit worden opgevat als een ondersteuning van de producten van [gedaagde-1]. Deze associatie wordt niet weggenomen door het feit dat de folder ter promotie van de AED is uitgegeven door [gedaagde-2] in het kader van de ideële doelstelling de eerste hulp aan personen die getroffen worden door een hartstilstand te verbeteren. De conclusie moet dan ook zijn dat door de in de folder opgewekte associatie met [gedaagde-1] inbreuk wordt gemaakt op het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer van [eiseres] in die zin dat haar reputatie als onafhankelijk adviseur wordt aangetast, zodat zij een redelijk belang heeft zich tegen publicatie van haar foto op de folder te verzetten. Dat zij geen verzilverbare populariteit geniet is daarbij - anders dan [gedaag[gedaagden] kennelijk meent - niet relevant.

(…) 5.10 (…)  [eiseres] heeft volledige vergoeding van de proceskosten gevorderd op grond van artikel 1019h Rv. Daarvoor is in het onderhavige geding echter geen plaats. Het portretrecht is geen intellectueel eigendomsrecht, maar een beperking op het auteursrecht ter bescherming van de geportretteerde tegen onrechtmatige schending van zijn recht op privacy of andere met de publicatie van het portret geschonden belangen, derhalve een species van de gewone onrechtmatige daad. Het enkele feit dat het portretrecht in de Auteurswet is opgenomen kan daaraan niet afdoen en is dan ook onvoldoende om een vordering wegens inbreuk op het portretrecht te kwalificeren als een vordering die is gericht op handhaving van een intellectueel eigendomsrecht als bedoeld in artikel 1019 Rv of artikel 2 lid 1 van de Handhavingsrichtlijn (richtlijn 2004/48/EG). [gedaagde-1] zal worden veroordeeld in de proceskosten begroot op basis van het “normale” liquidatietarief.”

Lees het vonnis hier.

Rechtbank Rotterdam, 30 juli 2008, LJN: BD9640, Eiseres tegen Uitgeverij (portret in erotisch maandblad voor zogeheten swingers). 

Portretrecht; herkenbaar in beeld op in swingerstijdschrift gepubliceerde foto's; toestemming; redelijk belang; gevorderde vergoeding proceskosten afgewezen: portretrecht is geen IE-recht. 

“5.5 Vaststaat dat eisers vrijwillig hebben deelgenomen aan de onderhavige foto-sessie ten behoeve van een reportage te publiceren in [X B.V.]. Voorts staat vast dat, kennelijk met het oog op de aard van de foto’s, in de uitnodiging was toegezegd dat desgewenst ( “auf wunsch und schriftlich notiert”) de gezichten onherkenbaar zouden worden gemaakt. Ter comparitie van partijen heeft [eiseres-3] verklaard dat eisers daarover ter plekke nog nadere vragen hebben gesteld aan zowel de exploitant van de club als aan de fotograaf. Aan beiden is toen duidelijk gemaakt dat eisers niet herkenbaar in beeld wilden en door beiden zou gezegd zijn dat de beste methode daartoe het ‘verpixelen’ van foto’s is. Volgens [eiseres-3] heeft hij vervolgens aan de fotograaf gevraagd of eisers nog iets moesten tekenen, waarop de fotograaf zou hebben geantwoord dat een schriftelijke verklaring niet nodig was, omdat hij de hele groep zou ‘verpixelen’. Zijdens eisers zijn ter zake nog schriftelijke verklaringen in het geding gebracht afkomstig van twee andere deelneemsters aan de foto-sessie en van [eiseres-2]. In deze verklaringen wordt bevestigd dat zowel de exploitant van de club als de fotograaf hen heeft verzekerd dat de gezichten onherkenbaar zouden worden gemaakt. Deze afspraak is zijdens [X B.V.] echter uitdrukkelijk betwist, onder verwijzing naar de onder 2.4 vermelde e-mail van de fotograaf. Volgens [X B.V.] heeft bij de bedoelde foto-sessie juist niemand bezwaar gemaakt tegen herkenbare afbeelding in [X B.V.]. [X B.V.] heeft daaromtrent uitdrukkelijk (tegen) bewijs aangeboden door middel van het horen van ter plekke eveneens aanwezige (andere) getuigen en de fotograaf.

5.6 Nu eisers zich op de rechtsgevolgen beroepen van hun stelling dat zou zijn afgesproken dat zij op de in [X B.V.] te publiceren foto’s onherkenbaar zouden worden gemaakt en dit gemotiveerd door [X B.V.] is betwist, rust op hen de bewijslast daarvan. Zij worden toegelaten tot het bewijs van de gestelde afspraak als hierna bepaald.

(…) 5.12 Tenslotte overweegt de rechtbank reeds thans - voor zover relevant - dat voor toewijzing van de gevorderde vergoeding van de daadwerkelijk door eisers gemaakte kosten in het onderhavige geding geen plaats is. Naar het oordeel van de rechtbank kan het portretrecht niet worden gekwalificeerd als een intellectueel eigendomsrecht als bedoeld in artikel 2 lid 1 van de Handhavingsrichtlijn (richtlijn 2004/48/EG). Het portretrecht vormt een beperking op het auteursrecht ter bescherming van de privacy of andere met de publicatie van het portret geschonden belangen van de geportretteerde en is te beschouwen als een gepositiveerde zorgvuldigheidsnorm. Het portretrecht komt ook niet voor op de lijst van rechten die door de Commissie in haar mededeling betreffende artikel 2 van de richtlijn (2005/295/EG, PbEG 13 april 2005, L 94/37) zijn benoemd als rechten die in ieder geval onder de richtlijn vallen. Het enkele feit dat het portretrecht is opgenomen in de Auteurswet kan daaraan niet afdoen.”

Lees het vonnis hier.

Rechtbank Rotterdam 30 juli 2008 HA ZA 08-82. Middelman tegen Enraf-Nonius B.V. en Stichting PulseXL (Met dank aan Helen Maatjes, Intellectueel Eigendom Advocaten)

Portretrecht, omvang toestemming, redelijk belang, gebruik portret voor reclame, portretrecht is geen IE.

Middelman is als werknemer van Enraf geportretteerd als fysiotherapeut die een patiënt behandeld op een massagebank van Enraf. De foto is daarna met toestemming van Middelman door Enraf gebruikt voor commerciële uitingen.

Stichting Pulse XL is een stichting met een ideële doelstelling die zich onder meer bezighoudt met promotie en implementatie van de Automatische Externe Defibrilator om de eerste hulp bij personen met hartstilstand te verbeteren.

In 2007 heeft Enraf PulseXL toestemming verleend om de foto te gebruiken in een folder ter promotie van de AED onder fysiotherapeuten. De folder is onder 7000 fysiotherapeuten verspreid. Middelman heeft zich hiertegen verzet.

De rechter 'haviltext' de toestemming en vindt dat Enraf in “redelijkheid niet heeft mogen aannemen dat Middelman destijds impliciet toestemming heeft gegeven voor publicatie van haar foto in de folder.”

Nu er geen toestemming is verleend, komt de vraag aan de orde of Middelman een redelijk belang heeft zich te verzetten tegen de publicatie. Middelman is inmiddels adviseur en haar klanten bestaan voornamelijk uit fysiotherapeuten. Zij heeft er een belang bij om niet geassocieerd te worden met een bepaalde producent van apparatuur. De folder toont duidelijk en prominent het logo van Enraf op de voorpagina van de folder. De associatie wordt niet weggenomen door het feit dat de folder ter promotie van de AED is uitgegeven door PulseXL in het kader van de ideële doelstelling. De opgewekte associatie maakt inbreuk op de eerbiediging van haar persoonlijke levenssfeer. Er is dus sprake van inbreuk op haar portretrecht.

PulseXL mocht erop vertrouwen dat Middelman aan Enraf toestemming had verleend, omdat deze eerder door Enraf zelf was gebruikt voor reclame-materiaal.

De rechtbank vindt € 2.500,- een schappelijk bedrag voor de schade en stelt nog vast dat 1019h Rv niet van toepassing is op portretrecht. Geen toewijzing van volledige proceskosten dus, maar ‘slechts’ het liquidatietarief.

Lees het vonnis hier.

Rechtbank Amsterdam 23 juli 2008, HA ZA 08-1477. M. tegen The Advanced Travel Partners Nederland B.V. (Met dank aan Kees Berendsen, Croon Davidovich)

Artikel 843a incident in portretrechtzaak.

In een artikel 843a-procedure gaat het om concrete, specifiek aan te duiden stukken die zien op de gestelde rechtsbetrekking. M. vordert in het incident echter afschrift van alle door ATP gesloten overeenkomsten en/of alle door ATP met derden gevoerde correspondentie met betrekking tot het vervaardigen en openbaar maken van televisiecommercials, 'audioboardings', billboards en alle overige uitingen, met uitzondering van de website www.vliegticketszoeken.nl, waarin of waarop gebruik is gemaakt van het portret van M., zonder te omschrijven op welke specifiek bepaalde bescheiden zij daarbij het oog heeft. Aldus is niet aan de door artikel 843a gestelde voorwaarden voldaan. De vordering wordt afgewezen. M. wordt in de proceskosten veroordeeld.

Lees het vonnis hier.

Het managen van muziekrechten. ”De Europese Commissie stemt woensdag voor een nieuw pan-Europees systeem voor het managen van muziekrechten. Voortaan kunnen auteurs van muziek zelf kiezen welke organisatie hun belangen behartigt. Ook moet het voor grensoverschrijdende uitzenders mogelijk worden om met één instantie zaken te doen, en het niet per lidstaat te hoeven afstemmen.”

Lees hier meer (z24).

Portretrechten. “De Graafschap wil geld zien in wat zij de 'affaire Akkermans' noemt. De voormalig financieel adviseur van de club lichtte de Achterhoekers in 2005 verkeerd voor omtrent de portretrechten van onder andere Eric Viscaal.

De Graafschap moest in mei 2005 900.000 euro aan de Belastingdienst betalen vanwege fouten inzake de portretrechten van verschillende spelers. Dankzij hoofdsponsor Grolsch en een aantal investeerders kon een faillisement afgewend worden. "Zij hebben ons toen gered", openbaart financieel directeur Henk Bloemers nu in De Gelderlander.

Lees hier meer (Voetbalprimeur). 

Wolter Kroes voor de rechter. “Feestband Santa Rosa heeft een kort geding aangespannen tegen Wolter Kroes. Eerder dit jaar beschuldigde Santa Rosa Wolter al van plagiaat met zijn nummer Viva Hollandia en dreigde naar de rechter te stappen. In 2005 namen zij hetzelfde nummer, een Nederlandse versie van Viva Colonia van de Duitse band Die Höhner, op.  (…) Maar nu is het dan zo ver. Leon Beelen en Willem Vogels, zangers van Santa Rosa, slepen Wolter naar de rechtebank, zo meldt Shownieuws. Op 19 augustus moet de zaak voorkomen.

Lees hier meer (Telegraaf).

Sylvie klaagt aan. “Sylvie van der Vaart klaagt een stripclub in de Amerikaanse staat Florida aan. Die heeft zonder toestemming een foto van de voetbalvrouw in een advertentie gebruikt. De Cheetah Strip Club in Miami heeft de foto van Sylvie van der Vaart van haar eigen website geplukt.”

Lees hier meer (Telegraaf).

Inbeslagnames gebeurd. “Bij de voormalige Belgische distributeur van het bedrijf Go Fast Sports Nederland BV, dat het energiedrankje Go Fast verkoopt, zijn er inbeslagnames gebeurd van voertuigen, vrachtwagens, promotiemateriaal, frigo's, computers en blikjes. Volgens de Nederlandse firma maakte de distributeur onrechtmatig gebruik van de naam Go Fast en verkocht ze vervalsingen van de energiedrank.

(…) De Belgische firma spande een rechtszaak aan in kort geding, die op 25 juli moet voorkomen, om de in beslag genomen goederen terug te krijgen.

Lees hier meer (Het Laatste Nieuws).

Van deze tijd. “Ondanks het onderstaande houdt het Marxistisch Internet Archief zich naar best vermogen aan de auteurswet. (…) Op het niveau waar wij, het Marxistisch Internet Archief, bewegen, dus tekst — en tekst aangaande specifieke politieke, economische, sociale en culturele inhouden, is het concept van auteursrechten vandaag remmend en zelfs voor de auteur contraproductief.
Niet dat we stellen dat de auteur geen recht heeft op zijn vergoeding voor zijn inspanning, maar is het redelijk, en dit heel zeker voor teksten en ideeën die de maatschappij en haar ordening aangaat, dat dit geregeld wordt door een wet die zich inschrijft in de koopwarenproductie, zodat als het niet meer rendeert uit de markt kan gehaald worden?

Lees hier meer (Marxistisch Internet Archief).

Portretrecht. “Imam wil geld zien van Geert WildersImam Fawaz Jneid van de As-Soennah moskee in Den Haag eist 55.000 euro van PVV-leider Wilders. Goede naamDe zeer orthodoxe imam figureerde in de anti-koranfilm Fitna. Hij vindt dat Wilders zijn 'goede naam en eer door het slijk heeft gehaald'. Ook zou zijn portretrecht zijn geschonden. (…) "Dit is de wereld op z'n kop", reageerde Wilders.”

Lees hier meer (RTL).

Auteursrecht Suriname. “Erkenning van auteursrechten blijkt niet in alle hoeken van de Surinaamse entertainmentwereld even goed door te klinken. Volgens minister Chandrikapersad Santokhi van Justitie & Politie is het een kwestie van belang. Twee groepen staan lijnrecht tegenover elkaar.”

Lees hier meer (Waterkant).

Christelijke componisten lopen geld mis. “De CNV Kunstenbond heeft een onderzoek ingesteld naar de afdracht die christelijke koren en bands en evangelische gemeenten betalen aan auteursrechtenorganisatie Buma. Volgens de bond komt bijna geen cent daarvan terecht bij de veelal christelijke componisten en tekstschrijvers. ,,Bij navraag bleek dat deze gelden ergens op een grote hoop belanden’’, aldus de bond.

Christelijke componisten en auteurs, zoals Elly & Rikkert Zuiderveld, Ralph van Manen en vele anderen zijn mede afhankelijk van auteursrechtelijke inkomsten. Ook het Leger des Heils, dat nogal wat componerende leden telt van wie het werk eveneens elders wordt gespeeld, heeft het nakijken.

(…) De Buma is verbaasd. ,,We hebben gisteren van de bond een brief ontvangen. We hebben de kwestie meteen intern uitgezet, maar kunnen ons eigenlijk niet voorstellen dat het op deze manier zo fout is gegaan.’’

Lees hier meer (Friesch Dagblad).

“De stichting heeft ten doel: het promoten en beschermen van wettelijke uitzonderingen op het auteursrecht en portretrecht; het streven naar gepaste wetgeving teneinde de vrije meningsuiting en de free flow of information op internet te beschermen en te stimuleren;

Stichting Copyright & Nieuwe Media is opgericht door een aantal toonaangevende internetondernemers die zich sterk willen maken voor de belangen van een ieder die op internet publiceert.De voortschrijdende technologie schept veel nieuwe publicatiemogelijkheden. Web 2.0 toepassingen zoals weblogs, wiki’s, YouTube etc. faciliteren de uitwisseling van kennis en ervaringen. Informatie is vrij toegankelijk voor iedereen. Dit vraagt om een nieuwe manier van omgaan met auteursrechten om de free flow van informatie op internet te beschermen en te stimuleren."

Lees hier meer.  Met helpdesk.

GvEA, 1 juli 2008, zaak T-328/05, Apple Computer, Inc tegen OHIM / TKS-Teknosoft SA(Nederlandse vertaling nog niet beschikbaar).

Oppositieprocedure. Aanvraag Gemeenschapswoormerk QUARTZ (Apple). Oppositie o.g.v. eerder gemeenschapsbeeldmerk QUARTZ. Oppositie toegewezen.

“59. Accordingly, the fact that the relevant public is composed of persons whose level of attention may be considered high is not sufficient, given the fact that the signs at issue are almost identical and the similarity between the goods in question, to exclude the possibility that that public might believe that the goods and services concerned come from the same undertaking or, as the case may be, from economically-linked undertakings.”

Lees het arrest hier.

Rechtbank Amsterdam , 16 januari 2008, LJN: BD5729, A. tegen Omroepvereniging VARA.

Stilfoto van videoclip rapper (‘op de foto is A te zien met twee schaars geklede dames’. Bij artikel over de stelling dat rapclips aanzetten tot groepsverkrachting. Portretrecht, onrechtmatige perspublicatie. Nalatigheid, VARA, immateriele schadevergoeding.

“5.1.  Voorop dient te worden gesteld dat partijen van mening verschillen over het antwoord op de vraag of A ten aanzien van de gebruikte ‘stil’ uit de videoclip bescherming toekomt als bedoeld in artikel 21 Auteurswet. Volgens Vara berust het auteursrecht op de video niet bij A maar bij de stuntschool, volgens A berust het auteursrecht bij hem.

5.2.  Vast staat dat het portret van A (in de vorm van de ‘stil’ uit zijn videoclip) is gebruikt door Vara zonder toestemming van A te hebben gevraagd. Of dit een schending van het portretrecht van A in de zin van artikel 21 Auteurswet betekent, kan in het midden blijven nu zowel op grond van artikel 21 Auteurswet als op grond van een onrechtmatige daad (schending van de persoonlijke levenssfeer van A in het bijzonder schending van zijn eer en goede naam) de rechtbank toe zal komen aan dezelfde belangenafweging waarbij het belang van A bij bescherming van zijn recht op eerbiediging van zijn persoonlijke levenssfeer dient te worden afgewogen tegen het recht op vrijheid van meningsuiting van Vara. Zoals de Hoge Raad bij arrest van 21 januari 1994 reeds heeft overwogen (HR 21 januari 1994, NJ 1994, 473), kent artikel 21 Auteurswet de geportretteerde een bescherming toe met name tegen inbreuken op zijn recht op eerbieding van zijn persoonlijke levenssfeer, maar dit recht heeft niet een absoluut gewicht dat in beginsel groter is dan het recht op vrijheid van meningsuiting.

Er bestaat geen deugdelijke reden om, ingeval het buiten toestemming van de geportretteerde publiceren van diens portret de vrijheid van meningsuiting in conflict brengt met het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer, ter beoordeling van de vraag aan welke beide vrijheden in het gegeven geval voorrang toekomt, anders te werk te gaan dan wanneer zodanig conflict zijn grond vindt in een andersoortige publicatie, zoals die van mededelingen. Ingeval in het kader van een perspublicatie een portret zonder toestemming van de geportretteerde openbaar wordt gemaakt, onder zodanige omstandigheden dat deze openbaarmaking een inbreuk vormt op zijn recht op eerbieding van zijn persoonlijke levenssfeer, kan het antwoord op de vraag of die openbaarmaking jegens hem onrechtmatig is, slechts worden gevonden door een afweging die met inachtneming van alle bijzonderheden van het gegeven geval ertoe strekt na te gaan welke van beide fundamentele rechten in dit geval zwaarder weegt. “

Lees het vonnis hier.

Rechtbank Amsterdam, 23 april 2008, LJN: BD5728, Nestlé Nederland B.V. tegen Nutricia Nederland B.V. 

Misleidende reclame, claimsverordening.

“4.25.  De rechtbank zal ten aanzien van de claims die zij misleidend of op grond van de Claimsverordening verboden acht de vorderingen tot het staken van het gebruik van die claims en de vorderingen tot rectificatie op na te noemen wijze toewijzen. Nu dit tot gevolg zal hebben dat er geen nieuwe producten en promotiemateriaal met de verboden claims in omloop komen en het publiek wordt geïnformeerd over het oordeel van de rechtbank ten aanzien van die claims, hebben partijen in dit geval geen belang bij de over en weer gevorderde terugname en vernietiging van reeds in de handel zijnde producten en promotiemateriaal met de verboden claims. Dat deel van de vorderingen zal dan ook worden afgewezen. Voorts zullen de gevorderde dwangsommen op na te noemen wijze worden gemaximeerd.”

Lees het vonnis hier. 

Rechtbank Middelburg, 11 juni 2008, LJN: BD5811, Gevoegde zaken Unitron Systems B.V. tegen Endotwinn B.V./ Unitron Systems B.V. c.s  tegen  Gedaagde c.s

Feitelijk ingewikkelde zaak over wortelkanaalmachine. Piepklein IE-componentje wordt niet nader uitgewerkt. “3.6 (…) Dat de overige gedaagden (als bestuurders) onrechtmatig zouden hebben gehandeld heeft Unitron c.s. niet onderbouwd. Deze gedaagden betwisten “het kunstmatig verschuiven van de intellectuele eigendomsrechten” in de zomer van 2005 naar MDCL;”

Lees het vonnis hier.