Portretrecht  

Rechtbank Breda, sector kanton, 22 oktober 2007, LJN: BB6099. Thorwald Veneberg tegen Rabo Wielerploegen B.V.

Curieuze omgekeerd-portretrechtzaak. Geen rechtens te rechtvaardigen belang bij vordering beroepswielrenner om deel te nemen aan de fotoreportage van de ploeg van 2008, nu hij voor die ploeg niet geselecteerd is. 

“De fotoreportage van 25 oktober 2007 betreft een interne aangelegenheid van Rabo. Van de individuele wielrenners worden foto’s gemaakt voor het Rabo Wielerboekje 2008. Tevens worden groepsfoto’s gemaakt voor ansichtkaarten en posters. Het fotomateriaal zal voor het eerst in 2008 worden gebruikt.

De voorzieningenrechter is van oordeel dat Veneberg thans geen rechtens te rechtvaardigen belang heeft bij zijn vordering tot deelname aan de fotoreportage aangezien het Rabo vrijstaat haar wielrenners hiervoor uit te nodigen. Vaststaat dat Veneberg niet geselecteerd is voor de ploeg van volgend jaar.”

Lees het vonnis hier.

Z24.nl bericht: Oranje-hockeyers willen zelf geld verdienen met hun portretrecht. “Na lang onderhandelen kwam Donk voor vorig jaar met de bond overeen dat de spelers vrij waren zelf geld te verdienen met hun portret en dat de bond de spelers een vast bedrag moest betalen om de portretten te mogen gebruiken. Wel werd afgesproken dat de spelers niet in zee zouden gaan met concurrenten van de sponsors van de bond.

Donk richtte vervolgens een stichting op om de portretrechten van de spelers te beheren. Een uit de hand gelopen vriendendienst, waar hij niks voor krijgt, zegt hij. De stichting ziet erop toe dat de spelers niet tegen elkaar worden uitgespeeld, zegt hij. De spelers van het Nederlands voetbalelftal hebben ook zo'n stichting.

Inmiddels is de bond erachter dat de vorig jaar gesloten deal toch niet zo handig is. Ook anderen konden nu immers een deal sluiten met de spelers en zo geld verdienen aan foto's van het Nederlands dames of herenhockeyteam. Dit gebeurde ook. Tijdens het WK verscheen een site met allerlei foto's over de teams. De bond was hier niet van te voren van op de hoogte en was er niet over te spreken. Momenteel wordt dus opnieuw onderhandeld over de rechten.

Portretrecht. "Ellie Speet, secretaris van de Nederlandse Vereniging van Fotojournalisten, zet haar vraagtekens bij de inbeslagname van foto’s van een 112Drenthe.com medewerkster Jeanet S. uit Assen.  (…) ”Even los van de vraag of je de ’112’ers’ journalisten kunt noemen, moet de politie wel hele goede redenen hebben om foto’s in beslag te nemen. Zeker als je niet eens weet wat er precies opstaat. De fotokaart had verzegeld moeten worden en bij een notaris neer moeten worden gelegd. De rechter beslist dan, of hier het portretrecht in het geding is of dat de foto’s gepubliceerd kunnen worden.

(…) Politiewoordvoerder Bert Peters meldt echter, dat de genomen foto’s in strijd zijn met het portretrecht van de agenten. ”Op die foto’s staan agenten individueel afgebeeld. Kijk, bij een politieoptreden bestaat natuurlijk altijd de kans dat er een persfoto van de algemene situatie wordt gepubliceerd. Dat is ook geen probleem. Maar nu gaat het puur om de agenten zelf, die eventueel op een nieuwssite kunnen worden getoond. We hebben overigens van het openbaar ministerie begrepen dat we op een goede manier hebben gehandeld. Maar het is uiteindelijk de rechter die beslist of we terecht of onterecht hebben gehandeld.”

Lees hier meer (Dagblad van het Noorden).

Gaspedaal. "Wegener dreigt Gaspedaal.nl met kort geding.  Wegener Multimedia, eigenaar van occasionsite AutoTrack.nl, eist dat GasPedaal.nl niet langer autoadvertenties van AutoTrack overneemt en publiceert. 

“Gezien de jurisprudentie die er ligt, zien wij geen enkele reden om wijzigingen in onze dienst door te voeren," zegt directeur Jan-Willem Tusveld van Innoweb, de exploitant van Gaspedaal. "Wat wij doen valt naar onze mening volledig binnen de gerechtelijke kaders die zijn gesteld in eerdere vergelijkbare zaken, zoals die van Jaap.nl."

Lees hier meer (Emerce).

Grote passages. "Historicus Arianne Baggerman beschuldigt in Hollands Maandblad schrijver Atte Jongstra ervan dat hij zonder bronvermelding 'grote passages' overneemt uit negentiende-eeuwse egodocumenten, in zijn roman Henry II Fix. Jongstra is niet onder de indruk en komt met een repliek.

Volgens Jongstra heeft Baggerman er niets van begrepen: 'Ik had al eerder onvrede bespeurd in het kamp van de droogstoppeligen. (…) De suggestie van plagiaat werpt Jongstra verre van zich: 'Als je kiest voor de vorm die ik gebruikt heb, dan kun je niet overal een bronvermelding bij zetten. Ik kon niet anders, dan alles aan het personage Fix toeschrijven.'  (…) 'Dat staat ook gewoon achter in het boek,' zegt Jongstra, 'met de mededeling dat ik me vrijelijk heb bediend uit de gebruikte bronnen. Ik ben daar dus heel open in geweest."

Lees hier meer (alleen abonneesBoekblad.nl).

Bloemlezing. "Er is enige ophef ontstaan over de nieuwe bloemlezing van Gerrit Komrij, De Nederlandse kinderpoëzie in 1000 en enige gedichten (Prometheus).  Dichter Ted van Lieshout (…)  vermoedt dat de bundel al gedrukt was voordat de dichters toestemming hadden gegeven voor opname in de bloemlezing. Ook is hij niet erg te spreken over het honorarium dat uitgeverij Prometheus voorstelde, vijf euro per opgenomen gedicht. ‘Ik ben bang dat dichters straks moeten gaan betalen voor opname in een bloemlezing.

Job Lisman, hoofdredacteur bij uitgeverij Prometheus/Bert Bakker, erkent dat de uitgeverij wat aan de late kant is geweest met het vragen van toestemming. (…) Die vijf euro is hetzelfde bedrag dat Prometheus drie jaar geleden bood bij de laatste Dikke Komrij, De Nederlandse poëzie van de 19de tot en met de 21ste eeuw in 2000 en enige gedichten. ‘Wij hebben destijds geen enkele klacht ontvangen over dit bedrag."

Lees hier meer (alleen abonnees Boekblad.nl). 

Rechtbank Amsterdam, 13 september 2007, LJN: BB3558, Eiser tegen Weekbladpers, h.o.d.n. Weekbladpers Tijdschriften B.V. en Vrij Nederland

Vonnis, in aansluiting op dit eerdere bericht. Samenvatting rechtspraak.nl: De voorzieningenrechter heeft het weekblad Vrij Nederland verboden de in het nummer van 5 september 2007 gepubliceerde foto van Z. - voormalig advocaat en juridisch adviseur van de vermoorde vastgoedhandelaar Endstra - opnieuw te verspreiden of ter publicatie aan te bieden. Z. is een belangrijke getuige in het strafproces tegen H., verdachte van afpersing van (onder meer) Endstra.

De voorzieningenrechter is van oordeel dat het (opnieuw) verspreiden van de foto de traceerbaarheid van Z. kan vergroten en daarmee zijn veiligheidsrisico en acht de aanvankelijke publicatie onrechtmatig. Z. wordt vooralsnog niet beschouwd als een 'publiek figuur'. De vordering om de gehele oplage van Vrij Nederland terug te halen (een zogenoemde 'recall') is afgewezen, omdat het bewuste nummer al bij de abonnees ligt en de foto daarmee reeds deel uitmaakt van het publieke domein, waardoor een dergelijke maatregel weinig effect zou sorteren. Een verbod voor de toekomst is wel gegeven, om te vermijden dat de beeltenis van Z. opnieuw onder de aandacht wordt gebracht.”

Lee het vonnis hier.

(Niet-auteursrechtelijk) portretrecht. Diverse media berichten dat de Vrij Nederland gisterochtend door de Amsterdamse kortgedingrechter 'op de vingers is getikt' voor de publicatie van een foto van voormalig advocaat Bram Zeegers. 

“Volgens de rechtbank brengt het weekblad met de publicatie de veiligheid van Zeegers in gevaar. De voormalig juridisch adviseur van vastgoedhandelaar Willem Endstra is een belangrijke getuige in het proces tegen Heineken-ontvoerder Willem Holleeder. De eis van Zeegers om de oplage van Vrij Nederland uit de handel te halen, werd afgewezen omdat dat praktisch niet meer mogelijk is.

Vrij Nederland zelf bericht: “Het plaatsen van de foto van Zeegers vloeit voort uit deze zelfgekozen positie en ook uit het feit dat hij zelf de aandacht op zich vestigt door op te treden als kroongetuige tegen Holleeder. In de dagvaarding wordt gewezen op het verhoogd veiligheidsrisico dat Zeegers zou lopen door publicatie en verspreiding van de foto. VN ziet dit niet zo. VN vindt dat de foto op zich niet het veiligheidsrisico doet ontstaan, maar dat andere factoren daarvoor verantwoordelijk zijn."

Lees hier (NRC) en hier (VN) meer.

Geen commentaar.nl bericht dat het lijkt of SP kamerlid Harry van Bommel “bijklust als aanprijzer van verschillende website-pakketten bij de internetprovider PINS. (…) Zijn reactie? Hij baalt er stevig van, aangezien hij van niets weet. Volgens hem heeft PINS de foto zonder toestemming geplaatst. Van Bommel: "Samen met onze juristen ben ik nu bezig te bezien wat wijsheid is. Vermoedelijk wordt het eerst een vriendelijk verzoek om mijn afbeelding daar weg te halen. Natuurlijk zullen we onderzoeken wat we nog meer kunnen doen. In het uiterste geval zal ik via de rechter verwijdering afdwingen. Zover hoeft het wat mij betreft echter niet te komen." Volgens PINS zou het gaan om een zogenaamde stockfoto, de foto’s op de site zijn inmiddels vervangen.

Lees hier meer.

Kamervragen met antwoord,  nr. 2152, 2e Kamer. Antwoord op vragen van het lid Haverkamp (CDA) aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over foto's van politieagenten op Internet.

“(…) Indien er sprake is van een portret dat niet in opdracht van de geportretteerde is gemaakt, is openbaarmaking niet toegestaan voor zover een redelijk belang van de geportretteerde zich daartegen verzet (art. 21 Auteurswet 1912).  (…) In zijn algemeenheid valt er dus geen uitspraak te doen over eventuele schending van privacy van de agenten door plaatsing van hun foto op de site. In het licht van het bovenstaande zie ik geen aanleiding om nadere regels te stellen met betrekking tot de bescherming van het portretrecht van politieambtenaren.

Indien agenten menen in hun recht geschonden te zijn ten gevolge van de normale uitoefening van hun taak, worden zij in beginsel ondersteund in het halen van hun recht door het korps waarbij zij in dienst zijn. Dit is ook uitgewerkt in art. 69a tweede lid van het Besluit algemene rechtspositie politie. Verder staat de rechtsgang bij de burgerlijke rechter open.

Uit jurisprudentie blijkt dat een van de uitgangspunten bij de belangenafweging is dat personen die in het kader van een onderwerp van maatschappelijk belang in het openbaar in de uitoefening van hun functie optreden, zoals politieambtenaren, als publieke personen onder omstandigheden meer kritiek en een grotere inbreuk op hun persoonlijke levenssfeer moeten toestaan dan privépersonen.  (…) Ook voor [andere openbare ambtsdragers, zoals officieren van justitie of rechters- IEF] geldt de algemene regeling van de auteurswet 1912, met de daarbij behorende belangenafweging. Voor zover deze personen in de openbaarheid hun functie uitoefenen, geldt dezelfde redenering als voor politieambtenaren, en zie ik geen reden voor aanpassing van de bestaande mogelijkheden.”

Lees het kamerstuk hier.

Is Bas Kist de Albert Verlinde van het IE recht? Of is dat zo’n smadelijke suggestie dat de zaak Kist vs. IEForum.nl prominent kan worden opgenomen in de volgende druk van Kists laatste boek  “Blijf van mijn naam af! BN’ers in conflict over merk, portretten en privacy”?

Mocht dat zo zijn, dan zal de verdediging geweest zijn dat een boek als dit juist daarom zo aardig is, omdat Kist als een volleerd anekdotikus de smakelijkste pers- en portretrechtzaken over bekende Nederlanders op toegankelijke wijze en met juist geplaatste titels (“Bretels versus Befje”), illustraties en citaten (“Joling gilde het uit: tyfushoer, kankerwijf”) presenteert aan de lezer, waardoor een dergelijke vergelijking als vanzelf komt bovendrijven. En gezien de op zijn minst onfatsoenlijk afbeeldingen op het omslag zou het bovendien veel te ver gaan om te stellen dat Kist een imago of reputatie bezit waaraan een eenvoudige vergelijking met een keurige presentator nog nader afbreuk zou kunnen doen.

Het is geen proefschrift, maar dat is natuurlijk ook helemaal niet de bedoeling van het boek. “Blijf van mijn naam af! is prima entertainment voor leken (“met eenvoudiger taalgebruik worden vonnissen en arresten toegankelijk gemaakt”), maar ook voor juristen, die in aansluiting op  het inmiddels al weer 4 jaar oude  “Portretrecht voor iedereen” van Visser en Schuijt , een aantal zaken nog een keer overzichtelijk gepresenteerd krijgen -met dien verstande dat het in dit boek alleen gaat om bekende Nederlanders en belangrijke portretrechtzaken over niet-bekende Nederlanders dus ontbreken.

Naast een recensie-exemplaar heeft uitgeverij Podium voor de lezers van IEForum.nl vijf gratis exemplaren ter beschikking gesteld. Die vijf exemplaren worden verloot onder diegenen die het antwoord weet op een vraag die in dit boek niet ter sprake komt: Hoe lang overleeft in Nederland het portretrecht de geportretteerde? Inzendingen kunnen tot en met 1 augustus worden gemaild aan IEForum.nl

Bas Kist, Blijf van mijn naam af! Uitgeverij Podium, Amsterdam 2007, € 17,50. 

Kamerstukken. Niet-dossierstuk just070356, 2e Kamer. Handhaving. Brief van de minister van Justitie over uitstelbericht Kabinetsstandpunt richtlijn handhaving intellectuele eigendomsrechten

“Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 4 juni 2007

Onder verwijzing naar uw brief van 25 mei 2007, met kenmerk 07-Just-B-033, met het verzoek om uiterlijk dinsdag 5 juni a.s. het kabinetsstandpunt over de richtlijn betreffende de maatregelen en procedures om de handhaving van intellectuele eigendomsrechten te waarborgen aan de Kamer te doen toekomen, deel ik u mee dat de genoemde datum -vanwege de interdepartementale overlegstructuur- helaas niet kan worden gehaald.

Naar verwachting zal het kabinetsstandpunt, dat neergelegd wordt in een BNC-fiche, u in week 25 toekomen. 

De Minister van Justitie, E.M.H. Hirsch Ballin

Photoq.nl bericht: “De Stichting Ideële Reclame is bezig met de samenstelling van een jublieumboek en vroeg fotografen om bijdragen met het thema solidariteit, maar één daarvan komt zeker niet in het boek te staan. Het is een fotomontage van Bert Sissingh waarop Pim Fortuyn en Theo van Gogh als klaar-overs drie jonge vrouwen met een hoofddoekje over een zebrapad laten oversteken.

(…) Verder voert SIRE juridische bezwaren aan, met name op het gebied van portretrecht. Uit het advies van de juriste van SIRE: ‘(…) De foto geeft niet hun denkbeelden weer (is zelfs in tegenspraak met hun denkbeelden) en dit geeft de nabestaanden een redelijk belang bij verzet tegen de foto. De nabestaanden kunnen daarom het gebruik van de foto verbieden. Dit maakt het gebruik van de foto door SIRE riskant. Als de rechter de nabestaanden gelijk geeft kan dit resulteren in een schadevergoeding (een boekverbod lijkt mij minder waarschijnlijk).'

Lees hier meer.