Portretrecht  

IEF 5020

Goed dicht laten timmeren

agr.gifDe Telegraaf bericht: “Anneke Grönloh heeft haar advocaat op de hoogte gesteld van de persiflage op haar die Paul de Leeuw tijdens zijn Symphonica in Rosso-concerten laat zien. "Hij is hiermee duidelijk in overtreding", zegt Anneke's manager Bart Peeters. (…) Omdat in de tussentijd enkele gesprekken zijn geweest tussen Anneke en Paul leek het erop alsof de strijdbijl was begraven. (…) "Om die reden hebben we het destijds juridisch zo goed dicht laten timmeren dat Paul nooit meer een dergelijke persiflage op Anneke mag doen. Als hij dan nu roept dat hij alleen niet meer op tv als Anneke te zien mag zijn, heeft hij het mis. Vandaag hebben we onze advocaat op de hoogte gesteld van Paul's actie. Wat daaruit voort gaat vloeien, weten we nog niet."

Lees hier meer.

IEF 5011

Bedacht en beducht moet zijn

Voorzieningenrechter Rechtbank Amsterdam, LJN: BB6926. Prins Willem Alexander, Prinses Maxima, mede als wettelijk vertegenwoordigers van Prinses Catharina-Amalia, Prins Maurits, Prinses Marilène, mede in hun hoedanigheid van wettelijk vertegenwoordigers van Anastasia en Lucas van Lippe-Biesterfeld van Vollenhoven tegen de Vereniging Martijn.

Nootwaardig vonnis, in naam der Koningin en over haar familie. Websitebeheerder pedofielensite met forum moet gezien de aard van de website berichten controleren op portretrecht- en privacy-inbreuk. Controle op auteursrechtinbreuk kan echter niet worden verwacht van de beheerder.

De gedaagde, advocaatloze, vereniging is eigenaar van de website www.martijn.org en heeft als oogmerk het verspreiden van bepaalde ideeën over en acceptatie van pedofilie. Op een forum op de website stond tot voorkort een door Willem Alexander gemaakte foto van zijn dochter Amalia. De foto was door een member van het forum op de site gezet. Volgens de eisers werden er ook foto’s van de kinderen van Prins Maurits en Prinses Marilène op de website geplaatst, maar dan op een besloten deel van de website.

Op grond van het auteursrecht, portretrecht en bescherming van de persoonlijke levenssfeer verzoeken eisers in dit kort geding om een verbod tot openbaarmaking van foto’s van de minderjarige kinderen van eisers op een website van de vereniging. Wellicht opemerkelijk is dat de auteursrechtelijke vordering wordt afgewezen, maar de vorderingen met betrekking tot het portretrecht en de persoonlijke levenssfeer worden toegewezen.

“De vereniging heeft aannemelijk gemaakt dat genoemde forummember de foto en de bijbehorende tekst heeft geplaatst en zij heeft voldoende gegevens van forummember bekend gemaakt om diens identiteit te kunnen achterhalen. De plaatsing van een auteursrechtelijk beschermd portret van Prinses Amalia op het forum door die forummember, brengt mee dat eisers in de eerste plaats die forummember zouden moeten aanspreken op schending van het auteursrecht op die foto. De vereniging biedt met haar forum weliswaar een podium voor members, ook voor het plaatsen van foto’s, maar zij heeft zelf de portretten niet geplaatst en in zijn algemeenheid kan niet worden gezegd dat het aanstonds voor vereniging kenbaar is, dan wel moet zijn, dat met die plaatsing het auteursrecht van een derde wordt geschonden.

Het gaat te ver om van een eigenaar of beheerder van een website, dus ook van de vereniging, te verlangen dat zij op voorhand de op het forum te plaatsen stukken, of dit nu teksten zijn, foto’s of andere werken, op schending van auteursrechten van derden onderzoekt. (…) Wel is de eigenaar of beheerder van een website gehouden op eerste aanmaning, zodra hem door mededeling van de auteursrechthebbende bekend wordt dat op zijn website een publicatie in strijd met een auteursrecht plaatsvindt, die publicatie op zijn website te beëindigen. Aan die verplichting heeft de vereniging, naar zij voldoende aannemelijk heeft gemaakt, voldaan.”

Maar bij portretten ligt dat anders:

“(…) dat op grond van het bijzondere karakter van de website van gedaagde zij bedacht moet zijn op, en beducht moet zijn voor misbruik en ook door haar ongewenst gebruik van haar website. Om die reden mag van gedaagde – anders dan wellicht [deze slag om de arm zal ongetwijfeld opduiken in toekomstige geschillen – IEF] van eigenaren of beheerders van websites die door hun aard niet op dergelijk misbruik en onbedoeld gebruik bedacht behoeven te zijn – worden verlangd dat zij bij het beheren van die website en van dat forum zodanige voorzieningen treft dat niet dankzij door haar geopende publicatiemogelijkheden personen, die de grenzen aan hun vrijheid van meningsuiting niet kennen, van die website gebruik kunnen maken om publicaties die inbreuken op de rechten van anderen opleveren te verspreiden.

Het beroep van gedaagde op het bepaalde in artikel 6:196c BW gaat niet op. Zij is geen internet dienstverlener die uitsluitend (technische) toegang verschaft tot een communicatienetwerk of behulpzaam is bij het tijdelijk, tussentijds geautomatiseerd opslaan van gegevens van een ander. Zij selecteert immers de personen die zij tot haar forum actief toegang verleent en plaatst dat forum in de context van haar eigen doelstellingen.

Gedaagde bestrijdt niet dat de publicatie van de foto's in strijd is met het portretrecht van de kinderen en inbreuk maakt op de persoonlijke levenssfeer van die kinderen en hun ouders. Zij meent echter dat van haar, als kleine organisatie, niet kan worden verlangd dat zij 24 uur per dag haar forumpagina bewaakt, teneinde publicaties als de onderhavige op ieder moment van de dag te onderscheppen.

Dit standpunt kan niet worden gevolgd. Het organisatorische onvermogen van gedaagde rechtvaardigt geen inbreuk op de rechten van anderen. Naar gedaagde heeft gesteld controleert zij min of meer regelmatig de berichten op het forum op rechtmatigheid. Niet valt in te zien waarom gedaagde haar forum niet zo zou kunnen inrichten dat daarop slechts berichten worden geplaatst nadat die controle heeft plaatsgevonden. Dat daarbij enige vertraging in publicatie van meningen van forumbezoekers plaatsvindt, leidt niet tot de conclusie dat het recht op vrijheid van meningsuiting van gedaagde zelf niet is gewaarborgd.”

De vordering met betrekking tot de volledige proceskosten wordt afgewezen op formele gronden:

“Eisers hebben ter terechtzitting verzocht om vergoeding van de volledige proceskosten ingevolge artikel 1019h Rv. Nu in de dagvaarding enkel de gebruikelijke veroordeling in de proceskosten wordt gevorderd en gedaagde zich op de eerst aan het slot van het pleidooi van eisers geuite vordering niet heeft kunnen voorbereiden en daartegen dus geen gemotiveerd verweer heeft kunnen voeren, wordt vergoeding van de volledige proceskosten afgewezen.”

Lees het vonnis hier. Lees de eerste commentaren van Alberdingk Thijm (hier) en Van Gelderen (hier) en, via recht.nl, de pleitnota’s en producties van de vereniging Martijn (hier).

IEF 4998

Eerst even voor jezelf lezen

Rechtbank Amsterdam, LJN: BB6926, 1 november 2007, ZKH Willem-Alexander c.s. tegen Vereniging Martijn.

“Gedaagde bestrijdt niet dat de publicatie van de foto's in strijd is met het portretrecht van de kinderen en inbreuk maakt op de persoonlijke levenssfeer van die kinderen en hun ouders. Zij meent echter dat van haar, als kleine organisatie, niet kan worden verlangd dat zij 24 uur per dag haar forumpagina bewaakt, teneinde publicaties als de onderhavige op ieder moment van de dag te onderscheppen.  Dit standpunt kan niet worden gevolgd. Het organisatorische onvermogen van gedaagde rechtvaardigt geen inbreuk op de rechten van anderen.”

Lees het vonnis hier

Rechtbank Amsterdam, 1 november 2007, LJN: BB6923, G-Star International B.V. tegen New Yorker S.H.K. Jeans GmbH,

Samenvatting Rechtspraak.nl: “Kledingfabrikant G-Star vordert in kort geding het uit de handel nemen van twee spijkerbroeken van gedaagden vanwege strijd met haar auteursrecht en haar merkenrechten op een broek van G-Star met de naam Elwood. Geoordeeld wordt dat met één van die twee broeken inderdaad inbreuk wordt gemaakt op de rechten van G-Star.”

Lees het vonnis hier.

IEF 4946

Portretplicht

rbbw.gifRechtbank Breda, sector kanton, 22 oktober 2007, LJN: BB6099. Thorwald Veneberg tegen Rabo Wielerploegen B.V.

Curieuze omgekeerd-portretrechtzaak. Geen rechtens te rechtvaardigen belang bij vordering beroepswielrenner om deel te nemen aan de fotoreportage van de ploeg van 2008, nu hij voor die ploeg niet geselecteerd is. 

“De fotoreportage van 25 oktober 2007 betreft een interne aangelegenheid van Rabo. Van de individuele wielrenners worden foto’s gemaakt voor het Rabo Wielerboekje 2008. Tevens worden groepsfoto’s gemaakt voor ansichtkaarten en posters. Het fotomateriaal zal voor het eerst in 2008 worden gebruikt.

De voorzieningenrechter is van oordeel dat Veneberg thans geen rechtens te rechtvaardigen belang heeft bij zijn vordering tot deelname aan de fotoreportage aangezien het Rabo vrijstaat haar wielrenners hiervoor uit te nodigen. Vaststaat dat Veneberg niet geselecteerd is voor de ploeg van volgend jaar.”

Lees het vonnis hier.

IEF 4842

Het portretrecht van de spelers als speler

hst.gifZ24.nl bericht: Oranje-hockeyers willen zelf geld verdienen met hun portretrecht. “Na lang onderhandelen kwam Donk voor vorig jaar met de bond overeen dat de spelers vrij waren zelf geld te verdienen met hun portret en dat de bond de spelers een vast bedrag moest betalen om de portretten te mogen gebruiken. Wel werd afgesproken dat de spelers niet in zee zouden gaan met concurrenten van de sponsors van de bond.

Donk richtte vervolgens een stichting op om de portretrechten van de spelers te beheren. Een uit de hand gelopen vriendendienst, waar hij niks voor krijgt, zegt hij. De stichting ziet erop toe dat de spelers niet tegen elkaar worden uitgespeeld, zegt hij. De spelers van het Nederlands voetbalelftal hebben ook zo'n stichting.

Inmiddels is de bond erachter dat de vorig jaar gesloten deal toch niet zo handig is. Ook anderen konden nu immers een deal sluiten met de spelers en zo geld verdienen aan foto's van het Nederlands dames of herenhockeyteam. Dit gebeurde ook. Tijdens het WK verscheen een site met allerlei foto's over de teams. De bond was hier niet van te voren van op de hoogte en was er niet over te spreken. Momenteel wordt dus opnieuw onderhandeld over de rechten.

Volgens Donk wil de bond weer de exclusieve rechten op het gebruik van de portretten en dat is terug bij af, vindt hij. Door de professionalisering die de hockeysport heeft doorgemaakt, kan dit ook niet meer, zegt hij. De spelers hebben contracten met hun clubs en met eigen sponsors.

Hockeybond-directeur Johan Wakkie benadrukt dat het de bond helemaal niet gaat om het portretrecht van de spelers in al hun hoedanigheden, maar om het portretrecht van de spelers als speler van het Nederlandse team, van de speler in een oranje shirt dus. Hij denkt dat ze zullen uitkomen op een regeling vergelijkbaar met die van de KNVB. Daar delen de spelers gewoon mee in de opbrengst. Hoe de regeling er precies uitziet willen zowel Wakkie als de KNVB niet zeggen.

Donk denkt dat de onderhandelingen over een week of twee zullen worden afgerond. Volgens hem ziet het er nu naar uit dat de bond de stichting een vast bedrag gaat betalen in ruil voor de afspraak dat de hockeyers in hun hoedanigheid van Nederlands elftal-spelers niet met concurrenten van sponsors van de bond in zee gaan. Daarnaast mogen de sponsors van de bond tegen betaling van een vast bedrag de portretten van de spelers gebruiken. Hoe en hoe vaak de sponsors dit mogen gebruiken, wordt precies afgesproken.”

Lees het volledige artikel hier.

IEF 4797

Faits Divers

Portretrecht. "Ellie Speet, secretaris van de Nederlandse Vereniging van Fotojournalisten, zet haar vraagtekens bij de inbeslagname van foto’s van een 112Drenthe.com medewerkster Jeanet S. uit Assen.  (…) ”Even los van de vraag of je de ’112’ers’ journalisten kunt noemen, moet de politie wel hele goede redenen hebben om foto’s in beslag te nemen. Zeker als je niet eens weet wat er precies opstaat. De fotokaart had verzegeld moeten worden en bij een notaris neer moeten worden gelegd. De rechter beslist dan, of hier het portretrecht in het geding is of dat de foto’s gepubliceerd kunnen worden.

(…) Politiewoordvoerder Bert Peters meldt echter, dat de genomen foto’s in strijd zijn met het portretrecht van de agenten. ”Op die foto’s staan agenten individueel afgebeeld. Kijk, bij een politieoptreden bestaat natuurlijk altijd de kans dat er een persfoto van de algemene situatie wordt gepubliceerd. Dat is ook geen probleem. Maar nu gaat het puur om de agenten zelf, die eventueel op een nieuwssite kunnen worden getoond. We hebben overigens van het openbaar ministerie begrepen dat we op een goede manier hebben gehandeld. Maar het is uiteindelijk de rechter die beslist of we terecht of onterecht hebben gehandeld.”

Lees hier meer (Dagblad van het Noorden).

Gaspedaal. "Wegener dreigt Gaspedaal.nl met kort geding.  Wegener Multimedia, eigenaar van occasionsite AutoTrack.nl, eist dat GasPedaal.nl niet langer autoadvertenties van AutoTrack overneemt en publiceert. 

“Gezien de jurisprudentie die er ligt, zien wij geen enkele reden om wijzigingen in onze dienst door te voeren," zegt directeur Jan-Willem Tusveld van Innoweb, de exploitant van Gaspedaal. "Wat wij doen valt naar onze mening volledig binnen de gerechtelijke kaders die zijn gesteld in eerdere vergelijkbare zaken, zoals die van Jaap.nl."

Lees hier meer (Emerce).

Grote passages. "Historicus Arianne Baggerman beschuldigt in Hollands Maandblad schrijver Atte Jongstra ervan dat hij zonder bronvermelding 'grote passages' overneemt uit negentiende-eeuwse egodocumenten, in zijn roman Henry II Fix. Jongstra is niet onder de indruk en komt met een repliek.

Volgens Jongstra heeft Baggerman er niets van begrepen: 'Ik had al eerder onvrede bespeurd in het kamp van de droogstoppeligen. (…) De suggestie van plagiaat werpt Jongstra verre van zich: 'Als je kiest voor de vorm die ik gebruikt heb, dan kun je niet overal een bronvermelding bij zetten. Ik kon niet anders, dan alles aan het personage Fix toeschrijven.'  (…) 'Dat staat ook gewoon achter in het boek,' zegt Jongstra, 'met de mededeling dat ik me vrijelijk heb bediend uit de gebruikte bronnen. Ik ben daar dus heel open in geweest."

Lees hier meer (alleen abonneesBoekblad.nl).

Bloemlezing. "Er is enige ophef ontstaan over de nieuwe bloemlezing van Gerrit Komrij, De Nederlandse kinderpoëzie in 1000 en enige gedichten (Prometheus).  Dichter Ted van Lieshout (…)  vermoedt dat de bundel al gedrukt was voordat de dichters toestemming hadden gegeven voor opname in de bloemlezing. Ook is hij niet erg te spreken over het honorarium dat uitgeverij Prometheus voorstelde, vijf euro per opgenomen gedicht. ‘Ik ben bang dat dichters straks moeten gaan betalen voor opname in een bloemlezing.

Job Lisman, hoofdredacteur bij uitgeverij Prometheus/Bert Bakker, erkent dat de uitgeverij wat aan de late kant is geweest met het vragen van toestemming. (…) Die vijf euro is hetzelfde bedrag dat Prometheus drie jaar geleden bood bij de laatste Dikke Komrij, De Nederlandse poëzie van de 19de tot en met de 21ste eeuw in 2000 en enige gedichten. ‘Wij hebben destijds geen enkele klacht ontvangen over dit bedrag."

Lees hier meer (alleen abonnees Boekblad.nl). 

IEF 4676

Praktisch niet meer mogelijk (vonnis)

Rechtbank Amsterdam, 13 september 2007, LJN: BB3558, Eiser tegen Weekbladpers, h.o.d.n. Weekbladpers Tijdschriften B.V. en Vrij Nederland

Vonnis, in aansluiting op dit eerdere bericht. Samenvatting rechtspraak.nl: De voorzieningenrechter heeft het weekblad Vrij Nederland verboden de in het nummer van 5 september 2007 gepubliceerde foto van Z. - voormalig advocaat en juridisch adviseur van de vermoorde vastgoedhandelaar Endstra - opnieuw te verspreiden of ter publicatie aan te bieden. Z. is een belangrijke getuige in het strafproces tegen H., verdachte van afpersing van (onder meer) Endstra.

De voorzieningenrechter is van oordeel dat het (opnieuw) verspreiden van de foto de traceerbaarheid van Z. kan vergroten en daarmee zijn veiligheidsrisico en acht de aanvankelijke publicatie onrechtmatig. Z. wordt vooralsnog niet beschouwd als een 'publiek figuur'. De vordering om de gehele oplage van Vrij Nederland terug te halen (een zogenoemde 'recall') is afgewezen, omdat het bewuste nummer al bij de abonnees ligt en de foto daarmee reeds deel uitmaakt van het publieke domein, waardoor een dergelijke maatregel weinig effect zou sorteren. Een verbod voor de toekomst is wel gegeven, om te vermijden dat de beeltenis van Z. opnieuw onder de aandacht wordt gebracht.”

Lee het vonnis hier.

IEF 4617

Praktisch niet meer mogelijk

vnz.gif(Niet-auteursrechtelijk) portretrecht. Diverse media berichten dat de Vrij Nederland gisterochtend door de Amsterdamse kortgedingrechter 'op de vingers is getikt' voor de publicatie van een foto van voormalig advocaat Bram Zeegers. 

“Volgens de rechtbank brengt het weekblad met de publicatie de veiligheid van Zeegers in gevaar. De voormalig juridisch adviseur van vastgoedhandelaar Willem Endstra is een belangrijke getuige in het proces tegen Heineken-ontvoerder Willem Holleeder. De eis van Zeegers om de oplage van Vrij Nederland uit de handel te halen, werd afgewezen omdat dat praktisch niet meer mogelijk is.

Vrij Nederland zelf bericht: “Het plaatsen van de foto van Zeegers vloeit voort uit deze zelfgekozen positie en ook uit het feit dat hij zelf de aandacht op zich vestigt door op te treden als kroongetuige tegen Holleeder. In de dagvaarding wordt gewezen op het verhoogd veiligheidsrisico dat Zeegers zou lopen door publicatie en verspreiding van de foto. VN ziet dit niet zo. VN vindt dat de foto op zich niet het veiligheidsrisico doet ontstaan, maar dat andere factoren daarvoor verantwoordelijk zijn."

Lees hier (NRC) en hier (VN) meer.

IEF 4523

Portretrecht

vanb.gifGeen commentaar.nl bericht dat het lijkt of SP kamerlid Harry van Bommel “bijklust als aanprijzer van verschillende website-pakketten bij de internetprovider PINS. (…) Zijn reactie? Hij baalt er stevig van, aangezien hij van niets weet. Volgens hem heeft PINS de foto zonder toestemming geplaatst. Van Bommel: "Samen met onze juristen ben ik nu bezig te bezien wat wijsheid is. Vermoedelijk wordt het eerst een vriendelijk verzoek om mijn afbeelding daar weg te halen. Natuurlijk zullen we onderzoeken wat we nog meer kunnen doen. In het uiterste geval zal ik via de rechter verwijdering afdwingen. Zover hoeft het wat mij betreft echter niet te komen." Volgens PINS zou het gaan om een zogenaamde stockfoto, de foto’s op de site zijn inmiddels vervangen.

Lees hier meer.

IEF 4429

Het portretrecht van politieambtenaren

2k.bmpKamervragen met antwoord,  nr. 2152, 2e Kamer. Antwoord op vragen van het lid Haverkamp (CDA) aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over foto's van politieagenten op Internet.

“(…) Indien er sprake is van een portret dat niet in opdracht van de geportretteerde is gemaakt, is openbaarmaking niet toegestaan voor zover een redelijk belang van de geportretteerde zich daartegen verzet (art. 21 Auteurswet 1912).  (…) In zijn algemeenheid valt er dus geen uitspraak te doen over eventuele schending van privacy van de agenten door plaatsing van hun foto op de site. In het licht van het bovenstaande zie ik geen aanleiding om nadere regels te stellen met betrekking tot de bescherming van het portretrecht van politieambtenaren.

Indien agenten menen in hun recht geschonden te zijn ten gevolge van de normale uitoefening van hun taak, worden zij in beginsel ondersteund in het halen van hun recht door het korps waarbij zij in dienst zijn. Dit is ook uitgewerkt in art. 69a tweede lid van het Besluit algemene rechtspositie politie. Verder staat de rechtsgang bij de burgerlijke rechter open.

Uit jurisprudentie blijkt dat een van de uitgangspunten bij de belangenafweging is dat personen die in het kader van een onderwerp van maatschappelijk belang in het openbaar in de uitoefening van hun functie optreden, zoals politieambtenaren, als publieke personen onder omstandigheden meer kritiek en een grotere inbreuk op hun persoonlijke levenssfeer moeten toestaan dan privépersonen.  (…) Ook voor [andere openbare ambtsdragers, zoals officieren van justitie of rechters- IEF] geldt de algemene regeling van de auteurswet 1912, met de daarbij behorende belangenafweging. Voor zover deze personen in de openbaarheid hun functie uitoefenen, geldt dezelfde redenering als voor politieambtenaren, en zie ik geen reden voor aanpassing van de bestaande mogelijkheden.”

Lees het kamerstuk hier.