Alle rechtspraak  

De volgende alinea herbergt wellicht een interessant scriptie-onderwerp in zich: Kan een werk auteursrechtelijk inburgeren en zo ja, wat zijn daarvoor de criteria? De rechter stelt dat Fatboy "ter ondersteuning van haar beroep op auteursrecht nog gewezen op het grote succes van haar producten, doch zij heeft niet op voorhand aannemelijk kunnen maken dat dit succes uitsluitend te danken is aan de vormgeving van Fatboy the Original. Het lijkt er eerder op dat het succes van de betreffende (gehele) collectie verband houdt met het sterke merk Fatboy en een goede marketing van de onder dat merk verhandelde producten."

Wegens het ontbreken van onderscheidend vermogen van de producten van Fatboy kan er volgens de rechter, voorshands oordelend, ook geen sprake zijn van de door Fatboy gestelde slaafse nabootsing, omdat de vraag of deze producten wat hun vormgeving betreft een eigen plaats op de relevante markt innemen ontkennend moet worden beantwoord.

"Uit de vele producties die door beide partijen zijn overgelegd valt af te leiden dat binnen de “revival” die het fenomeen zitzak kennelijk thans doormaakt, het op de markt brengen van zitzakken in dimensies en kleuren als die van Fatboy geenszins als bijzonder kan worden gekenschetst. Uit de door HMG overgelegde producties blijkt dat ook een zitzak in of omstreeks de maat van Fatboy the Original door (vele) anderen dan Fatboy en HMG wordt verhandeld." Het vonnis vermeldt helaas niet of Fatboy de eerste was die zitzakken in deze dimensies en kleuren op de markt bracht en zo het startschot heeft gegeven voor een "revival" die zij voorshands dus kennelijk niet meer kan stoppen. Lees vonnis hier.

10. In de dagvaarding wordt geen enkel modelrecht nader beschreven (bijvoorbeeld naar soort, datum van deponering en inschrijvingsnummer). Het enige dat omtrent de ingeroepen modelrechten in de dagvaarding valt te lezen is opgenomen onder punt 3, en dit luidt als volgt: Quint heeft voorts vele modellendepots verricht voor het model van de TRIKER en zijn andere driewielers. Kopieën van deze modellendepots worden overgelegd als productie 3. 

11. De door Quint bedoelde productie 3, zoals aan de voorzieningenrechter overgelegd, betreft een kleine 100 pagina’s, ongenummerd en zonder index of tabs. Voorzover in die 100 pagina’s tekst voorkomt, lijkt het inderdaad te gaan om modeldepots (zij het dat de voorzieningenrechter niet in staat is vast te stellen of dat ook het geval is voor wat betreft diverse onvertaalde teksten in Japanse, Chinese en Russische lettertekens). Een Gemeenschapsmodeldepot voor de Triker, waarvan in het vervolg van de dagvaarding ter onderbouwing van de bevoegdheid van deze rechtbank nog sprake is, werd overigens in het geheel niet aangetroffen. 

12. Wat betreft de afbeeldingen die in bedoelde 100 pagina’s zijn opgenomen moet worden vastgesteld dat het hier voor het overgrote deel gaat om onleesbare, zwartgeblakerde eenheden. Als voorbeeld worden hieronder afbeeldingen weergegeven van het Benelux-depot van 29 januari 2001 ten aanzien van de Triker, zoals (de raadsman van) Quint heeft gemeend die aan de voorzieningenrechter te kunnen presenteren.

13. De conclusie uit het voorgaande is dat Quint haar vordering onvoldoende heeft onderbouwd en wel op de volgende (ieder voor zich reeds concludente) gronden:  Quint is in gebreke gebleven om in de dagvaarding aan te geven op welke specifieke modeldepots zij haar vordering grondt Quint is in gebreke gebleven duidelijke afbeeldingen over te leggen van de modeldepots waarop zij haar vordering grondt. 

14. De vordering van Quint zal reeds op deze gronden worden afgewezen. Ten overvloede wordt overwogen dat de beslissing omtrent die vordering niet anders zou luiden, indien Quint haar vordering wel behoorlijk had onderbouwd op het gebied van de depots." 

In reconventie stelt de rechtbank dat de buitengerechtelijke ontbinding van de overeenkomst tussen partijen geen doel treft. De overeenkomst beoogde, aldus de rechtbank, veilig te stellen (i) dat de productie van driewielers door zou gaan, (ii) dat UB de verloren gegane investeringen zou kunnen terugverdienen en dat (iii) Quint licentievergoedingen zou ontvangen voor de te produceren driewielers. De overeenkomst betreft dus geen 'gewone' licentieovereenkomst. De rechtbank komt tot de slotsom dat "de vordering van UB die er toe strekt Quint te doen medewerken aan de uitvoering van de overeenkomst door zelf geen onder die overeenkomst vallende producten te vervaardigen, toewijsbaar is. De in de overeenkomst aan UB verschafte licentie is immers nadrukkelijk exclusief van aard. 

Lees hier het vonnis.

Rechtbank maakt nog even duidelijk dat zij dit soort zaken liever geschikt ziet: "Codemasters heeft een poging gedaan Tellegen op andere wijze een genoegdoening te verschaffen die hem meer naamsbekendheid als auteur had kunnen opleveren. Deze oplossing heeft Tellegen niet willen aanvaarden(…). Voorkomen moet evenwel worden dat de ontwikkeling van het maatschappelijk verkeer, innovatie en kunst worden afgeremd als gevolg van blokkades uit hoofde van auteursrecht die geen wezenlijke bijdrage leveren aan het gebruiksdoel van het product en waarvoor de auteur reeds met een redelijke tegenprestatie is beloond. De aanspraken van Tellegen moeten worden afgewezen als zijnde van te minimaal belang en als disproportioneel ten opzichte van de belangen van Codemasters."

Lees vonnis hier. Screenshot hier.

XS4ALL en Spaink zijn zeer verheugd dat de Hoge Raad alsnog haar mening over de zaak kan geven. XS4ALL heeft de afgelopen tien jaar hoge kosten moeten maken om zich - mede namens alle andere providers - te verweren tegen het juridische offensief van Scientology. XS4ALL en Spaink hebben deze procedures volgehouden juist om de vrijheid van meningsuiting tot op het hoogste niveau te verdedigen. De AG legt uit dat procespartijen niet zomaar de vrijheid hebben om op ieder gewenst moment procedures in te trekken "alsof er geen belangen van anderen spelen". "Wie zijn wederpartij ongevraagd met een cassatieprocedure heeft geconfronteerd en wie die wederpartij daarmee (...) ook op kosten heeft gejaagd (...) komt m.i. moraliter en ook rechtens die absolute vrijheid niet toe." Ook ten opzichte van de maatschappij betaamt zo'n intrekking niet, schrijft de AG, omdat ook de Staat kosten heeft gemaakt.

Scientology heeft er een handje van om zich op het laatste moment terug te trekken uit door haar aangespannen rechtszaken. Ook in Nederland is dat twee keer voorgekomen. Het eerste kort geding in het najaar van 1995 werd twee dagen voor de zitting door Scientology ingetrokken en in 1998 bij het door Scientology aangespannen hoger beroep. Ook dat werd enkele dagen voor pleidooi (dat toen al helemaal was voorbereid) ingetrokken. Dit patroon heeft zich ook in vele buitenlandse procedures voorgedaan.

De zaak loopt al sinds 1995, toen Karin Spaink voor het eerst stukken uit de leer van Scientology uit een Amerikaanse rechtszaak op haar website plaatste. Bij XS4ALL werd beslag gelegd op de computers. Spaink, XS4ALL en twintig andere providers van wie de abonnees stukken van Scientology op hun website hadden geplaatst werden in kort geding gedagvaard. De president van de rechtbank wees de vorderingen van Scientology af. Er volgde een slepende rechtsgang, steeds in het voordeel van Spaink en XS4ALL. In september 2004 besliste het Haagse Hof dat het recht op vrije meningsuiting van Spaink om de dubieuze leer van Scientology aan de kaak te stellen, zwaarder woog dan het auteursrecht van de 'kerk'."

Conclusie AG Verkade

Persbericht XS4ALL 

Miggiels vordert nu een verbod op inbreuk op zijn auteursrechten, in het bijzonder zijn tekeningen te verveelvuldigen of openbaar te maken door het (laten) bouwen van een woningen overeenkomstig die tekeningen. Gedaagden betwisten het auteursrecht op de tekeningen: uitsluitend een uitgewerkt ontwerp en niet een voorlopige schets kan auteursrechtelijke bescherming genieten. Bovendien is er sprake van een ontwerp in dezelfde landhuisstijl. Een stijl is niet auteursrechtelijk beschermd.

Allereerst overweegt de rechtbank dat het enkele feit dat een ontwerp zich nog in de schetsfase bevindt, op zichzelf niet aan auteursrechtelijke bescherming in de weg staat. Dit blijkt immers uit art. 10 lid 1 onder 8 van de Auteurswet. De rechtbank oordeelt dat het werk een eigen, oorspronkelijk karakter bezit en het persoonlijk stempel van de maker draagt. "De instructies zijn immers niet van dien aard dat daarmee elke creatieve inbreng van de architect is uitgesloten. [...] Daarmee is voldoende gebleken dat het schetsontwerp van Miggiels auteursrechtelijke beschermde elementen bevat."

Ook acht de rechtbank de ontwerptekeningen van Van B verveelvoudiging, te meer omdat de plattegronden vrijwel feilloos op elkaar passen. Bovendien is sprake van ontlening. Van B geeft immers aan geïnspireerd te zijn door de ontwerptekeningen van o.a. Miggiels. Conclusie: verveelvoudiging en dus inbreuk. Bovendien is het realiseren van een ontwerptekening in de vorm van het bouwen van een woning een openbaarmaking van die tekening en wordt op die manier eveneens inbreuk gemaakt op het auteursrecht van Miggiels.

Lees hier het vonnis

"Wel vindt ze (Melanie Rijkers) dat ze lang genoeg door het stof heeft gekropen. „Ik heb via de KRO Yvon gevraagd of ik een fotoserie van haar mocht maken. Daar ben ik goed in en dat heeft ze op mijn website vooraf ook gezien. Ze ging akkoord en het is een mooie serie geworden. Ze was er zelfs lyrisch over. Ik heb haar gratis een heel pak foto’s en een cd-rom gegeven. Daarnaast heb ik tegen kostprijs het geboortekaartje geleverd. We hebben duidelijk afgesproken dat mijn naam genoemd zou worden. Dat gebeurde telkens niet toen de kaartjes deze week in de publiciteit kwamen en dat klopt niet. Er zit copyright op die foto's en dan hoort men de naam van de fotografe te noemen. Daarom heb ik de volgende ochtend een mailtje naar de Telegraaf gestuurd met die foto. Daarin heb ik ook gewezen op het copyright. Maar bij de plaatsing ontbrak mijn naam opnieuw.“

Op de website van Jaspers staat dat ze de fotografe zal aanklagen omdat het privéfoto’s betreft. Rijkers vindt dat vreemd. „Ze heeft het copyright niet afgekocht of een contract gesloten dat ik er niets mee mocht doen. Net als in de kunst ben ik eigenaar van de foto’s. Ze wist ook dat ik het voor de naamsbekendheid deed. Trouwens ík heb haar gevraagd voor de reportage en dan zijn de foto’s van mij. Ik wilde ze voor mijn website gebruiken, maar heb nu besloten geen van de foto’s meer te publiceren, want in principe heb ik hun vertrouwen geschaad, dat zie ik ook wel. Anderzijds heeft zij dat ook bij mij gedaan door de naam van de fotografe niet te noemen toen de geboortekaartjes in de publiciteit kwamen. Overigens moet ze de kaartjes nog betalen. En ik ben nog steeds trots op de serie.“

„Ik heb geen batterij advocaten achter me. Als kunstenaar heb ik helaas te graag willen bewijzen dat ik de maker was van de foto en het geboortekaartje van baby Keesje en hiermee heb ik Yvons vertrouwen aangetast door haar foto te gebruiken als bewijs naar de media.“ (Bron: BN/De Stem)

Jansen zou via de fabrikant van de vermeende Armani-variant hebben gehoord dat een stylist van de Italiaanse ontwerper Jansens schoen op het Waterlooplein zou hebben gekocht en vervolgens nagemaakt. Volgens advocaat Gregor Vos van Armani is daar geen bewijs voor. Armani heeft echter wel laten weten de schoen, die slechts in een geringe oplage is vervaardigd, uit de verkoop te halen.

Jansen zou daarom ‘genoegen nemen met neemt genoegen met een rectificatie van de advertentie met zijn schoen die in de Italiaanse Vogue stond. Maar volgens Vos is "Een rectificatie een te groot middel voor een storm in een glas water.” En bovendien minder makkelijker dan het lijkt "Want het rectificatierecht in het buitenland is anders dan hier.” Ook zouden de schoenen volgens Vos nauwelijks te zien zijn geweest in de reclame die al maanden geleden is verschenen. De in de Bijenkorf uitgedeelde flyers van Armani met de litigieuze schoen zouden zijn verspreid door L'Oréal en de Italiaanse modekoning is daar dus niet verantwoordelijk voor. 

Volgens het bericht liet Vos duidelijk blijken dat Jansen met alle media-aandacht naar zijn mening wel voldoende genoegdoening zou hebben gekregen. Jansen vond dat echter niet relevant. "Mijn ontwerp is vogelvrij en iedereen kan er aan verdienen. Dat heb ik in het verleden al te vaak meegemaakt." Of er naast het ogeschijnlijk ingeroepen auteursrecht ook nog een beroep is gedaan op modellenrecht of slaafse nabootsing blijkt niet uit het bericht. Uitspraak volgt op 22 september.