Creativiteit moet voortaan worden bewezen
‘Het gaat hierbij evenwel om een kenmerk dat uit het voortbrengsel zelf is te kennen’. Dat overwoog de Hoge Raad in 2008 over de voor auteursrechtelijke bescherming vereiste mate van creativiteit. Door het gebruik van AI-systemen is de voor auteursrechtelijke bescherming vereiste creativiteit echter niet meer uit het voortbrengsel zelf te kennen. In deze bijdrage verschenen in het Tijdschrift voor Internetrecht (nr. 3, juli 2024) wordt de stelling verdedigd dat deze overweging daarom niet langer houdbaar is en wordt onderzocht wat dat betekent.

Na de publicatie van deze bijdrage kwam Dirk Visser er achter dat Bernt Hugenholtz bijna precies hetzelfde heeft verdedigd in zijn bijdrage aan het Numann-nummer van IER in 2020.

UPC CoA 4 juni 2024, IEF 22139, IEFbe 3755; UPC_CoA_79/2024 (Neo tegen Toyota). Op grond van artikel 83 lid 3 UPCA kan een octrooihouder of -aanvrager afzien van de uitsluitende bevoegdheid van het UPC voor een Europees octrooi dat voor het einde van de overgangsperiode is verleend of aangevraagd, tenzij er al een vordering is ingesteld bij het UPC. De octrooihouder of -aanvrager dient dan een verzoek tot ‘opt-out’ in. De kern van het geschil in casu is of de houder van een of meer, maar niet alle, nationale delen van een octrooi(aanvraag) op grond van dit artikel rechtsgeldig een verzoek tot ‘opt-out’ kan indienen voor alle nationale delen van een dergelijk octrooi(aanvraag), dus met inbegrip van de nationale delen waarop hij geen recht heeft.

Cedar is de serviceorganisatie voor zeven auteursrecht-stichtingen: Reprorecht, Leenrecht, Thuiskopie, Lira, PRO, UvO en VEVAM. Cedar beheert hun volledige administratie van inning tot verdeling van vergoedingen, en ondersteunt bij de beleidsvoorbereiding op financieel, juridisch, IT, marketing en communicatiegebied.

Reprorecht zorgt ervoor dat organisaties informatie kunnen delen en dat makers daarvoor een passende vergoeding ontvangen. Dit omvat het beheren van auteursrechten en het regelen van vergoedingen voor het kopiëren en delen van teksten en afbeeldingen.

Reprorecht zorgt met een eerlijke en eenvoudige regeling dat organisaties waardevolle informatie kunnen blijven delen en dat makers hiervoor een passende vergoeding ontvangen. Nu en in de toekomst. Teksten en afbeeldingen mogen niet zomaar worden gedeeld, geprint of gekopieerd. Dit creatieve werk is beschermd door het auteursrecht. Bedrijven, overheids- en onderwijsinstellingen betalen daarvoor een vergoeding. Reprorecht zorgt dat alle gebruikers voor een passend bedrag informatie digitaal en op papier kunnen delen en dat de vergoeding terechtkomt bij de makers.

De kerntaak van Reprorecht, het ‘collectief beheer’ van auteursrechten, is administratief: factureren en verdelen. Jouw rol is het informeren en adviseren van bedrijven, overheids- en onderwijsinstellingen.

HvJ EU 29 oktober 2015, IEF 22136; ECLI:EU:C:2015:735 (Freistaat Bayer/Verlag Esterbauer)
Onderwerp:
Zelfstandige elementen databanken

Feiten:
Freistaat Bayern stelt dat Verlag Esterbauer voor de vervaardiging van haar topografische kaarten gebruik heeft gemaakt van door Freistaat Bayern gemaakte topografische kaarten. Verlag Esterbauer betwist of dit zelfstandige elementen zijn.

Rechtsregel (rechtsoverweging 27 en 28):
Zelfstandige elementen zijn elementen die ook wanneer ze uit de verzameling worden gelicht zelfstandige informatieve waarde behouden. Dit kan ook een combinatie van gegevens zijn.

Cour d’appel 4 juni 2024, IEF 22133 (Eiser en Tintinmaginatio tegen gedaagde). In deze zaak geeft het Franse Hof (Cour d’appel) toepassing aan de EU-geharmoniseerde auteursrechtelijke parodie-exceptie. Eiser van de procedure is Tintinimaginatio, voorheen Moulinsart, in haar hoedanigheid als exclusieve exploitant van de verhalen van Kuifje. Samen met mevrouw Rodwell, de echtgenote van de schrijver van Kuifje en tevens de legataris van diens werken, vordert zij de staking van de verkoop van de door schilder Marabout gecreëerde bewerkingen van Kuifje. Het betreft een hoger beroep tegen de uitspraak van de rechter dat de bewerkingen van Marabout zijn toegestaan op grond van de parodie-exceptie.

Vzr. Rb. Den Haag 15 juli 2024, IEF 22134; C/09/664550 / KG ZA 24-335 (Peinemann c.s. tegen BMW). Kort geding. Peinemann Mobilift Groep (hierna: Peinemann c.s.) houdt zich bezig met de verhuur van industriële voertuigen. BMW is een wereldwijd bekende autofabrikant met diverse geregistreerde merken en modellen. Deze omvatten onder andere het Uniewoordmerk 'BMW' en meerdere beeldmerken en woordmerken voor voertuigen en bijbehorende onderdelen. Na de brand op het vrachtschip Fremantle Highway in juli 2023, waarbij duizenden auto's, inclusief 260 BMW's, beschadigd raakten, verkocht Pan German Motors deze BMW's aan Womy. Ondanks waarschuwingen van BMW over mogelijke veiligheidsrisico's en lopende onderzoeken, was Peinemann c.s. van plan de voertuigen op de Europese markt te verkopen. Dit leidde tot conservatoir beslag door BMW op de voertuigen in december 2023, terwijl Peinemann c.s. doorging met de verkoopvoorbereidingen.

HR 12 juli 2024, IEF 22132; ECLI:NL:HR:2024:1074 (SONT tegen HP c.s. en Stichting De Thuiskopie tegen HP c.s.). In deze zaken van SONT tegen HP c.s. en Stichting De Thuiskopie tegen HP c.s. gaat het om de vraag of het maken van een offline streaming copy (ook wel tethered download genoemd) van een auteursrechtelijk beschermd werk, zoals dat gangbaar is binnen streamingdiensten als Spotify en Netflix, moet worden aangemerkt als het maken van een zogenoemde thuiskopie als omschreven in art. 16c lid 1 Auteurswet. Een bevestigend antwoord zou betekenen dat de fabrikanten en importeurs van apparatuur waarmee dergelijke kopieën kunnen worden gemaakt, een billijke vergoeding verschuldigd zijn aan auteursrechthebbenden (art. 16c lid 2 Aw). Voor beantwoording van de vraag heeft de Hoge Raad in een tussenarrest diens voornemen geuit om een tweetal prejudiciële vragen te stellen aan het Europese Hof van Justitie [zie IEF 22051]. Partijen zijn vervolgens in de gelegenheid gesteld om zich uit te laten over dit voornemen en over de in dat kader geformuleerde vragen.

AI en het auteursrecht
Op dit moment is er veel te doen over de vraag of door artificiële intelligentie (AI) gegenereerde output voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komt. Om voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking te komen, is immers vereist dat sprake is van een zekere mate van menselijke creativiteit:

“De eis dat het voortbrengsel het persoonlijk stempel van de maker moet dragen betekent dat sprake moet zijn van een vorm die het resultaat is van scheppende menselijke arbeid en dus van creatieve keuzes, die aldus voortbrengsel is van de menselijke geest”

Dat deze vraag de gemoederen bezighoudt, is dus goed te verklaren; is er sprake van de vereiste menselijke creativiteit wanneer de maker van een werk uitsluitend verantwoordelijk is voor de input die aan AI wordt gegeven? De maker heeft nadat hij op ‘enter’ drukt, immers geen (directe) invloed op de output. Ter illustratie: wanneer ‘een kat op een fiets’ als input wordt gebruikt, bestaan er oneindig veel mogelijke uitkomsten. Wanneer deze prompt wordt ingevoerd in bijvoorbeeld Midjourney, komen er in ons geval al vier totaal verschillende resultaten uit (zie hierboven).

Op donderdag 5 september organiseert deLex het Benelux Merkencongres 2024, een dag vol inspirerende discussies, leerzame sessies en waardevolle netwerkmogelijkheden. We nodigen u van harte uit om deel te nemen aan dit jaarlijkse evenement.

Onder de deskundige leiding van dagvoorzitters Tobias Cohen Jehoram (EUR, De Brauw Blackstone Westbroek) en Martin Senftleben (IViR, Bird & Bird) hebben we een gevarieerd programma samengesteld. Tijdens het congres bieden wij u de kans om actuele ontwikkelingen en jurisprudentie binnen het merkenrecht te verkennen en te bespreken.

Oscar Wilde schreef ooit “Imitation is the sincerest form of flattery that mediocrity can pay to greatness”. Merkhouders zullen deze vorm van vleierij in de vorm van namaak producten echter minder kunnen waarderen. Nu we ons ook allemaal weer opmaken voor de zomervakantie zullen we op markten in verschillende vakantielanden worden geconfronteerd met namaak producten waaronder kleding, speelgoed, tassen en parfums.

Overigens zijn ook buiten de zomerperiode, het hele jaar rond, online veel namaak merkproducten te vinden, de mode-industrie is geregeld slachtoffer van de namaakproblematiek. Wat doet dit voor onze merkbeleving en wat kunt u hier als merkhouder aan doen?  

De belangrijkste functie van een merk is dat deze de herkomst van een product kan communiceren. Het merk is een duidelijk handvat waarmee de consument een positieve aankoopervaring kan herhalen. Maar wat als derden met uw merk aan de haal gaan en uw producten namaken. Wat doet dit met de merkbeleving van de consument? Door het veelvoud aan namaak verliest de merkhouder haar exclusiviteit en prestige. Slecht ontworpen of geproduceerde namaak producten kunnen bovendien de reputatie van een merk aantasten. Voor een consument die onbewust een namaak product heeft aangeschaft kan slechte kwaliteit van het product tot gevolg hebben dat zij originele producten voorzien van het merk niet meer aankoopt, zodat de reputatie ook op deze wijze kan worden aangetast.