Auteursrecht  

Op 5 maart 2024 heeft het Europese Hof van Justitie beslist dat normalisatienormen waarnaar in EU-wetgeving wordt verwezen door de Europese Unie (hierna: EU) openbaar gemaakt moeten worden (ECLI:EU:C:2024:201).

Daarmee is er eindelijk duidelijkheid gekomen over een onderwerp waarop Mirjam Elferink 26 jaar geleden is gepromoveerd. Op 10 december 1998 verdedigde zij haar proefschrift waarbij zij bepleitte dat normalisatienormen (NEN/CEN/ISO) waarnaar in wetgeving wordt verwezen voor iedereen vrij toegankelijk zouden moeten zijn, omdat deze normen door verwijzing onderdeel van die wetgeving worden. Daarmee vallen ze onder artikel 11 Auteurswet dat bepaalt dat er op wetgeving geen auteursrecht bestáát. Op grond van haar proefschrift werden er destijds Kamervragen over dit onderwerp gesteld. Later volgde een principiële procedure over deze materie tussen bouwbedrijf Knooble en de Staat. Die zaak werd nog (deels) gewonnen door de Staat. Ten onrechte, zo blijkt nu uit het arrest van het Europese Hof van Justitie.

Hof Den Haag 20 februari 2024, IT 4489, IEF 21932; ECLI:NL:GHDHA:2024:312 (Advisor tegen Dmarcian). De Amerikaanse softwareonderneming Dmarcian is een samenwerking aangegaan met de Nederlandse softwareonderneming Advisor voor de exploitatie van de door Dmarcian ontwikkelde software. Advisor heeft softwareontwikkelaars ingeschakeld voor werkzaamheden aan de software, waardoor een geschil is ontstaan of Advisor mede-auteursrechthebbende is geworden van de nieuw ontwikkelde software (“versie 2.0”). In onderhavige procedure vordert Advisor dat Dmarcian de exclusieve exploitatiebevoegdheid van Advisor in Europa, Rusland en Afrika respecteert. Advisor beroept zich hierbij op een mondeling overeengekomen eeuwigdurende exclusieve licentie en op gemeenschappelijk auteursrecht.

Rb. Gelderland 28 februari 2024, IEF 21935; ECLI:NL:RBGEL:2024:919 (Eiseres tegen Stichting MHM). Stichting “Moluks Historisch Museum” (hierna: Stichting MHM) biedt via haar website foto’s en dia’s aan tegen betaling, stelt deze beschikbaar aan beeldbanken en gebruikt dezelfde fotocollectie voor de omslag van een door haar gepubliceerd boek. Eiseres is weduwe van de maker (en auteursrechthebbende) van de fotocollectie en heeft vastgesteld dat in totaal 55 foto’s zonder toestemming op de website van Stichting MHM zijn gepubliceerd. Zij vordert staking van de inbreuk en schadevergoeding wegens openbaarmaking en verveelvoudig in strijd met de Auteurswet.

Met ChatGPT en andere zogenaamde generatieve AI-toepassingen is veel mogelijk. Die mogelijkheden zien velen als een kans, terwijl anderen het als een bedreiging zien.  Een recent voorbeeld vormt het aanbod van Uitgeverij Veranderen en inzicht, die via Bol.com en Amazon tientallen samenvattingen verkoopt van zelfhulpboeken van anderen, die naar alle waarschijnlijkheid met AI zijn gemaakt.

Mag dat zo maar? Of door een mens gemaakte samenvattingen ‘mogen’, hangt af van de vraag of er creatieve stukken uit het origineel worden overgenomen.  Voor met AI gemaakte samenvattingen gelden echter andere regels. Samenvatten met AI is een vorm van ‘tekst- en datamining’. Dat blijkt onder andere uit de recente AI Act. ‘Tekst- en datamining’ mag voor non-profit onderzoeksdoeleinden en voor privégebruik. Voor andere, bijvoorbeeld commerciële doeleinden, mag het ook  “mits degene die de tekst- en datamining verricht rechtmatig toegang heeft tot het werk en het auteursrecht door de maker of zijn rechtverkrijgenden niet uitdrukkelijk op passende wijze is voorbehouden, zoals door middel van machinaal leesbare middelen bij een online ter beschikking gesteld werk” (artikel 15o Auteurswet).

Rb. Zeeland-West-Brabant, IEF 21928; ECLI:NL:RBZWB:2024:1486 (Eiser tegen Gemeente Oosterhout). Gemeente Oosterhout maakt gebruik van een website waarop een foto van een windturbine te zien is. De foto is als onderdeel van een inspraakreactie door een inwoner aangeleverd. Eiser is auteursrechthebbende van deze foto en vordert € 525,- schadevergoeding wegens auteursrechtinbreuk. Gemeente Oosterhout voert als verweer aan dat de inspreker zelf verantwoordelijk is en dat de reactie een-op-een overgenomen is met inachtneming van het transparantiebeginsel. Zij verwijst in dit verband naar artikel 22 lid 2 jo. artikel 10 lid 1 sub 9 Aw en voert tevens aan dat de foto op zichzelf geen cruciaal element is in de betreffende inspraakreactie. 

Rb. Den Haag 20 december 2023, IEF 21919; ECLI:NL:RBDHA:2023:20330 (Stichting de Thuiskopie tegen JP TECK B.V.). Stichting de Thuiskopie is een procedure gestart tegen JP Teck B.V. wegens het niet doen van opgave van vergoedingsplichtige voorwerpen in de zin van art. 16f Aw. Tegen JP Teck B.V. is verstek verleend. Het gevorderde komt de rechtbank in hoofdzaak niet onrechtmatig of ongegrond voor en zal grotendeels worden toegewezen. De rechtbank veroordeelt JP Teck B.V. tot betaling aan Stichting de Thuiskopie van de thuiskopievergoeding en verbiedt JP Teck om vergoedingsplichtige voorwerpen in Nederland te importeren of te verkopen waarvan geen opgave is gedaan.

Parket bij de Hoge Raad 29 januari 1993, IEF 21914; ECLI:NL:PHR:1993:42 (NVPI tegen verweerder). Nederlandse Vereniging Van Producenten En Importeurs Van Beeld- En Geluidsdragers (hierna: NVPI) is een belangenorganisatie en wil optreden tegen vermeende inbreuk door verweerder. De verweerder zou ongeautoriseerde geluidsdragers, waarvan de leden van NVPI rechthebbenden zijn, hebben gereproduceerd en verhandeld. In onderhavige conclusie gaat de AG in op de vraag of NVPI ontvankelijk te verklaren is. Het gerechtshof in Den Haag (hierna: hof) heeft een onjuiste maatstaf gebruikt, aldus de de AG. Het gaat er niet om of aan de ingestelde vordering óók belangen ten grondslag liggen voor de behartiging waarvan de NVPI niet representatief is. Die omstandigheid kan er op zichzelf slechts toe leiden de vordering niet in volle omvang toe te wijzen. Verder is de AG het met het hof eens dat NVPI in haar dagvaarding niet duidelijk had gemaakt dat zij als vertegenwoordiger en het niet toelaatbaar is dit achteraf nog te wijzigen. Het achteraf uitbreiden van het aantal vertegenwoordigen en het wijzigen van eigen partijpositie naar zaakwaarnemer is evenmin toelaatbaar.

Hoge Raad 1 maart 2024, IEF 21916; ECLI:NL:HR:2024:300 (Buma/Stemra tegen ABMD). Verweersters zijn leden van de vereniging Associated Business Music Distributors (hierna: ABMD, samen: ABMD c.s) en hebben een licentieovereenkomst afgesloten met Buma/Stemra op grond waarvan zij toestemming hebben gekregen muziekwerken te verveelvoudigen en ter beschikking stellen. Buma/Stemra stelt dergelijke licenties ook ter beschikking aan Spotify voor privégebruik. Het bedrag dat Spotify in rekening wordt gebracht is lager dan het bedrag dat de ABMD in rekening wordt gebracht, wat in beginsel geoorloofd is wegens het verschil van privégebruik tegenover zakelijk gebruik. Er zijn echter gebruikers van de streamingdienst Spotify die hun privéabonnement (ook) zakelijk gebruiken. ABMD c.s. hebben in de voorgaande procedures aangevoerd dat er sprake zou zijn van ongelijke voorwaarden bij gelijkwaardige prestaties. De vraag die door de Hoge Raad beantwoord zal moeten worden, is of dit in strijd is met artikel 102, onder c, VWEU.

Hof Amsterdam 7 november 2023, IEF 21830; ECLI:NL:GHAMS:2023:3318 (Nordisk tegen de curator). Nordisk houdt zich bezig met de ontwikkeling, productie en verkoop van films en televisieseries en is de producent van het televisieformat 'Sensing Murder'. TéVé Holland was een televisieproducent en hield zich bezig met consultancydiensten op het gebied van televisieformats. De creative directors van beide vennootschappen samen een format bible voor dit 'Sensing Murder' geschikt voor de internationale markt, wat leidde tot het TV-format 'Psychic Challenge'. Na faillissement van TéVé Holland is er een geschil ontstaan over de auteursrechten van dit format. Nordisk komt in deze zaak in hoger beroep tegen het vonnis van de rechtbank Amsterdam van 3 maart 2021 [zie IEF 19812]. In dat vonnis oordeelde de rechtbank dat Nordisk geen mede-auteursrechthebbende was op TV-format 'Psychic Challenge'.

HvJEU 11 januari 2024,IEF 21905;C-17/24 (CeramTec tegen CoorStek Bioceramics) CeramTec is onder andere gespecialiseerd in de ontwikkeling van technische keramische medische onderdelen die bestemd zijn voor de samenstelling van heup- of knie-implantaten. CoorStek Bioceramics (hierna: Coorstek) houdt zich onder andere bezig met de vervaardiging van gewrichtsprothesen voor heup en rug.